Niet in de hemel, maar op aarde

Sterrennacht boven de Rhône (Vincent van Gogh)

Hoe prachtig ook de hemel is die zich boven onze hoofden uitstrekt, de veelheid aan fonkelende sterren, de maan en de zon, maar dat is niet waar het in de kern om draait in ons leven, in ons geloven. ’t Is hier op aarde te doen. De aarde die ons, kwetsbaar als zij is, voedsel verschaft om van te kunnen leven, mits wij die aarde goed onderhouden en er geen roofbouw op plegen. De aarde waar wij met velen wonen, mens en dier, en wij elkaar moeten helpen en ondersteunen om een goed leven voor allen vol te houden. De minder bedeelden uit het stof omhoogtrekken en aan tafel nodigen. God woont in de harten van mensen, niet ergens op een wolk hoog boven ons.

Daarom hieronder enkele citaten uit de viering van komende zondag, die juist dat aspect tot uitdrukking brengen:

Geest van God, wees hier aanwezig, in de ruimte van ons hart.

Das große Gastmahl (Willy Fries)

Niet de sterren loven en prijzen Uw naam, maar mensen die Uw naam volbrengen, knielende bij hun noodlijdende naasten.

Voor hen die ons regeren (…) bidden wij om ootmoed en verstand, dat zij het recht bewaren. (…)
Dat zij ook zullen dragen de zwakken in de poort. (…)
Wij bidden ook om vrede, de aftocht van geweld.

Om voor elkaar te zijn Uw oog en oor, Uw hand en voet, Uw hart en mond,
Te zien wie niet gezien wordt, te helpen wie geen helper had ontmoet,
Roept U ons, Christus, Uw gezicht te zijn, Uw zonneschijn.

Mogen wij elkander dragen op de weg die voor ons ligt.

Van harte welkom in de Martinidienst op zondag 12 oktober 2025 om 11:30 uur. Met voorganger Jaap Koopmans, organist Henk de Vries en voorzangers Nicolette Kloosterman, Stineke Haas, Bert Ballast en Fred Blaauw.

► Download hier alvast de liturgie.

► De viering wordt zondagochtend vanaf 11:30 uur live gestreamd via het Kerkdienst-gemist kanaal van de Protestantse Wijkgemeente, en ook na afloop kun je de dienst daar terugkijken.

De bestemming van de diaconale collecte is deze week het Leger des Heils, de uitgangscollecte is voor de instandhouding van de Martinidiensten. Om hieraan bij te dragen kun je de QR-codes gebruiken, die je vindt in de liturgie op pagina 14.

Naamdag van Franciscus van Assisi

Zaterdag 4 oktober is het Werelddierendag, de dag om extra aandacht aan dieren te besteden, niet alleen huisdieren maar ook de dieren in de vrije natuur. Werelddierendag is ontstaan als eerbetoon aan Sint Franciscus van Assisi, die een groot hart voor dieren had. Franciscus, die leefde van 1181 tot 1226, is bekend geworden als bedelmonnik en als stichter van de Orde van de Minderbroeders. Door zijn levenshouding was hij een persoonlijkheid die voor veel van zijn tijdgenoten tot de verbeelding sprak, en tot op heden is zijn spiritualiteit van grote waarde voor veel mensen als voorbeeld voor een betrokken christelijke levenspraktijk, niet in het minst door zijn verbondenheid met de dierenwereld en met de natuur als geheel.

In de Martinidienst van zondag 5 oktober zullen we daarom aandacht besteden aan Franciscus van Assisi, onder meer aan de hand van een gedicht van J.H. Leopold (1865-1925) dat voorin het liturgieboekje is afgedrukt. Verder wordt de thematiek van de viering bepaald door de lezingen uit Jesaja 25 (De Heer richt voor alle volken een feestmaal aan) en uit Mattheüs 15 over de genezing van een door een demon bezeten jonge vrouw, waarvoor de moeder de hulp van Jezus zoekt. Met als uitspraak van Jezus: “het brood voor de kinderen voer je toch niet aan de honden?” en een tegenreactie van de moeder: “maar de honden eten toch van de kruimels die van de tafel van zijn baas vallen?”.

Van harte welkom in de Groninger Martinikerk op zondag 5 oktober 2025 om 11:30 uur. Voorganger in deze viering is Tiemo Meijlink. Met organist Henk de Vries, met de Cantores Sancti Martini onder leiding van Leo van Noppen en met een gelegenheidskwartet (Pieter Kamminga, Joost de Ridder, Ton Tromp en Hans de Wolf) dat een lied van Francis Poulenc ten gehore zal brengen: één van de Quatre petites prières de Saint François d’Assise.

► Download hier alvast de liturgie.

► De viering wordt zondagochtend vanaf 11:30 uur live gestreamd via het Kerkdienst-gemist kanaal van de Protestantse Wijkgemeente, en ook na afloop kun je de dienst daar terugkijken.

De bestemming van de diaconale collecte is deze week Save the Children, de uitgangscollecte is voor de instandhouding van de Martinidiensten. Om hieraan bij te dragen kun je de QR-codes gebruiken, die je vindt in de liturgie op pagina 17.

Bereidheid om te delen, dat is pas rijkdom

Apostel Paulus heeft in zijn vele brieven aan de jonge Christelijke gemeenten van zijn tijd, uitgebreid de gelegenheid te baat genomen om de mensen wijze levenslessen mee te geven. Welke levenshouding past het beste bij het geloof dat ons allen samenbindt? In de eerste brief aan Timotheüs richt Paulus zich met name tot de mensen voor wie materiële rijkdom en eigenbelang voorop staan, en houdt hen als het ware een spiegel voor. Streef naar rechtvaardigheid, verricht goede daden en wees bereid om te delen, dan mag je er ook op vertrouwen dat God je ruimhartig zal voorzien van alles om van te genieten. Dat is pas ware rijkdom.

Rijkdom en het verlangen naar gerechtigheid komen ook aan de orde in Lucas 16, in de door Jezus vertelde gelijkenis over de rijke man en de arme bedelaar Lazarus. De maatschappelijke kloof tussen rijk en arm is duidelijk aanwezig tussen deze beide personages. Nadat zowel de rijke man als de arme bedelaar gestorven zijn, komen ze in het dodenrijk terecht en ook daar is, volgens de vertelling, de onoverbrugbare kloof tussen hen beide ook letterlijk zichtbaar. Alleen zijn dan de rollen volledig omgekeerd.

Welkom in de Martinidienst van zondag 28 september 2025 om 11:30 uur met voorganger Ruth Peetoom en pianist Jan de Roos. Gemeentezang met de ondersteuning van een gelegenheidszestal voorzangers: Nicolette Kloosterman, Ton Tromp, Maarten van Damme, Pieter Kamminga, Dorine Wijmenga en Fred Blaauw.

► Download hier alvast de liturgie.

► De viering wordt zondagochtend vanaf 11:30 uur live gestreamd via het Kerkdienst-gemist kanaal van de Protestantse Wijkgemeente, en ook na afloop kun je de dienst daar terugkijken.

De bestemming van de diaconale collecte is deze week Stichting De Noordzee, de uitgangscollecte is voor de instandhouding van de Martinidiensten. Om hieraan bij te dragen kun je de QR-codes gebruiken, die je vindt in de liturgie op pagina 20.

Dona nobis pacem, pacem!

Geef vrede, Heer, geef vrede. Onophoudelijk zingen en bidden we om vrede, ook komende zondag weer meermaals tijdens de Martinidienst. En ook al laat de actuele toestand in de wereld maar al te vaak volstrekt het tegendeel zien, we moeten blijven volharden in ons vurige verlangen naar een samenleving waarin vrede en gerechtigheid het allerbelangrijkst zijn.

Vrede en gerechtigheid, dat vraagt van ons een levenshouding van eerlijkheid, betrouwbaarheid en respect voor elkaar. Al ver voordat iemand ooit gehoord had van de term ‘krimpflatie’, waarschuwde de profeet Amos al voor oneerlijke handelspraktijken, door bijvoorbeeld kleinere hoeveelheden koopwaar voor dezelfde prijs te proberen te verkopen. Of andere slimme trucs om jezelf te bevoordelen ten koste van de ander.

Hoe het dan wel moet? In Lucas 16 illustreert Jezus dit aan de hand van de gelijkenis van de oneerlijke rentmeester. Een rijke man had het beheer van zijn eigendommen uitbesteed aan een rentmeester, maar die bleek nogal nalatig in de uitvoering van het beheer. Nadat deze rentmeester op zijn onbetrouwbaarheid was aangesproken, ging hij bij zichzelf te rade hoe hij het weer goed kon maken tegenover degenen die hij benadeeld had. Wees in alles betrouwbaar, want niemand kan gelijktijdig God én de mammon dienen, zo luidt de kernboodschap van deze parabel.

Welkom op zondag 21 september 2025 om 11:30 uur in de Martinidienst, waarin Jasja Nottelman zal voorgaan en Jan de Roos het orgel zal bespelen (en/of de vleugel). Gemeentezang met ondersteuning van een gelegenheidsviertal voorzangers: Mirjam Leentvaar, Joke Bulthuis, Ton Tromp en Maarten van Damme.

► Download hier alvast de liturgie.

► De viering wordt zondagochtend vanaf 11:30 uur live gestreamd via het Kerkdienst-gemist kanaal van de Protestantse Wijkgemeente, en ook na afloop kun je de dienst daar terugkijken.

De bestemming van de diaconale collecte is deze week Stichting Exodus, de uitgangscollecte is voor de instandhouding van de Martinidiensten. Om hieraan bij te dragen kun je de QR-codes gebruiken, die je vindt in de liturgie op pagina 15.

Gezocht en teruggevonden

In de Martinidienst van zondag 14 september gaat het over twee gelijkenissen: die van het verloren schaap en die van het zoekgeraakte muntstuk. Jezus spreekt over zichzelf als de goede herder. Als van de 100 schapen tellende kudde er één is verdwaald, dan zal de herder de andere 99 (tijdelijk even) alleen laten om dat ene verloren schaap weer te vinden. En als het schaap is teruggevonden, leidt dat tot grote vreugde. Net als bij de vrouw die haar hele huis schoonveegt om dat ene kwijtgeraakte muntje terug te vinden.

Voorafgaand aan deze gelijkenissen lezen we ook uit het boek Exodus, waar het uit Egypte weggeleide volk Israël, door de woestijn onderweg naar beloofd land, zogezegd van het rechte pad af is geraakt en zich aan allerlei misdragingen schuldig maakt. God de Heer heeft Mozes bij zich geroepen om hem duidelijk te maken hoe kwaad Hij is en met welk onheil Hij zijn volk wil treffen. Het lukt Mozes om God enigszins tot bedaren te brengen, zodat God alsnog van zijn onzalige voornemen afziet. Toch in het vertrouwen dat het volk het rechte pad wel weer terug zal vinden?

Welkom in deze viering in de Groninger Martinikerk op zondag 14 september 2025 om 11:30 uur. Met voorganger Heleen Maat en met zang van de Cantores Sancti Martini onder leiding van Leo van Noppen. We verwelkomen Oscar Rodriguez als nieuwe organist om met de klanken van het magnifieke Martiniorgel de viering te begeleiden.

► Download hier alvast de liturgie.

► De viering wordt zondagochtend vanaf 11:30 uur live gestreamd via het Kerkdienst-gemist kanaal van de Protestantse Wijkgemeente, en ook na afloop kun je de dienst daar terugkijken.

De bestemming van de diaconale collecte is deze week Zonnewending, de uitgangscollecte is voor de instandhouding van de Martinidiensten. Om hieraan bij te dragen kun je de QR-codes gebruiken, die je vindt in de liturgie op pagina 15.

(G)een moeilijke keuze?

De zomervakantie ligt weer achter ons en op zondag 7 september 2025 gaan we weer als vanouds van start met het nieuwe seizoen Martinidiensten. Van harte welkom in de Groninger Martinikerk, bij de viering om 11:30 uur met voorganger Arlette Toornstra. Fijn om elkaar na twee maanden afwezigheid weer te ontmoeten, en om niet alleen bekende maar misschien ook nieuwe gezichten te zien. In deze viering zal Henk de Vries het orgel bespelen en zullen Pieter Kamminga, Fred Blaauw en Bert Ballast als voorzangers de gemeentezang in goede banen leiden.

In de lezing uit Deuteronomium 30 krijgen we de keuze voorgeschoteld tussen goed en kwaad, de keuze tussen voorspoed en tegenspoed, tussen zegen en vloek, tussen leven en dood. En worden we aangemoedigd te kiezen voor een goed leven, voor de zegen en voor de voorspoed. Want het gebod om te leven naar Gods bedoelingen is niet te zwaar en niet buiten ons bereik. Dat lijkt geen moeilijke keuze te zijn!

De woorden van Jezus uit Lucas 14 zetten ons toch meer aan het denken. ‘Wie Mij wil volgen, moet breken met zijn familie, ja zelfs met zijn eigen leven’. Toch een moeilijke keuze? En wat bedoelt hij met de vergelijking met iemand die een toren wil bouwen? Je gaat toch eerst de kosten uitrekenen, want je wilt toch niet worden uitgelachen als blijkt dat je na het leggen van de fundering de bouw van de toren niet kunt voltooien?

► Download hier alvast de liturgie.

► De viering wordt zondagochtend vanaf 11:30 uur live gestreamd via het Kerkdienst-gemist kanaal van de Protestantse Wijkgemeente, en ook na afloop kun je de dienst daar terugkijken.

De bestemming van de diaconale collecte is deze week het Odensehuis, de uitgangscollecte is voor de instandhouding van de Martinidiensten. Om aan de uitgangscollecte bij te dragen kun je de QR-code gebruiken, die je vindt in de liturgie op pagina 17. Voor de diaconale collecte was de QR-code helaas niet op tijd beschikbaar om in de liturgie af te drukken, maar er komt hopelijk een geprint exemplaar op de tafel bij de uitgang te liggen. Of doneer contant, dat kan natuurlijk ook!

Je roeping volgen? Eerst nog even afscheid nemen…

Van de drie bijbellezingen die de liturgie voor komende zondag 22 juni vermeldt, vertonen er twee een duidelijk overlappende thematiek. In 1 Koningen 19 komen we Elisa tegen, die door de profeet Elia geroepen wordt om met hem mee te gaan als zijn dienaar en latere opvolger. Elisa wil dat wel, maar eerst wil hij nog afscheid nemen van zijn ouders, en de geslachte en gebraden ossen uitdelen aan zijn knechten.

In het slot van Lucas 9 hebben verschillende mensen ook eerst nog verscheidene andere prioriteiten voordat ze gehoor willen geven aan de oproep van Jezus om hem te volgen. De begrafenis van een familielid, of afscheid nemen van de huisgenoten. Maar als je Hem wilt volgen en met vertrouwen je ogen op de toekomst wilt richten, werkt het niet mee als je stug blijft vasthouden aan wat geweest is: ‘Wie de hand aan de ploeg slaat en achterom blijft kijken, is niet geschikt voor het koninkrijk van God’.

Tussen 1 Koningen en Lucas lezen we ook nog uit de brief van Paulus aan de Galaten. Paulus wil deze gemeente, en ook ieder ander die deze woorden tot zich wil nemen, wijze levenslessen meegeven die tegelijk een waarschuwing in zich meedragen. Mensen, jullie zijn geroepen om vrij te zijn, maar maak geen misbruik van die vrijheid! Toegeven aan allerlei aardse begeerten zal kwalijke gevolgen hebben. Beter is het te leven vanuit de liefde, heb je naaste lief zoals jezelf. Liefde, vreugde, vrede, geduld, vriendelijkheid, goedheid en geloof, dát zijn de goede vruchten van de Geest.

Zondag 22 juni 2025 is het de laatste Martinidienst van dit seizoen. Dat is vanwege de gezamenlijke dienst op 29 juni in de Pepergasthuiskerk (waarover binnenkort meer) en ons zomerreces in juli en augustus. In de viering van 22 juni om 11:30 uur gaat Tiemo Meijlink voor en zingen de Cantores Sancti Martini onder leiding van Leo van Noppen. Tevens zal (voor de laatste keer) Elena Fabris ons begeleiden met de magnifieke klanken van het Martiniorgel.

► Download hier alvast de liturgie.

► De viering wordt zondagochtend vanaf 11:30 uur live gestreamd via het Kerkdienst-gemist kanaal van de Protestantse Wijkgemeente, en ook na afloop kun je de dienst daar terugkijken.

De bestemming van de diaconale collecte is deze week Dokters van de Wereld, de uitgangscollecte is voor de instandhouding van de Martinidiensten. Om hieraan bij te dragen kun je de QR-codes gebruiken, die je vindt in de liturgie op pagina 17.

De wijsheid van zondag Trinitatis

Een week na Pinksteren is het Zondag Trinitatis, de zondag van de Drie-Eenheid. Niet een dag om je tanden stuk te bijten op een lastig theologisch leerstuk, eerder een dag om te vieren hoe de Ene, de Eeuwige, zich in drie verschijningsvormen aan de wereld bekend heeft gemaakt: Vader, Zoon en Geest.

We lezen een gedeelte uit Spreuken 8, en al meteen lijken we op het verkeerde been gezet te worden. Is dit het scheppingsverhaal uit Genesis maar dan in omgekeerde volgorde? “De Heer heeft mij vóór al het andere verworven, toen hij zijn scheppingswerk begon, schiep hij eerst mij. Ik ben in het begin gemaakt, nog voor alles er was, nog voor de aarde vorm kreeg.” Het is niet een persoon die hier aan het woord is, het is de Wijsheid, realiseren we ons als we, na de lezing uit Spreuken, Lied 846 zingen.

Jezus en Nikodemus (Henry Ossawa Tanner)

Veel wijsheid ligt ook besloten in de woorden van Jezus als hij met de farizeeër Nikodemus in gesprek is. Nikodemus vraagt Jezus om uitleg bij een voor hem moeilijk te begrijpen schriftgedeelte. Er staat dat je alleen toegang hebt tot Gods koninkrijk als je opnieuw geboren wordt, maar Nikodemus  toch al een man op leeftijd  heeft grote moeite met die woorden als hij ze letterlijk wil interpreteren. De uitleg van Jezus gaat over geboren worden uit water en Geest. Er is verschil tussen menselijke en geestelijke geboorte. ‘De wind waait waarheen hij wil; je hoort zijn geluid maar je weet niet waar hij vandaan komt en waar hij heen gaat. Zo is het ook met iedereen die uit de Geest geboren is.’

Van harte welkom in de Martinidienst op zondag 15 juni 2025 om 11:30 uur. Voorganger is Jasja Nottelman. Met pianist en/of organist Jan de Roos en voorzangers Ton Tromp en Joke Bulthuis.

► Download hier alvast de liturgie.

► De viering wordt zondagochtend vanaf 11:30 uur live gestreamd via het Kerkdienst-gemist kanaal van de Protestantse Wijkgemeente, en ook na afloop kun je de dienst daar terugkijken.

De bestemming van de diaconale collecte is deze week, anders dan vermeld in de liturgie, Artsen zonder Grenzen, de uitgangscollecte is voor de instandhouding van de Martinidiensten. Om hieraan bij te dragen kun je de QR-codes gebruiken, die je vindt in de liturgie op pagina 18.

Pinksteren – is er een geest in het huis?

Zondag 8 juni is het Pinksteren, het feest van de uitstorting van de Heilige Geest. In het begin van het bijbelboek Handelingen is het verhaal te lezen waarin de apostelen, na het heengaan van hun leermeester Jezus, samen in huis verblijven in afwachting van de dingen die komen gaan. Jezus had hen een pleitbezorger beloofd, een trooster en inspirator. En die komt ook binnen, ook al zijn alle ramen en deuren stevig afgesloten. Wat gebeurt er, en wat is daarvan te merken?

Op de voorkant van de liturgie staat de titel “There’s a ghost in this house”, en die titel is ook gegeven aan de overweging in de Martinidienst van Pinksteren 2025. Als je op internet gaat zoeken op deze titel, kom je uit bij een prentenboek voor jonge kinderen, van de Noord-Ierse auteur Oliver Jeffers, ook bekend onder de Nederlandstalige titel “Het spookt in dit huis”. Een meisje gaat in een oud landhuis op zoek naar spoken, maar ze ziet ze nergens. Zijn ze er eigenlijk wel, en hoe en waar laten ze zich zien? Verhalen als deze gaan vaak over spoken die een bepaald soort angst inboezemen. Maar de geest van Pinksteren is anders: een goede geest, een vertrouwenwekkende inspiratiebron die de apostelen ertoe aanzet naar buiten te treden en de goede boodschap van Jezus ruimhartig te verspreiden onder alle volken en in alle talen. Geest van hierboven, leer ons geloven, hopen, liefhebben door uw kracht!

Van harte welkom in de Martinidienst op zondag 8 juni 2025 om 11:30 uur. Met voorganger Rob Fortuin en organiste Elena Fabris. De voorzang wordt verzorgd door Pieter Kamminga en Bert Ballast, ook is er solozang van Ginet Tuinder.

► Download hier alvast de liturgie.

► De viering wordt zondagochtend vanaf 11:30 uur live gestreamd via het Kerkdienst-gemist kanaal van de Protestantse Wijkgemeente, en ook na afloop kun je de dienst daar terugkijken.

De bestemming van de diaconale collecte is deze week INLIA, de uitgangscollecte is voor de instandhouding van de Martinidiensten. Om hieraan bij te dragen kun je de QR-codes gebruiken, die je vindt in de liturgie op pagina 23.

Zondag Exaudi of Wezenzondag

Zondag 1 juni wordt Exaudi genoemd, wat betekent “Hoor”, genoemd naar Psalm 27:7 Exaudi, Domine, orationem meam – Hoor, heer, mijn gebed. De zondag heet ook wel Wezenzondag omdat Jezus is heengegaan en de Heilige Geest nog niet is uitgestort.

Op deze speciale zondag bereiden we ons voor op het Pinksterfeest. De teksten uit het oecumenisch leesrooster, die gelezen worden, zijn 1 Samuël 12: 19b-24 en Johannes 14: 15-21. Jezus zegt: “Ik laat jullie niet als wezen achter, ik kom bij jullie terug”.

Verbinding van contemplatie en actie, het mystieke begrip van inwoning uit Johannes en het belang van gebed uit Samuel worden voor ons toegelicht door voorganger Alberte van Ess. Zo kunnen we herademen en vanuit de verstilling komen tot revolutionaire daden.

Muzikale medewerking wordt verleend door de Cantores Sancti Martini onder leiding van Leo van Noppen en organist Henk de Vries. Van harte welkom in deze viering op zondag 1 juni 2025 om 11:30 uur in de Martinikerk. Dit welkom geldt ook de gemeenschap van de Pepergasthuiskerk: deze viering in de Martinikerk is een gezamenlijke dienst en er is deze zondag daarom om 10:30 uur geen viering in de Pepergasthuiskerk.

► Download hier alvast de liturgie.

► De viering wordt zondagochtend vanaf 11:30 uur live gestreamd via het Kerkdienst-gemist kanaal van de Protestantse Wijkgemeente, en ook na afloop kun je de dienst daar terugkijken.

De bestemming van de diaconale collecte is deze week de Grunnegse Rieders, de uitgangscollecte is voor de instandhouding van de Martinidiensten. Om aan de uitgangscollecte bij te dragen kun je de QR-code gebruiken, die je vindt in de liturgie op pagina 16. Voor de diaconale collecte was de QR-code helaas niet op tijd beschikbaar om in de liturgie af te drukken, maar er komt een geprint exemplaar op de tafel bij de uitgang te liggen. Of doneer contant, dat kan natuurlijk ook!