De Martinidienst van de derde Adventszondag, 17 december, vieren we gezamenlijk met de gemeenschap van de Pepergasthuiskerk. De viering vindt plaats in de Martinikerk vanaf 11:30 uur; er is deze zondag geen dienst in de Pepergasthuiskerk om 10:30 uur. Medio januari 2024 hebben we nog een keer een gezamenlijke dienst, dan in de Pepergasthuiskerk.
De tekst die centraal staat in deze viering op 17 december is die van Psalm 126. Het is een pelgrimslied. Iedere dag weer opstaan is soms lastig. Wonderlijk hoe we blijven zingen, het kyrie en het loflied. Die met tranen zaaien, zullen met gejuich maaien, zegt de psalm. Je gaat toch zingen en je blijft dromen. ‘God zal ons thuis brengen uit onze ballingschap.’
Bloeiende woestijn. Bron: Orlando Muñoz Amigo, Wikipedia (CC BY-SA 4.0). Passend bij het lied “De steppe zal bloeien” van Huub Oosterhuis.
Voorganger in deze dienst is Jaap Koopmans, emeritus geestelijk verzorger van het UMCG. Met organist Henk de Vries en een gelegenheidscantorij van vier personen: Mirjam Leentvaar, Joke Bulthuis, Ton Tromp en Maarten van Damme.
Bijdragen aan de Collecte kan bij voorkeur door middel van het scannen van de QR-codes in de liturgie op pagina 11. Of per bankoverschrijving; maak dan een bedrag over op rekeningnummer NL27 RABO 0136784798 t.n.v. Stichting GSp en vermeld daarbij duidelijk waarvoor de gift bestemd is: “instandhouding Martinidiensten” of “diaconale collecte: COC”. Zie ook het bericht over doneren via de QR-code. Tenslotte is ook met contant geld bijdragen mogelijk.
In de woestijn, dat is niet de plaats waar iemand staat te roepen, maar waar de boodschap niet gehoord wordt. Zoals het spreekwoord ooit is ontstaan: ‘een roepende in de woestijn’, een bericht aan dovemansoren. Nee, in de woestijn, dat is de plaats waar een weg gebaand moet worden voor de Eeuwige, en dat is de boodschap die wordt geroepen en die alom gehoord moet worden. Treffender dan in de versie van Jesaja 40:3 in de Naardense Bijbel kan het niet geformuleerd worden: “Stem van een roepende: in de woestijn, bereidt de weg van de Ene, effent recht door de steppe een heirbaan voor onze God!”.
In het Evangelie van Johannes wordt invulling gegeven aan dit profetenwoord van Jesaja. Johannes de Doper doopt mensen in de rivier Jordaan, en maakt zichzelf bekend met woorden als: ‘de beloofde messias ben ik niet, maar de stem van een roepende (verwijzend naar Jesaja) en de wegbereider voor Hem die na mij komt, wiens sandaalriem ik niet eens waard ben los te maken’.
Welkom in de Martinidienst van de tweede zondag van Advent, zondag 10 december 2023 om 11:30 uur. Voorganger is Arlette Toornstra. Met medewerking van de Cantores Sancti Martini onder leiding van Leo van Noppen en organist Carlos Bollo.
Bijdragen aan de Collecte kan bij voorkeur door middel van het scannen van de QR-codes in de liturgie op pagina 15. Of per bankoverschrijving; maak dan een bedrag over op rekeningnummer NL27 RABO 0136784798 t.n.v. Stichting GSp en vermeld daarbij duidelijk waarvoor de gift bestemd is: “instandhouding Martinidiensten” of “diaconale collecte: Rode Kruis”. (In de liturgie staat als diaconaal doel vermeld Stichting Exodus, maar dit is gewijzigd.) Zie ook het bericht over doneren via de QR-code. Tenslotte is ook met contant geld bijdragen mogelijk.
Zondag 3 december is de eerste zondag van de adventsperiode, de tijd waarin we hoopvol en verlangend uitkijken naar het feest van Kerst, naar de komst van het licht en van het Christuskind in ons midden.
In de Martinidienst van deze eerste Adventszondag klinkt opnieuw Jezus’ oproep tot waakzaamheid, ditmaal uit het Evangelie van Marcus. Na een periode van verdrukking moeten we voorbereid zijn op de komst van de Mensenzoon, en niemand weet precies de dag of het tijdstip van Zijn komst, alleen God weet dat. We kennen inmiddels de les van de vijgenboom: zodra we zijn takken zien uitlopen en in blad schieten, weten we dat de zomer in aantocht is, en dat kunnen hete en droge zomers zijn! Misschien moeilijk voor te stellen tijdens een natte en koude herfst, terwijl we de winter nog voor de boeg hebben, maar ook op de hitte en droogte moeten we voorbereid zijn.
Jezus zet zijn boodschap kracht bij door nog een gelijkenis te vertellen: het is met de komst van de Mensenzoon als met een man die op reis ging en het beheer aan zijn dienaren in handen gaf. Eén dienaar fungeert als deurwachter, en die taak is uiterst belangrijk omdat niet bekend is wanneer de heer des huizes terugkomt. Het zou ’s avonds laat kunnen zijn of midden in de nacht. Of ’s ochtends in alle vroegte bij het kraaien van de haan. Laat hij jullie niet slapend aantreffen wanneer hij plotseling komt, maar wees waakzaam!
Van harte welkom in de Martinidienst op zondag 3 december 2023 om 11:30 uur. Voorganger is Jasja Nottelman. Met organist Henk de Vries en een gelegenheidscantorij van vier personen: Mirjam Leentvaar, Joke Bulthuis, Ton Tromp en Maarten van Damme.
Bijdragen aan de Collecte kan bij voorkeur door middel van het scannen van de QR-codes in de liturgie op pagina 17. Per bankoverschrijving kan ook, maak dan een bedrag over op rekening NL27 RABO 0136784798 t.n.v. Stichting GSp, onder vermelding van “instandhouding Martinidiensten”. Of op hetzelfde rekeningnummer, onder vermelding van “diaconale collecte: Kinderfonds Mamas”. Wil je aan beide collectes bijdragen, doe dat dan met twee aparte overboekingen, elk met de juiste betalingsomschrijving. Tenslotte is ook met contant geld bijdragen mogelijk.
Het zijn turbulente tijden waarin we leven. De strijd die in het Midden-Oosten geleverd wordt, laat ons niet onberoerd, getuige de vele heftige reacties die de gebeurtenissen aldaar bij velen van ons teweeg brengen. Ook het verloop van de oorlog in Oekraïne, die daar al bijna twee jaar woedt, leidt tot grote bezorgdheid. Dichter bij huis is het de week waarin in Nederland parlementsverkiezingen plaatsvinden, in een samenleving die meer dan ooit verdeeld en gepolariseerd is geraakt. De stembusuitslag zal sommigen tevreden stemmen en anderen juist zorgen baren over hoe het verder zal gaan met het landsbestuur. Wat valt er af te lezen aan alles wat we om ons heen zien gebeuren?
Een dergelijke vraag is ook aan de orde, telkens wanneer Jezus spreekt over het naderende Koninkrijk van God. Hij wil ons leren waakzaam te zijn en acht te slaan op wat er om ons heen gebeurt. Leer van de vijgenboom deze les: als je zijn takken ziet uitlopen en in blad schieten, weet je dat het weldra zomer wordt. Weet dus ook waar je op moet letten als het Koninkrijk, waarover hij spreekt, aan zal breken. Zoals de evangelist Mattheüs schrijft: pas als het goede nieuws van het Koninkrijk in de hele wereld wordt verkondigd als getuigenis voor alle volken, zal het einde komen, maar daar zal een tijd van grote verdrukking aan voorafgaan.
Ook uit het Oude testament kennen we verhalen van dreigend onheil, zoals het verhaal uit Genesis over de ondergang van de steden Sodom en Gomorra. De inwoners van deze steden staan in meerderheid te boek als zeer berucht om hun zondige gedrag. God wil maatregelen treffen en neemt zich voor beide steden totaal te verwoesten. Abraham voert tegen God een vurig pleidooi om de steden te sparen, als er nog 50 rechtvaardigen worden aangetroffen. Of 45, 40, 30, 20 of zelfs maar 10. Immers, Abrahams eigen neef Lot woont ook in Sodom, en als het erop aankomt rest er voor hem geen andere uitweg dan weg te vluchten uit die stad.
Václav Havel in Praag, 17 november 2009 bij de herdenking van de Fluwelen revolutie 20 jaar eerder. Foto: Ben Skála, Wikipedia, CC BY-SA 2.5.
Ondanks alle ellende en bezorgdheid is er altijd nog de hoop. “Hoop” is ook de titel van een bekend gedicht van Václav Havel (oud-president van Tsjechië), dat eindigt met de woorden: “Hoop is niet hetzelfde als optimisme, evenmin de overtuiging dat iets goed zal aflopen. Het is de zekerheid dat iets zinvol is, onafhankelijk van de afloop, onafhankelijk van het resultaat.”
Welkom in de Martinidienst op zondag 26 november 2023 om 11:30 uur. Voorganger is Arlette Toornstra. Met organist Carlos Bollo en met medewerking van de Cantores Sancti Martini onder leiding van Leo van Noppen.
Wil je bijdragen aan de Collecte? Dat kan, bij voorkeur per bankoverschrijving. Maak een bedrag over op rekening NL27 RABO 0136784798 t.n.v. Stichting GSp, onder vermelding van “instandhouding Martinidiensten”. Of op hetzelfde rekeningnummer, onder vermelding van “diaconale collecte: Terre des Hommes”. Wil je aan beide collectes bijdragen, doe dat dan met twee aparte overboekingen, elk met de juiste betalingsomschrijving. Maar ook met contant geld bijdragen is mogelijk.
Niet alle schapen in de kudde zijn gelijk, verre van dat zelfs! De zwakkere schapen hebben meer en ook andere zorg en aandacht nodig dan de sterkere. En zoals een goede herder bij het weiden van zijn schapen zijn aandacht moet verdelen, zo zegt God zelf – bij monde van de profeet Ezechiël – dat hij de verjaagde dieren zal terughalen en gewonde en zieke dieren de verzorging te geven die ze nodig hebben. De schapen van de bokken scheiden, zo zal het ook gaan als het aankomt op rechtspreken en het doen van gerechtigheid.
Schilderij “St. Martinus” van Egbert Modderman in de Martinikerk Groningen. Foto: Romke Hoekstra, Wikipedia, CC BY-SA 4.0.
In een bekend gedeelte uit het Evangelie naar Mattheüs doet Jezus uitspraken als: ik had honger en jullie gaven mij te eten, ik was een vreemdeling en jullie namen mij op. Wat dan weer reacties uitlokt als: wanneer hebben wij u hongerig gezien, of als vreemdeling, en hebben wij (niet) voor u gezorgd? Een thema dat heel goed past in november, de maand waarin we ook de feestdag hebben gevierd van Sint Martinus, naamgever van onze Groninger Martinikerk. De kerk die in de afgelopen jaren is verrijkt met een serie schilderijen van Egbert Modderman, waarin de ‘zeven werken van barmhartigheid’ worden uitgebeeld. In de christelijke traditie zijn deze zeven werken van barmhartigheid namelijk juist aan dit verhaal uit Mattheüs ontleend. Tijdens de overweging in deze dienst willen we een rondgang maken langs deze schilderijen, om te ontdekken hoe deze werken van barmhartigheid in onze tijd handen en voeten krijgen.
Van harte welkom in de Martinidienst op zondag 19 november 2023 om 11:30 uur. Voorganger is Berend Borger. Met Jan de Roos als organist en/of pianist en een gelegenheidscantorij gevormd door Jeannette de Bock, Lysbet de Vries, Fred Blaauw, Maarten van Damme en Pieter Kamminga.
Wil je bijdragen aan de Collecte? Dat kan, bij voorkeur per bankoverschrijving. Maak een bedrag over op rekening NL27 RABO 0136784798 t.n.v. Stichting GSp, onder vermelding van “instandhouding Martinidiensten”. Of op hetzelfde rekeningnummer, onder vermelding van “diaconale collecte: Grootouders voor het Klimaat”. Wil je aan beide collectes bijdragen, doe dat dan met twee aparte overboekingen, elk met de juiste betalingsomschrijving. Maar ook met contant geld bijdragen is mogelijk.
In de Martinidienst van zondag 12 november hebben we het met elkaar over de gelijkenis van de talenten (Mattheüs 25). Jezus maakt vaker gebruik van gelijkenissen (parabels) om duidelijk te maken hoe de wereld eruit zal zien als het Koninkrijk van God gestalte heeft gekregen. In dit verhaal gaat het over een man die op reis gaat naar het buitenland en zijn bezit tijdelijk in beheer geeft aan drie van zijn dienaren. Bij terugkomst blijkt wat de dienaren ervan terecht hebben gebracht. De eerste dienaar had vijf talenten ontvangen, deze nuttig geïnvesteerd en er zo vijf talenten bij verdiend. De tweede dienaar had twee talenten ontvangen en heeft die ook weten te verdubbelen. Alleen de derde had uit angst voor straf van zijn meester niets gedaan met het ene talent dat hem was toevertrouwd.
In de oudheid was een talent een gewichtseenheid en ook een valuta-aanduiding, het stond dus voor een bepaald geldbedrag. Maar je kunt het woord talent in deze parabel natuurlijk ook anders opvatten: als aangeboren of aangeleerde vaardigheid waarvan je in je leven gebruik kunt maken. Talenten zijn heel divers: sommigen zijn (soms al op heel jonge leeftijd) heel erg getalenteerd om muziek of theater te spelen, anderen hebben juist talent op sportief gebied, en noem maar op. Deze parabel stimuleert een ieder om haar of zijn talenten ook optimaal te benutten. Want doe je niets, dan raak je het weinige talent dat je had heel gemakkelijk weer kwijt…
Jasja Nottelman gaat voor in deze Martinidienst op zondag 12 november 2023 om 11:30 uur. Met een gelegenheidscantorij bestaande uit Dorine Wijmenga, Stineke Haas, Bert Ballast, Pieter Kamminga en Huib van der Burg, en met muzikale ondersteuning door Henk de Vries als organist/pianist.
Wil je bijdragen aan de Collecte? Dat kan, bij voorkeur per bankoverschrijving. Maak een bedrag over op rekening NL27 RABO 0136784798 t.n.v. Stichting GSp, onder vermelding van “instandhouding Martinidiensten”. Of op hetzelfde rekeningnummer, onder vermelding van “diaconale collecte: Overweeghuis”. Wil je aan beide collectes bijdragen, doe dat dan met twee aparte overboekingen, elk met de juiste betalingsomschrijving. Maar ook met contant geld bijdragen is mogelijk.
De Martinidienst van zondag 5 november 2023 om 11:30 uur is onze traditionele viering van Allerheiligen en Allerzielen. Deze viering is gewijd aan de gedachtenis van de overledenen. We willen de mensen gedenken die we missen, die gestorven zijn. Mensen die in ons persoonlijk leven een bijzondere plaats hebben gehad en die we meedragen in ons hart. Voor iedere aanwezige is er gelegenheid om een kaarsje aan te steken voor een overleden familielid, vriend of andere dierbare.
De Bijbelgedeelten die we lezen, zijn de bekende Zaligsprekingen uit de Bergrede van Jezus (Mattheüs 5) en het visioen van de onafzienbare menigte die samenkomt voor de troon van God en voor het Lam Gods, uit de Openbaring van Johannes.
(Hierboven: twee detail-uitsnedes uit “De aanbidding van het Lam Gods” van Jan en Hubert Van Eyck; Sint Baafskathedraal, Gent)
In deze viering van Allerheiligen en Allerzielen zal Jaap Goorhuis voorgaan. Met medewerking van de Cantores Sancti Martini onder leiding van Leo van Noppen. Jan de Roos bespeelt zowel het orgel als de vleugel. Inge Muntendam speelt viool.
Wil je bijdragen aan de Collecte? Dat kan, bij voorkeur per bankoverschrijving. Maak een bedrag over op rekening NL27 RABO 0136784798 t.n.v. Stichting GSp, onder vermelding van “instandhouding Martinidiensten”. Of op hetzelfde rekeningnummer, onder vermelding van “diaconale collecte: Land van Ons”. Wil je aan beide collectes bijdragen, doe dat dan met twee aparte overboekingen, elk met de juiste betalingsomschrijving. Maar ook met contant geld bijdragen is mogelijk.
Van jezelf houden, van je naaste en van God, zo luidt het thema van de Martinidienst van zondag 29 oktober. Centraal staat het gesprek dat Jezus voert met de farizeeën (Mattheüs 22), waarin hij hen leert wat de twee belangrijkste geboden in de Wet zijn. Eén: heb de Heer, je God, lief met heel je hart, heel je ziel en heel je verstand. Twee: heb je naaste lief zoals je jezelf liefhebt. Het tweede gebod heeft in feite dezelfde betekenis als het eerste, en beide geboden samen vormen de grondslag voor alles wat er verder geschreven staat in de Wet en in de Profeten.
Van harte welkom in de Martinidienst op 29 oktober 2023 om 11:30 uur. Voorganger in deze viering is Jaap Koopmans. Met muzikale ondersteuning door pianist Jan de Roos en een gelegenheidskoor onder leiding van Ton Tromp.
Wil je bijdragen aan de Collecte? Dat kan, bij voorkeur per bankoverschrijving. Maak een bedrag over op rekening NL27 RABO 0136784798 t.n.v. Stichting GSp, onder vermelding van “instandhouding Martinidiensten”. Of op hetzelfde rekeningnummer, onder vermelding van “diaconale collecte: Kinderfonds Mamas”. Wil je aan beide collectes bijdragen, doe dat dan met twee aparte overboekingen, elk met de juiste betalingsomschrijving. Maar ook met contant geld bijdragen is mogelijk.
De zoon van de koning treedt in het huwelijk, dus moet er een groots bruiloftsfeest worden georganiseerd, inclusief een uitgebreide, evenzo feestelijke maaltijd. En wie nodig je dan uit om te komen? Degenen die in eerste instantie zijn uitgenodigd, laten het allemaal afweten. Ze hebben zo hun eigen beslommeringen, de ene moet naar zijn akker, de ander vindt zijn handel net even belangrijker. Dan stuurt de koning zijn dienaren op pad om iedereen die ze tegenkomen in Stad en Ommeland uit te nodigen. Zonder onderscheid tussen goede en slechte mensen; iedereen is welkom. Want de feestvreugde deel je immers met zoveel mogelijk mensen. Tja, en dan is er één bij die zich niet erg aan de dresscode heeft gehouden, en die valt nogal uit de toon. Dit verhaal vertelt Jezus, als een van de vele gelijkenissen die hij gebruikt om een beeld te schetsen hoe het zal zijn in het hemelse koninkrijk.
Jan de Roos (orgel) en Inge Muntendam (viool); archieffoto uit 2021
Van harte welkom in de Martinidienst van zondag 15 oktober 2023 om 11:30 uur. Voorganger in deze viering is Heleen Maat. Met medewerking van de Cantores Sancti Martini onder leiding van Leo van Noppen. Verdere muzikale omlijsting door Jan de Roos op het orgel en Inge Muntendam op viool.
Wil je bijdragen aan de Collecte? Dat kan, bij voorkeur per bankoverschrijving. Maak een bedrag over op rekening NL27 RABO 0136784798 t.n.v. Stichting GSp, onder vermelding van “instandhouding Martinidiensten”. Of op hetzelfde rekeningnummer, onder vermelding van “diaconale collecte: Stichting Exodus”. Wil je aan beide collectes bijdragen, doe dat dan met twee aparte overboekingen, elk met de juiste betalingsomschrijving. Maar ook met contant geld bijdragen is mogelijk.
In de Martinidienst van zondag 8 oktober lezen we opnieuw een gelijkenis van Jezus: de gelijkenis van de eigenaar van de wijngaard en zijn pachters, uit Mattheüs 21. In dit hoofdstuk spitst het zich steeds meer toe op de vraag: Wie is deze Jezus, en namens wie spreekt Hij? Ook vandaag speelt op de achtergrond deze vraag mee, waar Jezus op zijn eigen manier antwoord op wil geven: de verbindende schakel tussen de hemel en de aarde, het domein van God dat verbonden wordt met de wereld van de mensen.
Welkom in deze viering in de Groninger Martinikerk op zondag 8 oktober 2023, aanvang 11:30 uur. Gerjanne Eppink gaat voor in deze dienst, en het orgel wordt bespeeld door Jan de Roos.
Wil je bijdragen aan de Collecte? Dat kan, bij voorkeur per bankoverschrijving. Maak een bedrag over op rekening NL27 RABO 0136784798 t.n.v. Stichting GSp, onder vermelding van “instandhouding Martinidiensten”. Of op hetzelfde rekeningnummer, onder vermelding van “diaconale collecte: Overweeghuis”. Wil je aan beide collectes bijdragen, doe dat dan met twee aparte overboekingen, elk met de juiste betalingsomschrijving. Maar ook met contant geld bijdragen is mogelijk.
