In de viering van zondag 20 oktober staan we stil bij het verhaal waarin Saul overmand wordt door negatieve gedachten op het moment dat David mogelijk machtiger wordt dan hijzelf. Deze negatieve gedachtenvorming wordt destructief voor Saul en dus ook voor de manier waarop hij met David omgaat. Dit menselijke verhaal roept de vraag op hoe wij met onze eigen gedachten omgaan. We gaan onder andere te rade bij de woestijnvader Evagrius van Pontus die ons mogelijk leert hoe we dit als mens kunnen hanteren.
We zijn zondag 20 oktober te gast bij de gemeenschap van de Pepergasthuiskerk in een gezamenlijke viering van Peper en Martinidiensten. Voorganger in deze viering is Jasja Nottelman. Aanvang om 10:30 uur. Er is dus geen dienst in de Martinikerk om 11:30 uur!
► En voor wie er niet fysiek bij kan zijn: de viering wordt zondagochtend vanaf 10:30 uur live gestreamd via het Kerkdienst-gemist kanaal van de Pepergasthuiskerk, en ook na afloop kun je de dienst daar terugkijken.
Een bekende Bijbelse scène: David spaart het leven van Saul, die in een grot heeft liggen slapen. David heeft slechts een stukje van Saul’s mantel afgesneden maar het had heel anders kunnen aflopen…
In de christelijke traditie is de zorg voor gedetineerden één van de zeven ‘werken van barmhartigheid’. De Bijbel roept ons op om gevangenen niet te vergeten. Een houding van ‘eigen schuld, dikke bult’ past niet. We willen gedetineerden zien als medemensen, voor wie herstel en een nieuwe start mogelijk zijn. Door middel van de Dag voor de Gevangene willen we een breder publiek bekendmaken met de situatie van gedetineerden en van de mensen om hen heen. We willen werken aan meer begrip voor zowel gedetineerden als hun familie, zonder daarbij af te doen aan de delicten die zij hebben gepleegd en het leed dat mogelijke slachtoffers is aangedaan. Met de Dag voor de Gevangene hopen we bij te dragen aan herstel en een nieuwe start.
“Gevangenen bezoeken”: detail van een gevel aan de Kraanlei in Gent (België), waar ook andere werken van barmhartigheid zijn uitgebeeld. Foto: Peter Maes, Wikimedia Commons, CC BY 3.0.
De Martinidienst van zondag 13 oktober haakt aan bij deze thematiek. We zingen en bidden met elkaar, lezen uit Psalm 119 en uit Marcus 10, luisteren naar een overdenking naar aanleiding van het thema, en tenslotte vieren we de Maaltijd van de Heer met brood en wijn. Voorganger in deze viering is Jaap Koopmans. Met pianist Jan de Roos en voorzangers Dorine Wijmenga, Ellen Kloosterman en Nicolette Kloosterman. Van harte welkom in de Martinikerk te Groningen op zondag 13 oktober 2024 om 11:30 uur.
De bestemming van de diaconale collecte is deze week Justdiggit, de uitgangscollecte is voor de instandhouding van de Martinidiensten. Om hieraan bij te dragen kun je de QR-codes gebruiken, die je vindt in de liturgie op pagina 17.
Ook koning David was op relatiegebied niet van onbesproken gedrag, getuige zijn affaire met Batseba, de vrouw van Uria (2 Samuël 11).
Gij zult geen overspel plegen, zo luidt één van de Tien Geboden die Mozes persoonlijk van God op de berg Sinaï in ontvangst nam. En in de joodse wetten en tradities zijn ook regels opgenomen omtrent ontrouw en overspel in relaties en wanneer bijvoorbeeld een man zijn vrouw moet verstoten. Relatieproblemen zijn van alle tijden, ook in de tijd waarin Bijbelse verhalen zijn ontstaan, en vaak ook klinken er waarschuwende woorden van profeten over dit onderwerp, zoals we onder meer lezen in het laatste boek van het Oude Testament: Maleachi.
In Marcus 10 gaan enkele farizeeërs met Jezus in discussie over de voorschriften van Mozes over echtscheiding. Later bespreekt Jezus de kwestie met zijn leerlingen, waarbij hij duidelijk probeert te maken hoe de relatie tussen levenspartners zoveel mogelijk in overeenstemming is met Gods bedoelingen. “Wat God heeft verbonden, mag de mens niet scheiden.”
Rondom deze thematiek uit Maleachi en Marcus is de Martinidienst van zondag 6 oktober vormgegeven. Voorganger in deze viering is Jasja Nottelman. Met medewerking van de Cantores Sancti Martini onder leiding van Leo van Noppen. Organist: Henk de Vries.
De bestemming van de diaconale collecte is deze week Jantje Beton, de uitgangscollecte is voor de instandhouding van de Martinidiensten. Om hieraan bij te dragen kun je de QR-codes gebruiken, die je vindt in de liturgie op pagina 15.
Er zijn wel eens vaker bijbelfragmenten besproken waarin het gaat over het uitdrijven van kwade geesten. In het evangeliegedeelte dat komende zondag in de Martinidienst gelezen wordt, zijn het andere mensen die in naam van Jezus demonen willen uitdrijven, maar die door de leerlingen van Jezus daarin gehinderd worden. Het brengt Jezus ertoe om zijn leerlingen zijn visie op goed en kwaad over te brengen, en voor deze levenslessen kiest hij opmerkelijk scherpe bewoordingen:
Allereerst: “Verhinder die mensen niet om iets goeds te doen, want wie in Mijn naam een wonder verricht kan toch moeilijk vlak daarna kwaad over Mij spreken?”. Uit andere teksten kennen we een uitspraak van Jezus als “zie, ik houd je vandaag het goede en het kwade voor, kies dan het goede”, maar ditmaal formuleert hij het wat heftiger, niet simpelweg iets zoals dat de hemel (of het leven, of het koninkrijk Gods) te verkiezen is boven de hel (of het eeuwig brandend vuur), nee hij gaat een stap verder: “Als je hand je ten val brengt, hak die hand af, het leven is zelfs zonder die hand te verkiezen boven het onblusbare vuur van de Gehenna mét twee gezonde handen”. Hij herhaalt het nog eens met een voet en een oog als voorbeeld, maar wat bedoelt hij toch met deze bijzondere uitspraken? Jezus besluit met een opmerking over zout: als het zout zijn kracht verliest, hoe zal het zijn kracht weer terug kunnen krijgen? Zorg dat je het zout in jezelf niet kwijtraakt en bewaar de onderlinge vrede.
Geen gemakkelijke boodschap dus van Jezus, maar vrede blijkt toch telkens weer een kernwoord in zijn spreken over goed en kwaad.
Van harte welkom op zondag 29 september 2024 om 11:30 in de Martinikerk in Groningen. Voorganger in deze viering is Berend Borger, het orgel wordt bespeeld door Elena Fabris.
De bestemming van de diaconale collecte is deze week INLIA, de uitgangscollecte is voor de instandhouding van de Martinidiensten. Om hieraan bij te dragen kun je de QR-codes gebruiken, die je vindt in de liturgie op pagina 16.
Als bonusafbeelding bij dit bericht een vakantiefoto uit 2019: vanaf de achtersteven van de veerboot zicht op het plaatsje Hel op het gelijknamige schiereiland Hel in het noorden van Polen. En nee, het is niet wat het lijkt, de zaak staat niet in de hens, het is slechts de weerspiegeling van de laagstaande, ondergaande zomerzon in de ramen van de gebouwen van Hel, tijdens een alleszins vredige vaartocht terug naar de stad Gdańsk.
Op zondagmiddag 22 september, na afloop van de Martinidienst, precies op de overgang van de zomer naar de herfst en onder het genot van een heerlijk nazomerzonnetje, zijn we met een groep Martinigangers op bezoek geweest bij Land van Ons op de Onneresch.
Land van Ons is een initiatief om in de vorm van een burgercoöperatie, met behulp van crowdfunding, landbouwgrond aan te kopen om deze natuurvriendelijk te beheren. Op ruim 20 plekken verspreid over heel Nederland heeft Land van Ons al een dergelijk initiatief van de grond getild, en de Onneresch vlakbij het Groningse Onnen is daar één van. De agrarische percelen worden gepacht door een boer die er zijn biologische bedrijfsvoering ten uitvoer brengt, en het verdere beheer is in handen van een enthousiaste groep vrijwilligers met veel aandacht voor het behoud van karakteristieke landschapselementen, voor de natuur en voor de biodiversiteit.
Bloeiende akkerranden op de Onneresch
Er bloeit van alles, zoals deze Kardinaalsmuts
Met die biodiversiteit gaat het de laatste jaren helaas niet goed, maar met het besef dat ecosystemen met een grote verscheidenheid aan bloemen en planten, vogels, insecten en andere dieren van essentieel belang zijn voor het leven op aarde en de voedselvoorziening voor mens en dier, is het extra belangrijk om er samen de schouders onder te zetten teneinde de biodiversiteit niet verder achteruit te laten gaan en zo mogelijk te versterken. Akkerranden worden ingezaaid met biologische inheemse bloemenmengsels, waar bestuivende insecten op af komen en waar ook diverse vogels van profiteren.
Martin (l) geeft uitleg over de geologie van het gebied.
Twee vrijwilligers van Land van Ons heetten ons deze zondagmiddag van harte welkom en gaven ons tijdens een wandeling over de Onner Esweg uitleg over hoe dit initiatief op de Onneresch sinds een paar jaar is vormgegeven, over hoe er geboerd wordt, over het landschap met zijn hoogteverschillen, over de pingoruïne die er ligt, over de natuur en de vogels die er voorkomen. Martin de Bruijn gaf ons nog wat aanvullende geologische kennis mee over de ontstaansgeschiedenis van dit deel van de Hondsrug. Al met al een leerzame zondagmiddag met een heerlijk ontspannen wandeling in dito nazomerweer.
Het gebed dat Jezus ons leerde bidden, en waarvan de tekst in twee evangelieboeken (Mattheüs en Lucas) is vermeld, het bekende “Onze Vader”, dat is misschien wel één van de meest revolutionaire teksten die in de Bijbel te vinden zijn. In de Martinidienst van zondag 22 september staat dit gebed centraal, in woord en lied. We spreken met elkaar over wat bidden nu eigenlijk is, en waarom dit gebed zo revolutionair is. Zingend, biddend en luisterend verbinden we ons zo met mensen die, zoals ook verwoord in ons kyriëgebed, onder druk van de vijand gebukt gaan.
Deze Martinidienst vieren we gezamenlijk met de gemeenschap van de Pepergasthuiskerk. De viering vindt plaats in de Martinikerk op zondag 22 september 2024 vanaf 11:30 uur; er is deze zondag geen dienst in de Pepergasthuiskerk om 10:30 uur. Voorganger in deze viering is Jaap Goorhuis. Het orgel wordt bespeeld door Jan de Roos. Allen van harte welkom!
De bestemming van de diaconale collecte is deze week Sea Shepherd, de uitgangscollecte is voor de instandhouding van de Martinidiensten. Om hieraan bij te dragen kun je de QR-codes gebruiken, die je vindt in de liturgie op pagina 18.
Al enige tijd is het te lezen in de inleidende tekst van ons wekelijkse liturgieboekje, en ook in de inleidende tekst op deze website, dat we bij de vormgeving van de Martinidiensten ‘geloven’ zien als een werkwoord. Dat is ook precies hoe het in de Brief van Jacobus onder woorden wordt gebracht: “Wat voor zin heeft het als iemand zegt te geloven maar hij handelt er niet naar? … Laat mij maar eens zien dat je kunt geloven zonder daden; ik zal door mijn daden tonen dat ik geloof”.
Genezing van een bezetene (schilderij van James Tissot, 1836-1902)
“Alles is mogelijk voor wie gelooft” zegt Jezus tegen de vader van een jongen die bezeten is door een kwade geest. Door de kracht van het geloof is Jezus in staat om werkelijk een medemens vooruit te helpen, in dit geval de jongen te bevrijden van de geest die hem al tijden ernstig in bedwang hield. Dit genezingsverhaal uit het Evangelie van Marcus komt aan de orde in de Martinidienst van komende zondag 15 september.
Van harte welkom in deze viering op zondagochtend om 11:30 uur. Voorganger is Heleen Maat, een gelegenheidscantorij bestaande uit Stineke Haas, Bert Ballast, Maarten van Damme en Fred Blaauw ondersteunt de gemeentezang. In de liturgie staat Henk de Vries als organist vermeld; hij is echter verhinderd maar heeft gezorgd voor vervanging in de persoon van Elena Fabris.
De bestemming van de diaconale collecte is deze week de Friese Rijders voor Oekraïne, de uitgangscollecte is voor de instandhouding van de Martinidiensten. Om aan de uitgangscollecte bij te dragen kun je de QR-code gebruiken, die je vindt in de liturgie op pagina 17. Er is helaas op dit moment nog geen QR-code beschikbaar voor de diaconale collecte, wel komt er zondag één geprint op tafel in de kerk te liggen. Daarnaast kun je altijd contant doneren of een bedrag overmaken op ons rekeningnummer (zie liturgie) onder vermelding van het collectedoel.
Zondag 8 september 2024 om 11:30 uur beginnen we weer met een nieuw seizoen Martinidiensten. In deze eerste viering na de zomervakantie zal Tiemo Meijlink voorgaan, en is er zang en muziek verzorgd door de Cantores Sancti Martini onder leiding van Leo van Noppen en organist Jan de Roos.
“Een rijke schat van wijsheid schonk God ons in zijn woord” zijn de beginregels van het lied dat na de overweging van Tiemo zal worden gezongen. Woorden van Goddelijke wijsheid lezen we onder meer uit het bijbelboek Deuteronomium, waarin nog maar eens, net als eerder in het boek Exodus, onder woorden wordt gebracht hoe Mozes op de berg Horeb de stenen platen met de Tien Geboden ontving. Geboden die voor het joodse volk (maar ook voor ons) belangrijke levenslessen inhouden, bijvoorbeeld het gebod om geen afgodsbeelden te vereren.
Ook in de woorden van Jezus uit het Evangelie van Marcus ligt een belangrijke levenswijsheid besloten. “Wie achter Mij aan wil komen, moet zichzelf verloochenen, zijn kruis op zich nemen en Mij volgen”. Ook de strenge terechtwijzing van Jezus aan zijn leerling Petrus kan, hoewel deze ons in eerste instantie zeer onvriendelijk in de oren klinkt, wellicht toch als een woord van wijsheid worden opgevat.
De bestemming van de diaconale collecte is deze week Jantje Beton, de uitgangscollecte is voor de instandhouding van de Martinidiensten. Om aan de uitgangscollecte bij te dragen kun je de QR-code gebruiken, die je vindt in de liturgie op pagina 15. Er is helaas op dit moment nog geen QR-code beschikbaar voor de diaconale collecte, wellicht komt er zondag één geprint op tafel in de kerk te liggen, en zo niet, dan kun je altijd contant doneren of een bedrag overmaken op ons rekeningnummer (zie liturgie) onder vermelding van het collectedoel.
Eén van de prenten van Hendrik Nicolaas Werkman (1882-1945) bij de Chassidische vertellingen van Martin Buber.
Na de Martinidienst van zondag 30 juni 2024 en de afsluitende gezamenlijke lunch is ons zomerreces van start gegaan, dit duurt tot en met zondag 1 september. Op zondag 8 september om 11:30 uur gaan we, met Tiemo Meijlink als voorganger, weer van start met een nieuw seizoen Martinidiensten.
Tijdens de zomervakantie is het wellicht een goed alternatief om de Zomervieringen in de Pepergasthuiskerk te bezoeken. Deze serie vieringen vindt plaats op de zondagochtenden vanaf 21 juli tot en met 1 september om 10:30 uur. Als thema van deze serie is gekozen voor de Chassidische vertellingen van Martin Buber, waarbij grafisch kunstenaar Hendrik Nicolaas Werkman een serie prenten heeft gemaakt. Aan enkele van deze zomervieringen wordt ook medewerking verleend door leden van de gemeenschap van de Martinidiensten. Meer informatie over de zomervieringen in de Pepergasthuiskerk vind je via www.ovg-web.nl. Overigens, ook op de zondagen 7 en 14 juli zijn er vieringen om 10:30 uur in de Pepergasthuiskerk.
Nee, dit gaat niet over ons Nationale Elftal dat deelneemt aan het Europees Kampioenschap 2024 dat momenteel in Duitsland gespeeld wordt, of over de grote schare voetballiefhebbers die daarheen zijn afgereisd om in volle stadions de verrichtingen van Oranje te volgen. Of die in eigen land zijn bevangen door diezelfde oranjekoorts. Ook gaat het niet over het vakantielegioen (we zitten immers vlak voor de zomervakantie), de vele mensen die straks op Zwarte Zaterdag weer aanschuiven in de file op de Route du Soleil naar het zuiden.
De uitspraak “Legioen is mijn naam, want wij zijn met velen” komt uit het Evangelie naar Marcus, waarin het verhaal is opgetekend hoe Jezus bij een bezeten man niet één onreine geest uitdrijft maar blijkbaar een heel leger onreine geesten. De geesten vragen zelf aan Jezus, of ze bij een kudde van tweeduizend varkens mogen intrekken, en dat leidt er dan weer toe dat de varkenshoeders op de vlucht slaan en in steden en dorpen gaan rondvertellen wat ze hebben meegemaakt. Maar de voorheen bezetene heeft eindelijk zijn vrijheid terug. Rondom dit verhaal uit Marcus 5 is de viering van zondag 30 juni opgebouwd.
Van harte welkom in de Martinidienst op zondag 30 juni 2024 om 11:30 uur. Met voorganger Jasja Nottelman, organist Jan de Roos en voorzangers Ton Tromp en Joke Bulthuis.
De bestemming van de diaconale collecte is deze week Stichting Exodus, de uitgangscollecte is voor de instandhouding van de Martinidiensten. Om hieraan bij te dragen kun je de QR-codes gebruiken, die je vindt in de liturgie op pagina 17.
Omdat het de laatste viering is van dit seizoen, en we na een welverdiende zomervakantie weer op zondag 8 september verdergaan met een nieuw seizoen, willen we na afloop met elkaar lunchen. Neem allemaal iets mee om van te delen, dan is er genoeg te eten voor iedereen. Denk bijvoorbeeld aan lekkere broodjes, een eenvoudige salade of wat je zelf ook maar verzint. Houd ook rekening met mensen met een voorkeur voor vegetarisch. Samen sluiten we in een ontspannen sfeer dit seizoen af.
