Zondag 1 juni wordt Exaudi genoemd, wat betekent “Hoor”, genoemd naar Psalm 27:7 Exaudi, Domine, orationem meam – Hoor, heer, mijn gebed. De zondag heet ook wel Wezenzondag omdat Jezus is heengegaan en de Heilige Geest nog niet is uitgestort.
Op deze speciale zondag bereiden we ons voor op het Pinksterfeest. De teksten uit het oecumenisch leesrooster, die gelezen worden, zijn 1 Samuël 12: 19b-24 en Johannes 14: 15-21. Jezus zegt: “Ik laat jullie niet als wezen achter, ik kom bij jullie terug”.
Verbinding van contemplatie en actie, het mystieke begrip van inwoning uit Johannes en het belang van gebed uit Samuel worden voor ons toegelicht door voorganger Alberte van Ess. Zo kunnen we herademen en vanuit de verstilling komen tot revolutionaire daden.
Muzikale medewerking wordt verleend door de Cantores Sancti Martini onder leiding van Leo van Noppen en organist Henk de Vries. Van harte welkom in deze viering op zondag 1 juni 2025 om 11:30 uur in de Martinikerk. Dit welkom geldt ook de gemeenschap van de Pepergasthuiskerk: deze viering in de Martinikerk is een gezamenlijke dienst en er is deze zondag daarom om 10:30 uur geen viering in de Pepergasthuiskerk.
De bestemming van de diaconale collecte is deze week de Grunnegse Rieders, de uitgangscollecte is voor de instandhouding van de Martinidiensten. Om aan de uitgangscollecte bij te dragen kun je de QR-code gebruiken, die je vindt in de liturgie op pagina 16. Voor de diaconale collecte was de QR-code helaas niet op tijd beschikbaar om in de liturgie af te drukken, maar er komt een geprint exemplaar op de tafel bij de uitgang te liggen. Of doneer contant, dat kan natuurlijk ook!
Bloeiende woestijn. Bron: Orlando Muñoz Amigo, Wikipedia (CC BY-SA 4.0).
Een profetie van Joël, een belofte van Godswege waarmee de profeet het volk Israël een hart onder de riem steekt: na een lange periode van ontberingen zal nu weer een tijd van overvloedige oogsten aanbreken. Een deken van groen zal de woestijn bedekken, de steppe zal bloeien, de Heer zal op de juiste tijd weer een verkwikkende hoeveelheid regenwater laten neerdalen en een eind maken aan de droogte (het lijkt de meteorologische actualiteit van mei 2025 wel). Graanakkers, vijgenbomen en wijnstokken zullen weer rijkelijk vrucht dragen.
Ook in de kring van volgelingen rondom Jezus klinkt een hoopvolle belofte: er komt een pleitbezorger! Jezus wijst alvast vooruit naar Pinksteren, als de Heilige Geest zal neerdalen om de ongerustheid weg te nemen en de leerlingen moed in te spreken, want zelf zal Jezus niet meer lijfelijk bij hen aanwezig blijven. Het is tevens de vredeswens die Jezus uitspreekt en die wij elkaar nog steeds zondag aan zondag toewensen:
Maak je niet ongerust en verlies de moed niet, want vrede laat ik jullie. Mijn vrede geef ik jullie. Niet om voor jezelf te houden, maar om ruimhartig rond te strooien als zaad in de aarde, opdat de vrede mag bloeien, overal en alle dagen, te beginnen hier en nu, als wij elkaar de vrede wensen.
Van harte welkom in de Martinidienst van zondag 25 mei 2025 om 11:30 uur. Met voorganger Berend Borger, pianist Jaap de Kok en een gelegenheidskoor onder leiding van Ton Tromp. Wie ergens een bericht van ons heeft opgevangen dat we ditmaal om 11:45 uur beginnen, na de koffie, dat scenario is niet meer van toepassing, we beginnen gewoon om 11:30 uur, en er is zoals gebruikelijk koffie en thee na afloop van de viering!
De bestemming van de diaconale collecte is deze week Jantje Beton, de uitgangscollecte is voor de instandhouding van de Martinidiensten. Om hieraan bij te dragen kun je de QR-codes gebruiken, die je vindt in de liturgie op pagina 16.
Elke vierde zondag van de maand (tot en met mei 2025) organiseert Schoonheid met een Ziel om 17:00 uur in de Martinikerk een Uit-de-kunstvesper, dit seizoen onder de titel ‘Streetwise’. In deze serie vespers wordt telkens aandacht geschonken aan beeldende kunst in en rondom de Groninger binnenstad.
Fietsles, van beeldhouwer Kees Verkade
Uit de veelheid van kunstwerken in de straten van de stad is voor de laatste vesper in deze serie, op zondag 25 mei a.s., de keuze gevallen op het beeld van Kees Verkade aan de Ubbo Emmiussingel (nabij het Hereplein), getiteld Fietsles. Het toont de dynamiek van dit spannende gebeuren. Het vertelt iets over de relatie tussen een ouder en een kind.
Leren fietsen, leren vliegen, op eigen benen leren staan, zelfstandig worden. Je kunt denken aan het lied van Huub Oosterhuis “Die mij droeg op adelaatsvleugels”. Daarin wordt niet alleen verwezen naar onze onderlinge verhoudingen, maar wordt – ook – verwezen naar de verbondenheid tussen God en mensen.
Voorgangers in deze viering zijn Hiltje Koopmans en Marga Baas. Muzikale medewerking wordt verleend door organist Eeuwe Zijlstra. De kerkdeuren gaan open om 16:30 uur. U kunt voorafgaand aan de viering een kop thee drinken.
De zondag die voor ons ligt, draagt de naam ‘Zondag Cantate’. Een zondag bij uitstek om in de Martinidienst het samen zingen een centrale plek te geven. Samen zingen over de oproep om de God van Israël lief te hebben: Hoor Israël, de Ene is onze God, de Ene alleen (Deuteronomium 6) – prent die woorden in je hart en blijf ze herhalen. Samen zingen over de liefde voor elkaar (het gebod van de liefde dat Jezus geeft aan zijn leerlingen in Johannes 13), over het leven, de hoop en de zo vurig gewenste vrede. En zingen over het zingen zelf: “Zolang wij ademhalen schept Gij in ons de kracht, om zingend te vertalen waartoe wij zijn gedacht” (Lied 657). Hoe passend is het dan om juist op Zondag Cantate de aandacht te vestigen op de mooie tekst die kunstenares Matty de Vries op onze nieuwe paaskaars voor 2025 heeft aangebracht: “Soms gaan wij op de vleugels van een lied”.
Van harte welkom in de Martinidienst op zondag 18 mei 2025 om 11:30 uur. Met voorganger Arlette Toornstra, pianist Jan de Roos en voorzangers Joanna Goebertus, Joke Bulthuis, Ton Tromp en Maarten van Damme.
De bestemming van de diaconale collecte is deze week Sea Shepherd, de uitgangscollecte is voor de instandhouding van de Martinidiensten. Om hieraan bij te dragen kun je de QR-codes gebruiken, die je vindt in de liturgie op pagina 14.
In het boek Openbaring, in de visioenen van Johannes op het eiland Patmos, wordt Christus voorgesteld als het Lam Gods dat midden voor de troon van God verschijnt. Van dit Lam wordt gezegd dat het degene is van wie de mensen redding mogen verwachten.
Uit de Evangeliën kennen we het beeld van Jezus als de Goede Herder. Volgens het Evangelie van Johannes zegt Jezus hierover: “Mijn schapen luisteren naar mijn stem, ik ken ze en zij volgen mij”.
Deze beide beelden zijn tekenend voor de thematiek die aan de orde is in de Martinidienst van zondag 12 mei 2025. Uit Johannes 10 lezen we niet het (bekendste) eerste deel, maar een stukje verderop waar Jezus zijn woorden nogmaals uitspreekt ten overstaan van de Joden die op het feest van de Tempelwijding aanwezig zijn.
Welkom in deze Martinidienst met voorganger Heleen Maat, organist Henk de Vries en met de Cantores Sancti Martini onder leiding van Leo van Noppen. Aanvang 11:30 uur.
De bestemming van de diaconale collecte is deze week, anders dan vermeld in de liturgie, Save the Children; de uitgangscollecte is voor de instandhouding van de Martinidiensten. Om hieraan bij te dragen kun je de QR-codes gebruiken, die je vindt in de liturgie op pagina 14.
Welkom in de Martinidienst op zondag 4 mei 2025 om 11:30 uur in de Groninger Martinikerk. Met voorganger Tiemo Meijlink en organiste Elena Fabris. De voorzang wordt verzorgd door Bert Ballast, Fred Blaauw, Maarten van Damme en Pieter Kamminga.
Naast een lezing uit het profetenboek Jeremia en een gedeelte uit de Openbaring van Johannes, zal in deze viering de evangelielezing uit Lucas 24 vanaf vers 35 centraal staan. Na Pasen zijn de leerlingen van Jezus nog in Jeruzalem bijeen, en terwijl ze met elkaar aan het praten zijn over hoe de opgestane Heer aan de twee Emmaüsgangers was verschenen, staat Jezus zelf opeens in hun midden en groet hen met vrede. Langzaam maken gevoelens van verbijstering en angst bij de leerlingen plaats voor de vreugde van het weerzien van hun leermeester. Belangrijker dan dat er geroosterde vis op het menu staat, is de opdracht die Jezus hen meegeeft: jullie moeten getuigen van de opstanding en mensen tot inkeer brengen, zodat hun zonden vergeven kunnen worden. Om te beginnen hier in Jeruzalem, later ook in de wijde wereld.
De bestemming van de diaconale collecte is deze week de Bijenstichting, de uitgangscollecte is voor de instandhouding van de Martinidiensten. Om hieraan bij te dragen kun je de QR-codes gebruiken, die je vindt in de liturgie op pagina 16.
Zondagavond 4 mei om 20:00 uur zijn we twee minuten stil ter nagedachtenis aan de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog en latere oorlogen. Dat kan ook tijdens de herdenking die op het Martinikerkhof aan de noordkant van de kerk georganiseerd wordt (bij het monument van Sint Joris en de draak, tevens het eindpunt van de stille tocht vanaf het Joods monument aan de Hereweg). Maandag 5 mei vieren we 80 jaar vrede en vrijheid. Wel een zeer kwetsbare vrede en vrijheid, laten we dat wel beseffen in het huidige tijdsgewricht!
Onderweg van Berseba naar Charan zoekt Jakob een plaats om de nacht door te brengen, en als hij die gevonden heeft, legt hij zijn hoofd op een steen die als hoofdkussen dient. Die nacht ziet hij in een droombeeld engelen afdalen uit de hemel en weer opklimmen langs een lange ladder. Naast Jakob verschijnt iemand en klinkt er een vertrouwenwekkende stem met een beloftevol bericht: dit is het land dat aan je nakomelingen, aan het hele volk dat uit jouw familie voortkomt, gegeven zal worden. Pas achteraf beseft Jakob dat hij in die droom een ontmoeting met de Heer, met de God van zijn vader Izaäk en zijn grootvader Abraham heeft gehad, de God die ook aan Abraham al een belofte had gedaan van nakomelingen talrijk als de zandkorrels aan het strand en de sterren aan de hemel.
Afbeelding: Jan van ’t Hoff (bron: www.gospelimages.nl)
Onderweg van Jeruzalem naar Emmaüs lopen twee mannen, nog in verwarring en door verdriet overmand, met elkaar na te praten over de heftige gebeurtenissen tijdens Pasen in Jeruzalem enkele dagen eerder. Over hoe Jezus, van wie ze veel goeds verwachtten, ter dood was veroordeeld en aan het kruis was gestorven. Tijdens die wandeling is hun blik nog vertroebeld, als er naast beide mannen een onbekende reisgenoot verschijnt en aan de gesprekken deelneemt. Pas achteraf, als de reisgenoot door de twee mannen thuis in Emmaüs aan tafel wordt uitgenodigd en daar het brood breekt, beseffen ze dat die reisgenoot de opgestane Heer zelf geweest moet zijn.
Op zondag 27 april 2025 is het Beloken Pasen, een week na het grote feest van Pasen waarop we de opstanding en het nieuwe leven mochten vieren. Beloken Pasen is de feitelijke afsluiting van dit feest, en onder de titel “Gij mens, kom uit, open uw dode oren” (uit Lied 630, couplet 2) klinkt de boodschap van Pasen nog na. En dat in een verwarrende tijd en in een weekend met grote contrasten: de feestelijke verjaardag van onze koning, die vrede en gemeenschapszin hoog in het vaandel heeft staan, tegenover het afscheid van de overleden paus Franciscus, die ook oog had voor de allerarmsten en zijn aandacht richtte op de zorg voor de schepping. Terwijl op het wereldtoneel diverse leiders met heel wat minder vredelievende bedoelingen hun macht doen gelden…
Wij willen een ieder hartelijk verwelkomen om de Martinidienst op 27 april om 11:30 uur mee te vieren in de Martinikerk te Groningen. Het is een gezamenlijke viering met de gemeenschap van de Pepergasthuiskerk, en er is in die kerk dus geen viering om 10:30 uur! Voorganger in deze Martinidienst is Rob Fortuin, organist en/of pianist is Jan de Roos en de voorzang wordt verzorgd door het vijftal Ellen en Nicolette Kloosterman, Bert Ballast, Maarten van Damme en Fred Blaauw.
De bestemming van de diaconale collecte is deze week Dokters van de Wereld, de uitgangscollecte is voor de instandhouding van de Martinidiensten. Om hieraan bij te dragen kun je de QR-codes gebruiken, die je vindt in de liturgie op pagina 20.
Elke vierde zondag van de maand organiseert Schoonheid met een Ziel om 17:00 uur in de Martinikerk een Uit-de-kunstvesper, dit seizoen onder de titel ‘Streetwise’. In deze serie vespers wordt telkens aandacht geschonken aan beeldende kunst in en rondom de Groninger binnenstad.
In de schaduw van de Folkingestraat – ooit het kloppende hart van het Joodse leven in Groningen – wappert de Bevrijdingsvlag van kunstenaarscollectief Forma Actua. Het is een monument voor de uit Groningen weggevoerde Joden.
Eén van hen goochelaar Michel Velleman, alias Ben Ali Libi. Hij is vereeuwigd in het gelijknamige gedicht van Willem Wilmink. Een dichtregel op een parkeergarage markeert de plek van zijn geboortehuis: “… jouw paradijs, hoeveel ruimte is daar …”
Die vraag verkennen we in de kunstvesper van aanstaande zondag 27 april 2025. Met straatkunst en stilte en beeld en woord, staan we stil bij de rafelranden van ons samenleven. Vrijheid is kwetsbaar. Ds. Alexandra Matz en beeldend kunstenaar Hiltje Koopmans bereiden deze verstilde, kunstzinnige viering samen voor. De muziek wordt verzorgd door organist Mannes Hofsink.
Dichtregel van Willem Wilmink. Foto: Hiltje Koopmans
Nadat we in de viering van de Paasnacht (zaterdag 19 april om 23:00 uur) hebben meegemaakt dat het duister van de nacht in de Martinikerk werd doorbroken door het licht van de nieuwe paaskaars, zet de vreugde van Pasen zich voort in de viering van Paasmorgen. Pasen, het feest van opstanding uit de dood en nieuwheid van leven.
In het Paasevangelie uit Johannes 20 is het Maria Magdalena die, na het aantreffen van het lege graf met de weggerolde steen, als eerste een ontmoeting heeft met de opgestane Jezus. Door tranen overmand en in grote verwarring, herkent ze hem aanvankelijk niet eens, ziet ze hem aan voor de tuinman. Maar hij noemt haar bij haar naam, en dan breekt het licht door, herkent ze haar leermeester, ‘Rabboeni!’ noemt ze hem.
Vier Pasen mee in de Martinidienst van Eerste Paasdag, zondag 20 april 2025 om 11:30 uur in de Martinikerk in Groningen. Voorganger is Tiemo Meijlink. Met medewerking van de Cantores Sancti Martini onder leiding van Leo van Noppen. Organist: Jan de Roos.
De bestemming van de diaconale collecte is deze week INLIA, de uitgangscollecte is voor de instandhouding van de Martinidiensten. Om hieraan bij te dragen kun je de QR-codes gebruiken, die je vindt in de liturgie op pagina 17.
Nog even en dan is het Pasen, het grootste feest van de christelijke kerk. Maar hieraan vooraf gaat eerst nog de Goede Week, ook wel genoemd de Stille Week. Als aan een kralensnoer rijgen we vier vieringen aan elkaar, van donderdag 17 april (Witte Donderdag) tot en met zaterdag 19 april (Stille Zaterdag), en dat doen we als gemeenschap van de Martinidiensten samen met de Nieuwe Kerk. Er is één doorlopende liturgie (zie onderstaande link), maar de diensten zijn ook afzonderlijk te bezoeken. Je bent van harte welkom in beide kerken.
Voor wie de diensten online wil volgen: de viering op Witte Donderdag om 19:30 uur en op zaterdag de Paasnachtviering om 23:00 uur, beide in de Martinikerk, worden gestreamd via het Kerkdienst-gemist kanaal van de Protestantse Wijkgemeente, en de dienst op Goede Vrijdag om 19:30 uur alsmede de Paaswake op Stille Zaterdag om 22:00 uur, beide in de Nieuwe Kerk, zijn te volgen via Kerkomroep. Bijdragen aan de collecte: zie informatie aan het eind van dit bericht.
do 17 april 2025 om 19:30 uur, Martinikerk (Witte Donderdag) De avond voordat het volk Israël hals-over-kop moest vertrekken uit Egypte, uit het land waar het jarenlang in onderdrukking had geleefd, werd het feest van de ongedesemde broden ingesteld, een feest om de uittocht jaarlijks te gedenken. De laatste avond waarop Jezus met zijn discipelen samen aan tafel doorbracht, is voor de christelijke kerk, voor ons allemaal, ook een gedenkwaardige maaltijd geworden. Een maaltijd die we wekelijks op zondag vieren met het delen van brood en wijn, maar waar we speciaal op Witte Donderdag ook bij stilstaan. Een maaltijd waarbij dienstbaarheid aan de medemens centraal staat, door Jezus treffend uitgebeeld als hij de voeten van zijn leerlingen wast. Welkom in deze viering op donderdagavond om half 8 in de Martinikerk, met voorganger Alberte van Ess, organist Jan de Roos en voorzangers Maarten van Damme, Ton Tromp, Joke Bulthuis en Mirjam Leentvaar.
vr 18 april 2025 om 19:30 uur, Nieuwe Kerk (Goede Vrijdag) De alom bekende maar toch altijd weer zeer indrukwekkende geschiedenis van het lijden van Jezus, uitlopend op zijn kruisiging op de berg Golgotha. In de viering op de avond van Goede Vrijdag om half 8 in de Nieuwe Kerk horen we deze vertelling in de vorm van de Johannes Passion van Heinrich Schütz (1585-1672), uitgevoerd door de Cantorij van de Nieuwe Kerk onder leiding van Mannes Hofsink, met solisten Roele Kok, Han Warmelink en Martin Herz. Voorganger in deze viering is Alexandra Matz en het orgel wordt bespeeld door Peter Westerbrink.
za 19 april 2025 om 22:00 uur, Nieuwe Kerk (Paaswake) Een korte, meditatieve viering op Stille Zaterdag in de Nieuwe Kerk, rondom de leegte die we ervaren nadat Jezus aan het kruis is gestorven, en rondom de graflegging verzorgd door Josef van Arimatea. Met voorganger Alexandra Matz en organist Mannes Hofsink. Het begin van een nacht van waken en bidden, en ondertussen begeven we ons richting Martinikerk voor het vervolg:
za 19 april 2025 om 23:00 uur, Martinikerk (Paasnachtviering) Heeft de dood het laatste woord? Welnee, het leven is sterker dan de dood, in het donkerste van de nacht breekt het Licht van Pasen door. Net als het allereerste licht dat God tevoorschijn riep en waarvan we elkaar het scheppingsverhaal uit Genesis in herinnering brengen. Van de uittocht van het bevrijde volk Israël uit Egypte vertellen we elkaar opnieuw over de doortocht door het water van de Schelfzee. Bij het water uit de doopvont klinken telkens weer de woorden: het is de Geest die levend maakt. Maar de grootste bron van vreugde is de opgestane Christus die de banden van de dood heeft doorbroken. Nadat de grafruimte leeg werd aangetroffen, begint het langzaam door te dringen tot de kring van volgelingen rondom Jezus wat dat allemaal betekent: opstanding en nieuw leven. En in deze altijd indrukwekkende viering van de Paasnacht maken we ook in de Martinikerk de beweging van de diepste duisternis naar het ruimhartig in een grote kring met elkaar gedeelde licht van Pasen. Voorganger in deze viering is Alberte van Ess, Jan de Roos bespeelt orgel en piano, en het koor staat onder leiding van Mannes Hofsink.
De bestemming van de diaconale collecte wordt tijdens de viering van Witte Donderdag en tijdens de Paasnachtviering toegelicht. De uitgangscollecte na afloop van de Paasnachtviering is voor de instandhouding van de Martinidiensten. Om hieraan bij te dragen kun je de QR-codes gebruiken, die je vindt in de liturgie op pagina 16 (Witte Donderdag) en op pagina 52 (Paasnacht).
