We leven toe naar Pinksteren, het feest van de Geest. Op 21 mei 2017, Zondag ‘Rogate’ (dit betekent: ‘bidt’), luisteren we opnieuw naar een gedeelte uit de afscheidsrede van Jezus zoals beschreven in het Evangelie naar Johannes. Een tekst over weggaan en blijven, over bidden en wachten. Ook uit de Brief van Jakobus putten we inspiratie.

Van harte welkom in de Martinidienst om 11:30 uur in de Groninger Martinikerk. Voorganger is Matty Metzlar. Koorzang is er van het Koor van het GSp onder leiding van Ton Tromp, bekend van het repertoire met liederen van de hand van Huub Oosterhuis, maar ook van diverse andere lieddichters en componisten. Yohanes Siem begeleidt koor- en gemeentezang op de vleugel.

Zondag 14 mei is het alweer de vierde zondag na de viering van Pasen, en Pasen galmt nog na op deze ‘Zondag Cantate’. In de Martinidienst om 11:30 uur is Lense Lijzen onze voorganger. Onder begeleiding van organist Eeuwe Zijlstra zingen we bijpassende liederen.

Het thema van de dienst is ontleend aan de boodschap uit de Brief van Jakobus: ieder mens moet zich haasten om te luisteren, maar traag zijn om te spreken. En ook traag in het kwaad worden. Een oproep tot zachtmoedigheid. Daarbij lezen we ook een fragment uit het boek “Een gebroken wereld heel maken” van Jonathan Sacks, waarin ook diezelfde zachtmoedigheid naar voren komt. “Wat een cultuur onkwetsbaar maakt is het mededogen dat zij toont voor de kwetsbaren.“

De derde zondag na de viering van Pasen draagt de naam Jubilate (“Jubelt”), welke is ontleend aan Psalm 66. Op deze zondag 7 mei zal Tiemo Meijlink voorgaan in de Martinidienst om 11:30 uur, en wordt muzikale medewerking aan deze viering verleend door de Cantores Sancti Martini onder leiding van Leo van Noppen en organist Henk de Vries.

De lezingen zijn uit het profetenboek Jesaja en uit het Evangelie naar Johannes. In deze evangelielezing spreekt Jezus afscheidswoorden tot zijn leerlingen, maar de betekenis van die woorden dringen nog niet meteen tot hen door. Het klinkt aanvankelijk ook wat cryptisch: “Nog een korte tijd en jullie zien mij niet meer, maar kort daarna zien jullie mij terug“. Maar Jezus voegt eraan toe: “Jullie hebben nu verdriet, maar ik zal jullie terugzien, en dan zul je blij zijn, en niemand zal je je vreugde afnemen“.

’s Middags om 17:00 uur vieren we een vesper in het teken van “Herdenken en Bevrijden” – in aansluiting bij de jaarlijkse herdenking op 4 mei en de viering van Bevrijdingsdag op 5 mei. Ook in deze vesper gaat Tiemo Meijlink voor. Met medewerking van het concertkoor KOV onder leiding van Bram van der Beek. Van harte welkom!

“Zoals een herder naar zijn kudde op zoek gaat als zijn dieren verstrooid zijn geraakt, zo zal ik naar mijn schapen op zoek gaan en ze redden, uit alle plaatsen waarheen ze zijn verdreven“. Woorden van God vertolkt door de profeet Ezechiël.
Jezus heeft zichzelf aangeduid als de Goede Herder, die bereid was zijn leven te geven voor zijn schapen. “Maar ik heb ook nog andere schapen, die niet uit deze schaapskooi komen. Ook die moet ik hoeden, ook zij zullen naar mijn stem luisteren.” Aan dit gedeelte uit het Evangelie van Johannes is het thema ontleend voor de zondagochtendviering van 30 april om 11:30 uur. In deze dienst gaat Evert Jan Veldman voor. Muziek en zang van het Koor van het GSp onder leiding van Ton Tromp en pianist Yohanes Siem. Van harte welkom!

Afgelopen zondag hebben we Pasen gevierd, en op maandag kon iedereen nog genieten van een vrije Tweede Paasdag. Je zou kunnen denken dat het daar dan bij zou blijven, maar welbeschouwd is het nu nog de hele week Pasen, en sluiten we het feest pas echt af op zondag 23 april, de dag die ook wel Beloken Pasen genoemd wordt. “Beluiken” is een archaïsche term voor “besluiten“.

De ongelovige Thomas, van de Franse schilder Michel Ciry

Uit het Evangelie van Johannes lezen we over de leerlingen van Jezus, die in een huis bij elkaar gekomen zijn en – na alles wat er met Pasen is gebeurd – uit angst voor de Joden alle deuren op slot gedaan hebben. Dan komt Jezus in hun midden staan en brengt hun een vredesgroet. Eén van de leerlingen, Thomas, is niet aanwezig bij de rest van de groep en hoort pas later over deze verschijning van de opgestane Messias. Thomas vindt het maar moeilijk te geloven en krijgt een herkansing…

Voorganger in de viering van 23 april is Tiemo Meijlink. Het orgel van de Martinikerk wordt bespeeld door Eeuwe Zijlstra. Van harte welkom om 11:30 uur.

Komende nacht vieren we de Paasnacht. Zolang het nog donker is, wachten we op de dingen die komen gaan, en herinneren we elkaar aan de verhalen over hoe het allemaal begon. Hoe het eerste licht werd geschapen en hoe de ooit woeste en lege aarde veranderde in een wereld bruisend van leven. Een hard bonzen op de deur overrompelt ons bijkans, maar dan mogen we ook het nieuwe Licht van Pasen verwelkomen, de nieuwe Paaskaars inwijden, de Paasboodschap horen, erover zingen en het licht ruimhartig met elkaar delen. Aanvang van de Paasnachtviering in de Martinikerk is zaterdagavond 15 april om 23:00 uur.

Op Paasmorgen, zondag 16 april om 11:30 uur wordt de vreugde van Pasen voortgezet. Gelezen wordt over een visioen van de oudtestamentische profeet Ezechiël, die een dal van dorre beenderen tot leven gewekt ziet worden, wat symbool staat voor de hoop op een nieuw leven voor het volk Israël. Maar centraal staat natuurlijk het opstandingsevangelie: in de vroege zondagochtend komen enkele vrouwen waaronder Maria Magdalena naar het rotsgraf om Jezus’ lichaam te verzorgen, maar de steen voor het graf blijkt al te zijn weggerold en het graf is leeg. Een in het wit geklede jongeman vertelt hen over Jezus’ opstanding en draagt hen op dit bericht over te brengen op zijn volgelingen.

In beide vieringen in de Martinikerk (Paasnacht en Paasmorgen) gaat Tiemo Meijlink voor. Koorzang in de Paasnacht van het Koor van het GSp onder leiding van Ton Tromp, en op Paasmorgen van de Cantores Sancti Martini onder leiding van Leo van Noppen.

Binnenkort is het Pasen, met afstand het belangrijkste feest van het christendom. Om de betekenis van Pasen echt goed tot je te laten doordringen, moet je eigenlijk ook uitgebreid stilstaan bij de gebeurtenissen voorafgaand aan Pasen. Hiervoor vindt van donderdag 13 april tot in de nacht van zaterdag 15 op zondag 16 april de Paascyclus plaats: een serie vieringen met één doorlopende liturgie, maar mocht je niet in de gelegenheid zijn deze gehele cyclus bij te wonen dan zijn de vieringen ook afzonderlijk te bezoeken. Een samenwerking tussen de Martinidiensten en de Nieuwe Kerk.

Wat maakt deze Paascyclus elk jaar weer zo indrukwekkend? Allereerst de viering van Witte Donderdag. De samenkomst in de Martinikerk om 19:30 uur begint net als de diensten die we op zondagochtend gewend zijn. Centraal staat de viering van de maaltijd met brood en wijn. Maar op deze dag is het wel een bijzondere maaltijd: we voelen ons verbonden met Jezus die op de laatste avond voordat hij werd overgeleverd, maaltijd hield met zijn volgelingen. Na het afruimen van de tafel blijft een gepaste stilte achter…

Dan de Goede Vrijdag. Overdag is het nog een vrolijke boel, met de bloemenjaarmarkt (Blumenjahrmarkt) in het centrum van Groningen. Maar als in de Nieuwe Kerk vanaf 19:30 uur de geschiedenis van Goede Vrijdag wordt verteld, over het verraad van Jezus door zijn discipel Judas, de overlevering en het verhoor door het Sanhedrin, de verloochening door Petrus en het kraaien van de haan, de roep van het joodse volk om de vrijlating van de gevangene Barabbas en de kruisiging van Jezus, als die geschiedenis verteld wordt dan valt er een donkere schaduw over de stad.

Stille Zaterdag. Na een korte Paaswake om 22:00 uur in de Nieuwe Kerk vindt vanaf 23:00 uur in de Martinikerk de viering van de Paasnacht plaats. Het indrukwekkende hoogtepunt van deze cyclus. Bij binnenkomst is het nog donker. Alleen een paar fakkels zorgen voor een beetje licht en warmte. We vertellen elkaar oude verhalen om daarmee elkaar moed in te spreken. Oude verhalen die beginnen bij de Schepping uit het boek Genesis en de uittocht van het joodse volk onder leiding van Mozes uit het land Egypte. Totdat er midden in die donkere Paasnacht hard op de deur gebonsd wordt, het nieuwe licht van Pasen doorbreekt en de belangrijke boodschap van Pasen klinkt: dat de dood nooit het laatste woord zal hebben maar dat het nieuwe leven kans krijgt om in volle glorie door te breken. Iedere lente weer opnieuw!

Zondagochtend 16 april wordt de vreugde van Pasen voortgezet in de ochtenddienst van 11:30 uur in de Martinikerk. Maar daarover later meer.

Zondag 9 april 2017 is het Palmpasen. De viering van deze zondag staat in het teken van het Evangelieverhaal waarin Jezus, gezeten op een ezelsveulen, zijn intocht maakt in Jeruzalem. Hij wordt enthousiast onthaald door de stadsbewoners en de vele andere mensen die voor het Pesachfeest naar de stad zijn gekomen, en die hun klederen op de grond uitspreiden en met palmtakken zwaaien. Met Palmzondag begint ook de Stille Week, waarin uitgebreid wordt stilgestaan bij de cruciale gebeurtenissen in de aanloop naar Pasen.

Tijdens de kindernevendienst mogen de kinderen bezig gaan met het versieren van een palmpasenstok. Als ze terugkomen in de dienst, vlak voordat we de kring vormen om brood en wijn met elkaar te delen, maken we met z’n allen een processie door de kerk, waarbij de kinderen met hun palmpasenstokken voorop mogen lopen.

Voorganger in deze dienst is Evert Jan Veldman. Met medewerking van het Koor van het GSp onder leiding van Ton Tromp en pianist Yohanes Siem.

Zondag 2 april 2017 is de vijfde zondag in de Veertigdagentijd, de voorbereiding op Pasen, en deze zondag draagt de naam Judica. Die naam verwijst naar Psalm 43, waarin de dichter in zijn nood uitroept: “Verschaf mij recht, o God, vecht voor mijn zaak!”

Eén van de lezingen in de Martinidienst van deze zondag is een bewerking van Psalm 42 en 43 van Niek Schuman, getiteld “Dorst naar recht”. Wie ook ernaar verlangt om recht gedaan te worden, is de vrouw die door de schriftgeleerden en Farizeeën bij Jezus wordt gebracht omdat die haar hebben betrapt op het plegen van overspel. We lezen hierover in het Evangelieverhaal uit Johannes 8. Jezus spreekt de schriftgeleerden aan met: “Wie van jullie zonder zonde is, laat die als eerste een steen naar haar werpen.” Waarop ze één voor één vertrekken, totdat Jezus alleen met de vrouw achterblijft.
– “Heeft niemand u veroordeeld?”
– “Nee, niemand.”
– “Ik veroordeel u ook niet. Ga naar huis en zondig vanaf nu niet meer.”

De viering in de Martinikerk in Groningen begint om 11:30 uur. Voorganger is Matty Metzlar. Met medewerking van het Russisch Byzantijns Koor Groningen onder leiding van Cas Straatman en organist Eeuwe Zijlstra.