Vanaf eind jaren ’70 van de vorige eeuw zijn er in Groningen de oecumenische diensten van het Groninger Studentenpastoraat (GSp). Dat begon in die eerste jaren in de Lutherse Kerk aan de Haddingestraat, omdat de Martinikerk gerestaureerd werd. Maar vanaf begin jaren ’80 werden de diensten gehouden in de weer beschikbare Martinikerk, en vanaf die tijd kun je dus met recht spreken van de ‘Martinidiensten van het GSp’. De pastores en predikanten van de Rooms-Katholieke studentenparochie, het Hervormde en het Gereformeerde Studentenpastoraat gingen beurtelings voor in die diensten. Zij werkten sinds 1977 samen in het samenwerkingsverband van het Groninger Studentenpastoraat en gaven met de studenten vorm aan de vieringen. Geheel in de geest van die tijd waren het oecumenische vieringen van schrift en tafel. Ook in veel andere academiesteden in Nederland was dat het geval, vaak voortkomend uit de studentenpastoraten ter plaatse of uit een bepaalde vorm van citypastoraat.

Foto: Kiek van Siek

In diezelfde periode kreeg ook de kerkmuziek in Nederland een krachtige, nieuwe impuls. In 1973 werd het Liedboek der Kerken gepresenteerd, waarin veel nieuwe kerkliederen werden opgenomen. Dat liedboek kwam tot stand door een inspirerende samenwerking van bekende en minder bekende jonge dichters, musici, componisten en theologen uit verschillende protestantse kerken in Nederland. Het was een voor die tijd uniek interkerkelijk samenwerkingsverband dat dit Liedboek tot stand bracht. In Rooms-Katholieke kringen werd eveneens intensief geëxperimenteerd met nieuwe kerkliederen in de Nederlandse taal. Daar was grote behoefte aan omdat tot in de jaren ’60 de mis in het Latijn gebruikelijk was. Toen dus de misviering in de eigen landstaal gestimuleerd werd, was er ook dringend behoefte aan nieuwe liederen in de Nederlandse taal. Met name Huub Oosterhuis en later Henk Jongerius hebben hierin een grote bijdrage geleverd. En juist in de verschillende studentengemeentes in Nederland werden deze nieuwe liederen voor het eerst uitgeprobeerd, vaak ondersteund door een koor of cantorij. Ook in de Martinidiensten werd om die reden met ondersteuning van koor of cantorij gewerkt. Dat gaf bovendien de mogelijkheid om in de liturgie gebruik te maken van beurt- en wisselzang tussen cantorij en zingende gemeente, hetgeen een geweldige esthetische verrijking opleverde in de stijl van vieren. Tot op de dag van vandaag is dit muzikale liturgische accent aanwezig in de Martinidiensten.

In de loop der jaren zijn er behalve studenten ook steeds meer stadjers en ommelanders kerkganger geworden in de Martinidiensten. Het oecumenisch karakter van de diensten, het bijzondere muzikale accent, de wekelijkse tafel- of communieviering, van tijd tot tijd het liturgische experiment, al die elementen zullen hun rol hebben gespeeld in de aantrekkingskracht van de diensten. De laatste jaren zijn er helaas minder studenten betrokken bij de vieringen. Voor de huidige groep kerkgangers was dat de reden om de handen uit de mouwen te steken om zo zelf de organisatie en financiering van de diensten ter hand te nemen. Het heeft geleid tot een grotere betrokkenheid bij de diensten en ook tot nieuwe initiatieven. De Stuurgroep Martinidiensten, die verantwoordelijkheid draagt voor de organisatorische en financiële kant van de diensten, blijft er nadrukkelijk naar streven dat er participatie van studenten is in de Martinidiensten. En ook de studentenpastores van het GSp die veelal voorgaan in de diensten, achten deze studentenparticipatie onmisbaar, naast uiteraard het aandeel van alle anderen die meedoen: de vele verschillende kerkgangers, de musici, de cantores en koorzangers, de ‘buitenstaanders’ die van tijd tot tijd een actieve rol spelen in de diensten, de toeristen die zomaar komen binnenvallen. Soms wordt de gemeente die samenkomt in deze diensten, wel vergeleken met een ‘duiventil’, waar men vrij aan- en uitvliegt. Dat is in elk geval één van de bijzondere kenmerken van deze diensten, naast andere uiteraard. Alleen door zelf eens langs te komen en aan te schuiven kun je ontdekken welke die kenmerken zijn.