“Er is nog zomer en genoeg
wat zou het loodzwaar
tillen zijn, wat een gezwoeg
als iedereen niet iedereen
ter wille was
als iedereen niet iedereen
op handen droeg.” (Judith Herzberg)
‘Er is nog zomer…’, ja dat kun je wel zeggen deze dagen! Warm is het en ik geniet ervan. De zon maakt loom en ontspannen, dwingt me om mijn leef- en werkritme aan te passen. ’s Ochtends vroeg op, dan is het aangenaam om te werken. Op het heetst van de dag zit ik in mijn stoel te lezen onder de bomen die schaduw en enige verkoeling brengen, ’s avonds koelt het echt af en is het heerlijk om buiten te zitten, een beetje te mijmeren, de schemer te zien invallen met de vleermuizen die voor de overkapping heen en weer vliegen.
De woorden van Herzberg passen prachtig bij deze dagen. Toch beschouw ik haar tekst niet alleen als een positief en lichtvoetig gedicht. Wanneer je haar woorden aandachtig leest kun je er ook een vleug ironie in beluisteren, want niet iedereen is iedereen altijd ter wille, en niet iedereen draagt elkaar op handen.
Deze week is het Kei-week, de voorgevel van studentenvereniging Cleopatra is bekleed met 400 lege bierkratjes, maar de buitenkant is niet wat het lijkt. Het is dit jaar een introductieweek die grotendeels online plaatsvindt, zonder grote feesten, evenementen en muziekfestival, zonder een uitgebreid fysiek welkomstprogramma van de studentenverenigingen voor alle nieuwkomers. Jammer natuurlijk dat de eerstejaars op deze manier moeten starten met hun studententijd, maar de aanpassingen zijn ook verstandig, gezien de snelle stijging van het aantal coronabesmettingen.
Gisteravond was de 94-jarige Jan Hoek te gast bij Op1. Hij heeft een open brief geschreven aan jongeren met een dringende oproep om zich aan de coronaregels te houden: ‘Hou nog even vol, en je kunt over een jaartje weer helemaal los!’ Hij schrijft over zijn oorlogservaringen, vanaf z’n 15e tot 25e jaar stond zijn leven in het teken van oorlog en onvrijheid. Veel jongeren hebben hem een persoonlijke reactie teruggegeven, hij is erdoor verrast en geraakt. Zo ontstaat er een zinvol gesprek tussen de oude en jonge generatie.
Het zijn spannende en verwarrende tijden. Ik hoop van harte dat er een verschuiving op gang komt in onze geïndividualiseerde samenleving naar meer ‘ubuntu’-denken en -handelen. Dit is een Afrikaans begrip dat zoveel wil zeggen als ‘een mens is een mens door andere mensen’. Als eenling of als individu ben je niet zoveel en kun je niet zoveel, je wordt een mens in relaties en in verbondenheid met anderen, je bent afhankelijk van anderen, je bent onderdeel van een groter geheel en draagt ook verantwoordelijkheid voor dat grotere verband dat samen-leving heet. In het gedicht van Judith Herzberg lees ik eenzelfde verlangen naar verbondenheid en verantwoordelijkheid voor de ander. Alsof ze wil zeggen: “Ik ben omdat wij zijn.”
– Matty Metzlar