Je roeping volgen? Eerst nog even afscheid nemen…

Van de drie bijbellezingen die de liturgie voor komende zondag 22 juni vermeldt, vertonen er twee een duidelijk overlappende thematiek. In 1 Koningen 19 komen we Elisa tegen, die door de profeet Elia geroepen wordt om met hem mee te gaan als zijn dienaar en latere opvolger. Elisa wil dat wel, maar eerst wil hij nog afscheid nemen van zijn ouders, en de geslachte en gebraden ossen uitdelen aan zijn knechten.

In het slot van Lucas 9 hebben verschillende mensen ook eerst nog verscheidene andere prioriteiten voordat ze gehoor willen geven aan de oproep van Jezus om hem te volgen. De begrafenis van een familielid, of afscheid nemen van de huisgenoten. Maar als je Hem wilt volgen en met vertrouwen je ogen op de toekomst wilt richten, werkt het niet mee als je stug blijft vasthouden aan wat geweest is: ‘Wie de hand aan de ploeg slaat en achterom blijft kijken, is niet geschikt voor het koninkrijk van God’.

Tussen 1 Koningen en Lucas lezen we ook nog uit de brief van Paulus aan de Galaten. Paulus wil deze gemeente, en ook ieder ander die deze woorden tot zich wil nemen, wijze levenslessen meegeven die tegelijk een waarschuwing in zich meedragen. Mensen, jullie zijn geroepen om vrij te zijn, maar maak geen misbruik van die vrijheid! Toegeven aan allerlei aardse begeerten zal kwalijke gevolgen hebben. Beter is het te leven vanuit de liefde, heb je naaste lief zoals jezelf. Liefde, vreugde, vrede, geduld, vriendelijkheid, goedheid en geloof, dát zijn de goede vruchten van de Geest.

Zondag 22 juni 2025 is het de laatste Martinidienst van dit seizoen. Dat is vanwege de gezamenlijke dienst op 29 juni in de Pepergasthuiskerk (waarover binnenkort meer) en ons zomerreces in juli en augustus. In de viering van 22 juni om 11:30 uur gaat Tiemo Meijlink voor en zingen de Cantores Sancti Martini onder leiding van Leo van Noppen. Tevens zal (voor de laatste keer) Elena Fabris ons begeleiden met de magnifieke klanken van het Martiniorgel.

► Download hier alvast de liturgie.

► De viering wordt zondagochtend vanaf 11:30 uur live gestreamd via het Kerkdienst-gemist kanaal van de Protestantse Wijkgemeente, en ook na afloop kun je de dienst daar terugkijken.

De bestemming van de diaconale collecte is deze week Dokters van de Wereld, de uitgangscollecte is voor de instandhouding van de Martinidiensten. Om hieraan bij te dragen kun je de QR-codes gebruiken, die je vindt in de liturgie op pagina 17.

De wijsheid van zondag Trinitatis

Een week na Pinksteren is het Zondag Trinitatis, de zondag van de Drie-Eenheid. Niet een dag om je tanden stuk te bijten op een lastig theologisch leerstuk, eerder een dag om te vieren hoe de Ene, de Eeuwige, zich in drie verschijningsvormen aan de wereld bekend heeft gemaakt: Vader, Zoon en Geest.

We lezen een gedeelte uit Spreuken 8, en al meteen lijken we op het verkeerde been gezet te worden. Is dit het scheppingsverhaal uit Genesis maar dan in omgekeerde volgorde? “De Heer heeft mij vóór al het andere verworven, toen hij zijn scheppingswerk begon, schiep hij eerst mij. Ik ben in het begin gemaakt, nog voor alles er was, nog voor de aarde vorm kreeg.” Het is niet een persoon die hier aan het woord is, het is de Wijsheid, realiseren we ons als we, na de lezing uit Spreuken, Lied 846 zingen.

Jezus en Nikodemus (Henry Ossawa Tanner)

Veel wijsheid ligt ook besloten in de woorden van Jezus als hij met de farizeeër Nikodemus in gesprek is. Nikodemus vraagt Jezus om uitleg bij een voor hem moeilijk te begrijpen schriftgedeelte. Er staat dat je alleen toegang hebt tot Gods koninkrijk als je opnieuw geboren wordt, maar Nikodemus  toch al een man op leeftijd  heeft grote moeite met die woorden als hij ze letterlijk wil interpreteren. De uitleg van Jezus gaat over geboren worden uit water en Geest. Er is verschil tussen menselijke en geestelijke geboorte. ‘De wind waait waarheen hij wil; je hoort zijn geluid maar je weet niet waar hij vandaan komt en waar hij heen gaat. Zo is het ook met iedereen die uit de Geest geboren is.’

Van harte welkom in de Martinidienst op zondag 15 juni 2025 om 11:30 uur. Voorganger is Jasja Nottelman. Met pianist en/of organist Jan de Roos en voorzangers Ton Tromp en Joke Bulthuis.

► Download hier alvast de liturgie.

► De viering wordt zondagochtend vanaf 11:30 uur live gestreamd via het Kerkdienst-gemist kanaal van de Protestantse Wijkgemeente, en ook na afloop kun je de dienst daar terugkijken.

De bestemming van de diaconale collecte is deze week, anders dan vermeld in de liturgie, Artsen zonder Grenzen, de uitgangscollecte is voor de instandhouding van de Martinidiensten. Om hieraan bij te dragen kun je de QR-codes gebruiken, die je vindt in de liturgie op pagina 18.

Pinksteren – is er een geest in het huis?

Zondag 8 juni is het Pinksteren, het feest van de uitstorting van de Heilige Geest. In het begin van het bijbelboek Handelingen is het verhaal te lezen waarin de apostelen, na het heengaan van hun leermeester Jezus, samen in huis verblijven in afwachting van de dingen die komen gaan. Jezus had hen een pleitbezorger beloofd, een trooster en inspirator. En die komt ook binnen, ook al zijn alle ramen en deuren stevig afgesloten. Wat gebeurt er, en wat is daarvan te merken?

Op de voorkant van de liturgie staat de titel “There’s a ghost in this house”, en die titel is ook gegeven aan de overweging in de Martinidienst van Pinksteren 2025. Als je op internet gaat zoeken op deze titel, kom je uit bij een prentenboek voor jonge kinderen, van de Noord-Ierse auteur Oliver Jeffers, ook bekend onder de Nederlandstalige titel “Het spookt in dit huis”. Een meisje gaat in een oud landhuis op zoek naar spoken, maar ze ziet ze nergens. Zijn ze er eigenlijk wel, en hoe en waar laten ze zich zien? Verhalen als deze gaan vaak over spoken die een bepaald soort angst inboezemen. Maar de geest van Pinksteren is anders: een goede geest, een vertrouwenwekkende inspiratiebron die de apostelen ertoe aanzet naar buiten te treden en de goede boodschap van Jezus ruimhartig te verspreiden onder alle volken en in alle talen. Geest van hierboven, leer ons geloven, hopen, liefhebben door uw kracht!

Van harte welkom in de Martinidienst op zondag 8 juni 2025 om 11:30 uur. Met voorganger Rob Fortuin en organiste Elena Fabris. De voorzang wordt verzorgd door Pieter Kamminga en Bert Ballast, ook is er solozang van Ginet Tuinder.

► Download hier alvast de liturgie.

► De viering wordt zondagochtend vanaf 11:30 uur live gestreamd via het Kerkdienst-gemist kanaal van de Protestantse Wijkgemeente, en ook na afloop kun je de dienst daar terugkijken.

De bestemming van de diaconale collecte is deze week INLIA, de uitgangscollecte is voor de instandhouding van de Martinidiensten. Om hieraan bij te dragen kun je de QR-codes gebruiken, die je vindt in de liturgie op pagina 23.

Zondag Exaudi of Wezenzondag

Zondag 1 juni wordt Exaudi genoemd, wat betekent “Hoor”, genoemd naar Psalm 27:7 Exaudi, Domine, orationem meam – Hoor, heer, mijn gebed. De zondag heet ook wel Wezenzondag omdat Jezus is heengegaan en de Heilige Geest nog niet is uitgestort.

Op deze speciale zondag bereiden we ons voor op het Pinksterfeest. De teksten uit het oecumenisch leesrooster, die gelezen worden, zijn 1 Samuël 12: 19b-24 en Johannes 14: 15-21. Jezus zegt: “Ik laat jullie niet als wezen achter, ik kom bij jullie terug”.

Verbinding van contemplatie en actie, het mystieke begrip van inwoning uit Johannes en het belang van gebed uit Samuel worden voor ons toegelicht door voorganger Alberte van Ess. Zo kunnen we herademen en vanuit de verstilling komen tot revolutionaire daden.

Muzikale medewerking wordt verleend door de Cantores Sancti Martini onder leiding van Leo van Noppen en organist Henk de Vries. Van harte welkom in deze viering op zondag 1 juni 2025 om 11:30 uur in de Martinikerk. Dit welkom geldt ook de gemeenschap van de Pepergasthuiskerk: deze viering in de Martinikerk is een gezamenlijke dienst en er is deze zondag daarom om 10:30 uur geen viering in de Pepergasthuiskerk.

► Download hier alvast de liturgie.

► De viering wordt zondagochtend vanaf 11:30 uur live gestreamd via het Kerkdienst-gemist kanaal van de Protestantse Wijkgemeente, en ook na afloop kun je de dienst daar terugkijken.

De bestemming van de diaconale collecte is deze week de Grunnegse Rieders, de uitgangscollecte is voor de instandhouding van de Martinidiensten. Om aan de uitgangscollecte bij te dragen kun je de QR-code gebruiken, die je vindt in de liturgie op pagina 16. Voor de diaconale collecte was de QR-code helaas niet op tijd beschikbaar om in de liturgie af te drukken, maar er komt een geprint exemplaar op de tafel bij de uitgang te liggen. Of doneer contant, dat kan natuurlijk ook!

Maak je niet ongerust en verlies de moed niet

Bloeiende woestijn. Bron: Orlando Muñoz Amigo, Wikipedia (CC BY-SA 4.0).

Een profetie van Joël, een belofte van Godswege waarmee de profeet het volk Israël een hart onder de riem steekt: na een lange periode van ontberingen zal nu weer een tijd van overvloedige oogsten aanbreken. Een deken van groen zal de woestijn bedekken, de steppe zal bloeien, de Heer zal op de juiste tijd weer een verkwikkende hoeveelheid regenwater laten neerdalen en een eind maken aan de droogte (het lijkt de meteorologische actualiteit van mei 2025 wel). Graanakkers, vijgenbomen en wijnstokken zullen weer rijkelijk vrucht dragen.

Ook in de kring van volgelingen rondom Jezus klinkt een hoopvolle belofte: er komt een pleitbezorger! Jezus wijst alvast vooruit naar Pinksteren, als de Heilige Geest zal neerdalen om de ongerustheid weg te nemen en de leerlingen moed in te spreken, want zelf zal Jezus niet meer lijfelijk bij hen aanwezig blijven. Het is tevens de vredeswens die Jezus uitspreekt en die wij elkaar nog steeds zondag aan zondag toewensen:

Maak je niet ongerust en verlies de moed niet, want vrede laat ik jullie. Mijn vrede geef ik jullie. Niet om voor jezelf te houden, maar om ruimhartig rond te strooien als zaad in de aarde, opdat de vrede mag bloeien, overal en alle dagen, te beginnen hier en nu, als wij elkaar de vrede wensen.

Van harte welkom in de Martinidienst van zondag 25 mei 2025 om 11:30 uur. Met voorganger Berend Borger, pianist Jaap de Kok en een gelegenheidskoor onder leiding van Ton Tromp. Wie ergens een bericht van ons heeft opgevangen dat we ditmaal om 11:45 uur beginnen, na de koffie, dat scenario is niet meer van toepassing, we beginnen gewoon om 11:30 uur, en er is zoals gebruikelijk koffie en thee na afloop van de viering!

► Download hier alvast de liturgie.

► De viering wordt zondagochtend vanaf 11:30 uur live gestreamd via het Kerkdienst-gemist kanaal van de Protestantse Wijkgemeente, en ook na afloop kun je de dienst daar terugkijken.

De bestemming van de diaconale collecte is deze week Jantje Beton, de uitgangscollecte is voor de instandhouding van de Martinidiensten. Om hieraan bij te dragen kun je de QR-codes gebruiken, die je vindt in de liturgie op pagina 16.

Streetwise: Leren fietsen

Elke vierde zondag van de maand (tot en met mei 2025) organiseert Schoonheid met een Ziel om 17:00 uur in de Martinikerk een Uit-de-kunstvesper, dit seizoen onder de titel ‘Streetwise’. In deze serie vespers wordt telkens aandacht geschonken aan beeldende kunst in en rondom de Groninger binnenstad.

Fietsles, van beeldhouwer Kees Verkade

Uit de veelheid van kunstwerken in de straten van de stad is voor de laatste vesper in deze serie, op zondag 25 mei a.s., de keuze gevallen op het beeld van Kees Verkade aan de Ubbo Emmiussingel (nabij het Hereplein), getiteld Fietsles. Het toont de dynamiek van dit spannende gebeuren. Het vertelt iets over de relatie tussen een ouder en een kind.

Leren fietsen, leren vliegen, op eigen benen leren staan, zelfstandig worden. Je kunt denken aan het lied van Huub Oosterhuis “Die mij droeg op adelaatsvleugels”. Daarin wordt niet alleen verwezen naar onze onderlinge verhoudingen, maar wordt – ook – verwezen naar de verbondenheid tussen God en mensen.

Voorgangers in deze viering zijn Hiltje Koopmans en Marga Baas. Muzikale medewerking wordt verleend door organist Eeuwe Zijlstra. De kerkdeuren gaan open om 16:30 uur. U kunt voorafgaand aan de viering een kop thee drinken.

Op de vleugels van een lied

De zondag die voor ons ligt, draagt de naam ‘Zondag Cantate’. Een zondag bij uitstek om in de Martinidienst het samen zingen een centrale plek te geven. Samen zingen over de oproep om de God van Israël lief te hebben: Hoor Israël, de Ene is onze God, de Ene alleen (Deuteronomium 6) – prent die woorden in je hart en blijf ze herhalen. Samen zingen over de liefde voor elkaar (het gebod van de liefde dat Jezus geeft aan zijn leerlingen in Johannes 13), over het leven, de hoop en de zo vurig gewenste vrede. En zingen over het zingen zelf: “Zolang wij ademhalen schept Gij in ons de kracht, om zingend te vertalen waartoe wij zijn gedacht” (Lied 657). Hoe passend is het dan om juist op Zondag Cantate de aandacht te vestigen op de mooie tekst die kunstenares Matty de Vries op onze nieuwe paaskaars voor 2025 heeft aangebracht: “Soms gaan wij op de vleugels van een lied”.

Van harte welkom in de Martinidienst op zondag 18 mei 2025 om 11:30 uur. Met voorganger Arlette Toornstra, pianist Jan de Roos en voorzangers Joanna Goebertus, Joke Bulthuis, Ton Tromp en Maarten van Damme.

► Download hier alvast de liturgie.

► De viering wordt zondagochtend vanaf 11:30 uur live gestreamd via het Kerkdienst-gemist kanaal van de Protestantse Wijkgemeente, en ook na afloop kun je de dienst daar terugkijken.

De bestemming van de diaconale collecte is deze week Sea Shepherd, de uitgangscollecte is voor de instandhouding van de Martinidiensten. Om hieraan bij te dragen kun je de QR-codes gebruiken, die je vindt in de liturgie op pagina 14.

Het Lam Gods en de Goede Herder

In het boek Openbaring, in de visioenen van Johannes op het eiland Patmos, wordt Christus voorgesteld als het Lam Gods dat midden voor de troon van God verschijnt. Van dit Lam wordt gezegd dat het degene is van wie de mensen redding mogen verwachten.

Uit de Evangeliën kennen we het beeld van Jezus als de Goede Herder. Volgens het Evangelie van Johannes zegt Jezus hierover: “Mijn schapen luisteren naar mijn stem, ik ken ze en zij volgen mij”.

Deze beide beelden zijn tekenend voor de thematiek die aan de orde is in de Martinidienst van zondag 12 mei 2025. Uit Johannes 10 lezen we niet het (bekendste) eerste deel, maar een stukje verderop waar Jezus zijn woorden nogmaals uitspreekt ten overstaan van de Joden die op het feest van de Tempelwijding aanwezig zijn.

Welkom in deze Martinidienst met voorganger Heleen Maat, organist Henk de Vries en met de Cantores Sancti Martini onder leiding van Leo van Noppen. Aanvang 11:30 uur.

► Download hier alvast de liturgie.

► De viering wordt zondagochtend vanaf 11:30 uur live gestreamd via het Kerkdienst-gemist kanaal van de Protestantse Wijkgemeente, en ook na afloop kun je de dienst daar terugkijken.

De bestemming van de diaconale collecte is deze week, anders dan vermeld in de liturgie, Save the Children; de uitgangscollecte is voor de instandhouding van de Martinidiensten. Om hieraan bij te dragen kun je de QR-codes gebruiken, die je vindt in de liturgie op pagina 14.

Verschijning en opdracht aan de leerlingen

Welkom in de Martinidienst op zondag 4 mei 2025 om 11:30 uur in de Groninger Martinikerk. Met voorganger Tiemo Meijlink en organiste Elena Fabris. De voorzang wordt verzorgd door Bert Ballast, Fred Blaauw, Maarten van Damme en Pieter Kamminga.

Naast een lezing uit het profetenboek Jeremia en een gedeelte uit de Openbaring van Johannes, zal in deze viering de evangelielezing uit Lucas 24 vanaf vers 35 centraal staan. Na Pasen zijn de leerlingen van Jezus nog in Jeruzalem bijeen, en terwijl ze met elkaar aan het praten zijn over hoe de opgestane Heer aan de twee Emmaüsgangers was verschenen, staat Jezus zelf opeens in hun midden en groet hen met vrede. Langzaam maken gevoelens van verbijstering en angst bij de leerlingen plaats voor de vreugde van het weerzien van hun leermeester. Belangrijker dan dat er geroosterde vis op het menu staat, is de opdracht die Jezus hen meegeeft: jullie moeten getuigen van de opstanding en mensen tot inkeer brengen, zodat hun zonden vergeven kunnen worden. Om te beginnen hier in Jeruzalem, later ook in de wijde wereld.

► Download hier alvast de liturgie.

► De viering wordt zondagochtend vanaf 11:30 uur live gestreamd via het Kerkdienst-gemist kanaal van de Protestantse Wijkgemeente, en ook na afloop kun je de dienst daar terugkijken.

De bestemming van de diaconale collecte is deze week de Bijenstichting, de uitgangscollecte is voor de instandhouding van de Martinidiensten. Om hieraan bij te dragen kun je de QR-codes gebruiken, die je vindt in de liturgie op pagina 16.

Zondagavond 4 mei om 20:00 uur zijn we twee minuten stil ter nagedachtenis aan de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog en latere oorlogen. Dat kan ook tijdens de herdenking die op het Martinikerkhof aan de noordkant van de kerk georganiseerd wordt (bij het monument van Sint Joris en de draak, tevens het eindpunt van de stille tocht vanaf het Joods monument aan de Hereweg). Maandag 5 mei vieren we 80 jaar vrede en vrijheid. Wel een zeer kwetsbare vrede en vrijheid, laten we dat wel beseffen in het huidige tijdsgewricht!

Gij mens, kom uit, open uw dode oren

Onderweg van Berseba naar Charan zoekt Jakob een plaats om de nacht door te brengen, en als hij die gevonden heeft, legt hij zijn hoofd op een steen die als hoofdkussen dient. Die nacht ziet hij in een droombeeld engelen afdalen uit de hemel en weer opklimmen langs een lange ladder. Naast Jakob verschijnt iemand en klinkt er een vertrouwenwekkende stem met een beloftevol bericht: dit is het land dat aan je nakomelingen, aan het hele volk dat uit jouw familie voortkomt, gegeven zal worden. Pas achteraf beseft Jakob dat hij in die droom een ontmoeting met de Heer, met de God van zijn vader Izaäk en zijn grootvader Abraham heeft gehad, de God die ook aan Abraham al een belofte had gedaan van nakomelingen talrijk als de zandkorrels aan het strand en de sterren aan de hemel.

Afbeelding: Jan van ’t Hoff (bron: www.gospelimages.nl)

Onderweg van Jeruzalem naar Emmaüs lopen twee mannen, nog in verwarring en door verdriet overmand, met elkaar na te praten over de heftige gebeurtenissen tijdens Pasen in Jeruzalem enkele dagen eerder. Over hoe Jezus, van wie ze veel goeds verwachtten, ter dood was veroordeeld en aan het kruis was gestorven. Tijdens die wandeling is hun blik nog vertroebeld, als er naast beide mannen een onbekende reisgenoot verschijnt en aan de gesprekken deelneemt. Pas achteraf, als de reisgenoot door de twee mannen thuis in Emmaüs aan tafel wordt uitgenodigd en daar het brood breekt, beseffen ze dat die reisgenoot de opgestane Heer zelf geweest moet zijn.

Op zondag 27 april 2025 is het Beloken Pasen, een week na het grote feest van Pasen waarop we de opstanding en het nieuwe leven mochten vieren. Beloken Pasen is de feitelijke afsluiting van dit feest, en onder de titel “Gij mens, kom uit, open uw dode oren” (uit Lied 630, couplet 2) klinkt de boodschap van Pasen nog na. En dat in een verwarrende tijd en in een weekend met grote contrasten: de feestelijke verjaardag van onze koning, die vrede en gemeenschapszin hoog in het vaandel heeft staan, tegenover het afscheid van de overleden paus Franciscus, die ook oog had voor de allerarmsten en zijn aandacht richtte op de zorg voor de schepping. Terwijl op het wereldtoneel diverse leiders met heel wat minder vredelievende bedoelingen hun macht doen gelden…

Wij willen een ieder hartelijk verwelkomen om de Martinidienst op 27 april om 11:30 uur mee te vieren in de Martinikerk te Groningen. Het is een gezamenlijke viering met de gemeenschap van de Pepergasthuiskerk, en er is in die kerk dus geen viering om 10:30 uur! Voorganger in deze Martinidienst is Rob Fortuin, organist en/of pianist is Jan de Roos en de voorzang wordt verzorgd door het vijftal Ellen en Nicolette Kloosterman, Bert Ballast, Maarten van Damme en Fred Blaauw.

► Download hier alvast de liturgie.

► De viering wordt zondagochtend vanaf 11:30 uur live gestreamd via het Kerkdienst-gemist kanaal van de Protestantse Wijkgemeente, en ook na afloop kun je de dienst daar terugkijken.

De bestemming van de diaconale collecte is deze week Dokters van de Wereld, de uitgangscollecte is voor de instandhouding van de Martinidiensten. Om hieraan bij te dragen kun je de QR-codes gebruiken, die je vindt in de liturgie op pagina 20.