Na de indringende gebeurtenissen waar we in de paascyclus bij stilgestaan hebben, het laatste avondmaal van Jezus met zijn leerlingen op Witte Donderdag, de kruisiging op Goede Vrijdag, de stilte van de zaterdag en aan het eind daarvan de Paaswake met de duisternis die werd doorbroken door het licht van de nieuwe paaskaars, vieren we op zondagochtend het feest van Pasen. Het feest van de verrijzenis van Christus, waarop de goede boodschap verspreid mag worden dat de dood Hem niet definitief in zijn macht heeft gekregen, dat nieuw leven telkens weer mogelijk is. In het Paasevangelie uit Johannes 20 is het Maria Magdalena die als eerste een ontmoeting heeft met de opgestane Heer.
Naast het Paasevangelie lezen we ook uit het oudtestamentische boek Exodus over de uittocht van het volk Israël uit Egypte, waar het jarenlang had geleefd en waar het onderdrukt en uitgebuit werd door de Egyptische farao. Dit verhaal van de uittocht ligt immers aan de basis van het oorspronkelijke joodse paasfeest (Pesach).
Van harte welkom in deze viering van Paasmorgen, zondag 31 maart 2024 om 11:30 uur in de Martinikerk te Groningen. Voorganger is Arlette Toornstra. Met medewerking van de Cantores Sancti Martini onder leiding van Leo van Noppen, organist Jan de Roos en violiste Inge Muntendam.
De bestemming van de diaconale collecte is deze week War Child, de uitgangscollecte is voor de instandhouding van de Martinidiensten. Om hieraan bij te dragen kun je de QR-codes gebruiken, die je vindt in de liturgie op pagina 16.
Nog even en dan is het Pasen, het grootste feest van de christelijke kerk. Maar hieraan vooraf gaat eerst nog de Goede Week, ook wel genoemd de Stille Week. Als aan een kralensnoer rijgen we vier vieringen aan elkaar, van donderdag 28 maart (Witte Donderdag) tot en met zaterdag 30 maart (Stille Zaterdag), en dat doen we als gemeenschap van de Martinidiensten samen met de Nieuwe Kerk. Er is één doorlopende liturgie (zie onderstaande link), maar de diensten zijn ook afzonderlijk te bezoeken. Je bent van harte welkom in beide kerken.
Voor wie de diensten online wil volgen: de viering op Witte Donderdag om 19:30 uur en op zaterdag de Paasnachtviering om 23:00 uur, beide in de Martinikerk, worden gestreamd via het Kerkdienst-gemist kanaal van de Protestantse Wijkgemeente, en de dienst op Goede Vrijdag om 19:30 uur alsmede de Paaswake op Stille Zaterdag om 22:00 uur, beide in de Nieuwe Kerk, zijn te volgen via Kerkomroep. Bijdragen aan de collecte: zie informatie aan het eind van dit bericht.
do 28 maart 2024 om 19:30 uur, Martinikerk (Witte Donderdag) Witte Donderdag is een dag om te gedenken dat Jezus voor de laatste keer de avond met zijn leerlingen samen aan tafel doorbracht. Een avond waarop Hij in alle kwetsbaarheid en gelijkwaardigheid de voeten van zijn leerlingen waste voordat er brood en wijn werd gedeeld. Een samenzijn dat niet alleen verbondenheid betekent met het hoofd, met alles wat je deelt aan ideeën en opvattingen. Juist in deze viering gaat de verbondenheid, het samenzijn via het lijf, de aanraking, de zintuigen. Voorganger in deze viering is Jasja Nottelman. Met medewerking van organist Jan de Roos en een gelegenheidscantorij gevormd door Joke Bulthuis, Ton Tromp, Mirjam Leentvaar en Maarten van Damme. De viering wordt afgesloten door samen in een kring het brood en de wijn met elkaar te delen: onze maaltijd ter gedachtenis aan de mens Jezus.
vr 29 maart 2024 om 19:30 uur, Nieuwe Kerk (Goede Vrijdag) Luisteren naar het indringende verhaal dat je bijna kunt dromen, maar dat nooit went: het lijden en sterven van Jezus, zoals de evangelist Johannes het vertelt. Deze keer in de gezongen versie van Heinrich Schütz (1585-1672). Het gezongen evangelie wordt afgewisseld met samenzang. De overweging is kort, de gebeden zijn ingetogen. ‘Jezus zal in doodsstrijd zijn tot aan het einde van de wereld’ schreef Blaise Pascal. Voorganger in deze viering is Evert Jan Veldman. Met medewerking van de Cantorij van de Nieuwe Kerk onder leiding van Mannes Hofsink en organist Peter Westerbrink. Solopartijen worden gezongen door Han Warmelink (tenor) en Hans de Wolf (bas).
za 30 maart 2024 om 22:00 uur, Nieuwe Kerk (Stille Zaterdag) Een korte dienst, die het karakter heeft van een wake. Jezus ligt in zijn graf. Het is stil. En het is donker. We kunnen even niets dan daar zijn en waken. Soms klinkt er even een ingetogen lied, een gebed, een gedicht. We verlaten de kerk zoals we zijn gekomen – in stilte. Daarna is er de mogelijkheid om naar de Martinikerk te wandelen om je te voegen bij al die anderen die wachten op het Licht. Voorganger in deze korte Paaswake is Evert Jan Veldman; Mannes Hofsink bespeelt het orgel.
za 30 maart 2024 om 23:00 uur, Martinikerk (Paasnacht) De Paasnachtviering is het jaarlijkse indrukwekkende hoogtepunt van de paascyclus. Met het binnendragen van de nieuwe paaskaars vieren we de overwinning van het licht op het duister: teken van de opstanding van Christus. Dit wordt voortgezet met de geloofsbelijdenis en doopvernieuwing, de lezing van het evangelie van de verrijzenis en in het opnieuw breken en delen van brood en wijn. Zo wordt het echt Pasen, het feest van het Licht en van het Leven dat zich niet door de dood laat tegenhouden. Voorganger in deze viering is Jasja Nottelman, en de cantorij staat onder leiding van Mannes Hofsink. Na afloop gaan we de nacht weer in, een korte nacht ditmaal (vergeet niet de klok van wintertijd op zomertijd over te schakelen!), om op zondagmorgen de viering van Pasen voort te zetten, bijvoorbeeld om 11:30 uur in de Martinikerk.
De bestemming van de diaconale collecte is War Child, zowel op Witte Donderdag als in de Paasnachtviering. De uitgangscollecte in de Paasnachtviering is voor de instandhouding van de Martinidiensten. Om hieraan bij te dragen kun je de QR-codes gebruiken, die je vindt in de liturgie op pagina 19 en op pagina 54. Ook kun je desgewenst een bedrag overmaken op rekening NL27 RABO 0136784798 t.n.v. Stichting GSp, vermeld daarbij duidelijk het doel: “War Child” of “instandhouding Martinidiensten” (graag twee aparte overschrijvingen als je aan beide doelen zou willen bijdragen). Uiteraard is bijdragen in cash ook mogelijk.
Na de indringende gebeurtenissen waar we in de paascyclus bij stilgestaan hebben, het laatste avondmaal van Jezus met zijn leerlingen op Witte Donderdag, de kruisiging op Goede Vrijdag, de stilte van de zaterdag en aan het eind daarvan de Paaswake met de duisternis die werd doorbroken door het licht van de nieuwe paaskaars, vieren we op zondagochtend het feest van Pasen. Het feest van de opstanding van Christus, waarop de goede boodschap verspreid mag worden dat de dood Hem niet definitief in zijn macht heeft gekregen, dat nieuw leven telkens weer mogelijk is. In het Paasevangelie uit Johannes 20 is het Maria Magdalena die als eerste een ontmoeting heeft met de opgestane Heer.
Van harte welkom in deze viering van Paasmorgen, zondag 9 april 2023 om 11:30 uur in de Martinikerk te Groningen. Voorganger is Jasja Nottelman. Met medewerking van de Cantores Sancti Martini onder leiding van Leo van Noppen, organist Jan Harryvan en violiste Inge Muntendam.
Wil je bijdragen aan de Collecte? Dat kan, bij voorkeur per bankoverschrijving. Maak een bedrag over op rekening NL27 RABO 0136784798 t.n.v. Stichting GSp, onder vermelding van “instandhouding Martinidiensten”. Of op hetzelfde rekeningnummer, onder vermelding van “diaconale collecte: Jantje Beton”. (In de liturgie stond als collectedoel nog INLIA vermeld, maar dat is gewijzigd.) Wil je aan beide collectes bijdragen, doe dat dan met twee aparte overboekingen, elk met de juiste betalingsomschrijving. Maar ook met contant geld bijdragen is mogelijk.
Nog even en dan is het Pasen, het grootste feest van de christelijke kerk. Maar hieraan vooraf gaat eerst nog de Stille Week, met van donderdag 6 tot en met zaterdag 8 april een serie diensten die je kunt bijwonen om de betekenis van Pasen goed tot je te laten doordringen. Deze Paascyclus wordt door de Martinidiensten en de Nieuwe Kerk gezamenlijk georganiseerd. Er is één doorlopende liturgie (zie onderstaande link), maar de diensten zijn ook afzonderlijk te bezoeken. Je bent van harte welkom in beide kerken.
Voor wie de diensten online wil volgen: op Witte Donderdag om 19:30 uur en op zaterdag de Paasnachtviering om 23:00 uur, beide in de Martinikerk, worden gestreamd via het Kerkdienst-gemist kanaal van de Protestantse Wijkgemeente, en op Goede Vrijdag om 19:30 uur alsmede de Paaswake op Stille Zaterdag om 22:00 uur, beide in de Nieuwe Kerk, zijn te volgen via Kerkomroep. Bijdragen aan de collecte: zie informatie aan het eind van dit bericht.
do 6 april 2023 om 19:30 uur, Martinikerk (Witte Donderdag) Witte Donderdag is een dag van vreugde en verdriet. We herdenken dat Jezus de voeten van zijn discipelen waste en we vieren de instelling van de Maaltijd van de Heer. Maar het is ook de avond waarop Jezus door zijn discipelen in de steek werd gelaten en verraden door Judas. De viering wordt afgesloten door samen in een kring het brood en de wijn met elkaar te delen: onze maaltijd ter gedachtenis aan de mens Jezus. Voorganger is Tirtsa Liefting. Met medewerking van organist Jan de Roos en een gelegenheidstrio dat de voorzang verzorgt (Jeannette de Bock, Bert Ballast en Maarten van Damme).
vr 7 april 2023 om 19:30 uur, Nieuwe Kerk (Goede Vrijdag) In deze verstilde dienst wordt het verhaal van het lijden en sterven van Jezus vertolkt door de Cantorij van de Nieuwe Kerk o.l.v. cantor-organist Mannes Hofsink, in een bewerking van het Johannes-evangelie door Thomas Selle (1599-1664). Met medewerking van: Han Warmelink, tenor (Evangelist), Jaap de Wilde, bas (Jezus) en Marieke Schuppert, sopraan. Ook zal klinken de spiritual: ‘Were you there when they crucified my Lord’. Voorganger is Evert Jan Veldman.
za 8 april 2023 om 22:00 uur, Nieuwe Kerk (Stille Zaterdag) Een korte Paaswake op Stille Zaterdag met voorganger Evert Jan Veldman en organist Mannes Hofsink. Gelezen wordt er uit het Evangelie naar Lucas over de kruisafneming en graflegging van Jezus door Jozef van Arimatea.
za 8 april 2023 om 23:00 uur, Martinikerk (Paasnacht) De Paasnachtviering is het jaarlijkse indrukwekkende hoogtepunt van de paascyclus. Met het binnendragen van de nieuwe paaskaars vieren we de overwinning van het licht op het duister: teken van de opstanding van Christus. Dit wordt voortgezet met de geloofsbelijdenis en doopvernieuwing, de lezing van het evangelie van de verrijzenis en in het opnieuw breken en delen van brood en wijn. Voorganger is Tirtsa Liefting. Met medewerking van organist en pianist Jan de Roos en de Cantorij van de Nieuwe Kerk onder leiding van Mannes Hofsink.
Wil je bijdragen aan de Collecte in de dienst van Witte Donderdag en/of de Paasnachtviering? Dat kan, bij voorkeur per bankoverschrijving. Maak een bedrag over op rekening NL27 RABO 0136784798 t.n.v. Stichting GSp, onder vermelding van “instandhouding Martinidiensten”. Of op hetzelfde rekeningnummer, onder vermelding van “diaconale collecte: Vluchtelingenwerk” (in overleg met de WGD is bepaald om de focus te leggen op de inzet voor Oekraïense vluchtelingen). Wil je aan beide collectes bijdragen, doe dat dan met twee aparte overboekingen, elk met de juiste betalingsomschrijving. Maar ook met contant geld bijdragen is mogelijk.
Nadat we in de viering van de Paasnacht (zaterdag 16 april om 23:00 uur) hebben meegemaakt dat het duister van de nacht in de Martinikerk werd doorbroken door het licht van de nieuwe paaskaars, zet de vreugde van Pasen zich voort in de viering van Paasmorgen. Pasen is het feest van bevrijding en opstanding, het feest waarin we mogen vieren dat het Leven sterker is dan de dood. En tegelijk is Pasen een oproep tot een opstandig leven: sta op tegen de doodsmachten in jezelf en om ons heen.
Voorganger in de viering van Paasmorgen, zondag 17 april 2022 om 11:30 uur, is Jaap Goorhuis. Met medewerking van de Cantores Sancti Martini onder leiding van Leo van Noppen. Organist: Pieter Pilon.
Collecte: Iedereen kan bijdragen aan de collecte door een bedrag over te maken op rekeningnummer NL27 RABO 0136784798 t.n.v. Stichting GSp, onder vermelding van “instandhouding Martinidiensten”. Of op hetzelfde rekeningnummer, onder vermelding van “diaconale collecte: Vluchtelingen uit Oekraine” (zet geen trema op de i). Dit diaconale doel is dus gewijzigd ten opzichte van het in de liturgie vermelde doel Chavah. Wil je aan beide collectes bijdragen, doe dat dan bij voorkeur met twee aparte overboekingen, elk met de juiste betalingsomschrijving. Aanwezigen in de kerk hebben de mogelijkheid contant bij te dragen aan de collecte, maar als je liever per bankoverschrijving bijdraagt dan kan dat uiteraard ook. Bedankt voor je gift! Meer over giften en fiscale aftrekbaarheid, zie de giftenpagina.
Nog even en dan is het Pasen, het grootste feest van de christelijke kerk. Maar hieraan vooraf gaat eerst nog de Stille Week, met van donderdag 14 tot en met zaterdag 16 april een serie diensten die je kunt bijwonen om de betekenis van Pasen goed tot je te laten doordringen. Deze Paascyclus wordt door de Martinidiensten en de Nieuwe Kerk gezamenlijk georganiseerd. Er is één doorlopende liturgie (zie onderstaande link), maar de diensten zijn ook afzonderlijk te bezoeken. Je bent van harte welkom in beide kerken. Voor wie de diensten online wil volgen: op Witte Donderdag om 19:30 uur en op zaterdag de Paasnachtviering om 23:00 uur, beide in de Martinikerk, worden gestreamd via Youtube, en op Goede Vrijdag om 19:30 uur alsmede de Paaswake op Stille Zaterdag om 22:00 uur, beide in de Nieuwe Kerk, zijn te volgen via Kerkomroep. De links staan hieronder per viering aangeduid. Bijdragen aan de collecte: zie informatie aan het eind van dit bericht.
14 april 2022 om 19:30 uur, Witte Donderdag (Martinikerk; ►Youtube) Op Witte Donderdag ligt het accent op het avondmaal, de laatste maaltijd die Jezus met zijn volgelingen hield. In de Evangelielezing uit Johannes wordt verhaald over de voetwassing tijdens deze maaltijd en de opdracht van Jezus aan zijn discipelen om dienstbaar te zijn voor elkaar. De viering wordt afgesloten door samen in een kring het brood en de wijn met elkaar te delen: onze maaltijd ter gedachtenis aan de mens Jezus.
Voorganger is Evert Jan Veldman. Met orgelspel van Pieter Pilon en voorzang van Jeannette de Bock, Maarten van Damme en Rinka de Jager. ► Kijk hier de opname terug op Youtube.
15 april 2022 om 19:30 uur, Goede Vrijdag (Nieuwe Kerk; ►Kerkomroep) De dienst van Goede Vrijdag staat geheel in het teken van het lijdensevangelie van Jezus, afwisselend verteld en gezongen naar het Evangelie van Mattheüs, hoofdstuk 26 en 27. De vertelling begint al met de zalving van Jezus door een verder onbekende vrouw met een flesje kostbare olie. Tijdens de laatste maaltijd met zijn leerlingen voorzegt Jezus dat één van hen hem later zal verraden. In de nacht die volgt gaat Jezus in de tuin van Getsemane bidden, terwijl de discipelen nauwelijks wakker kunnen blijven. Dan volgt het verraad door Judas en de uitlevering. Het verhoor door de hogepriesters. De verloochening door Petrus, en het kraaien van de haan. De kruisiging en het sterven van Jezus.
Voorganger is Tirtsa Liefting. Met medewerking van organist Euwe de Jong en de cantorij van de Nieuwe Kerk onder leiding van Mannes Hofsink.
16 april 2022 om 22:00 uur, Stille Zaterdag (Nieuwe Kerk; ►Kerkomroep) Een korte Paaswake op Stille Zaterdag met voorganger Tirtsa Liefting en organist Mannes Hofsink. Gelezen wordt er uit het Evangelie naar Lucas over de kruisafneming en graflegging van Jezus door Jozef van Arimatea.
16 april 2022 om 23:00 uur, Paasnacht (Martinikerk; ►Youtube) De Paasnachtviering is het jaarlijkse indrukwekkende hoogtepunt van de paascyclus. Met het binnendragen van de nieuwe paaskaars vieren we de overwinning van het licht op het duister: teken van de opstanding van Christus. In deze viering is plaats ingeruimd voor de geloofsbelijdenis en doopvernieuwing van Hannah Westerink, en ieder die dat wil mag zich hierbij aansluiten.
Na de lezing van het opstandingsevangelie en een overdenking zetten we de viering voort met het opnieuw samen delen van het brood en de wijn. Ook delen we met elkaar het licht van de nieuwe paaskaars, in een grote kring van lichtjes waarmee we het duister van de nacht doorbreken.
Voorganger is Evert Jan Veldman. Met medewerking van pianist Jan de Roos en enkele voorzangers van de Nieuwe Kerk onder leiding van Mannes Hofsink. ► Kijk hier de opname terug op Youtube.
Collecte: Zowel op Witte Donderdag als in de Paasnacht kun je bijdragen aan de collecte door een bedrag over te maken op rekeningnummer NL27 RABO 0136784798 t.n.v. Stichting GSp, onder vermelding van “instandhouding Martinidiensten”. Of op hetzelfde rekeningnummer, onder vermelding van “diaconale collecte: Vluchtelingen uit Oekraine” (zet geen trema op de i). Wil je aan beide collectes bijdragen, doe dat dan bij voorkeur met twee aparte overboekingen, elk met de juiste betalingsomschrijving. Aanwezigen in de kerk hebben de mogelijkheid contant bij te dragen aan de collecte, maar als je liever per bankoverschrijving bijdraagt dan kan dat uiteraard ook. Bedankt voor je gift! Meer over giften en fiscale aftrekbaarheid, zie de giftenpagina.
Leven wordt opnieuw geboren, witte bloesem aan de bomen. (uit het gedicht “Zie de aarde wordt weer wakker” van Marijke de Bruijne)
Na de indringende gebeurtenissen waar we in de paascyclus bij stilgestaan hebben, het laatste avondmaal van Jezus met zijn leerlingen op Witte Donderdag, de kruisiging op Goede Vrijdag, de stilte van de zaterdag en aan het eind daarvan de Paaswake met de duisternis die werd doorbroken door het licht van de nieuwe paaskaars, vieren we op zondagochtend het feest van Pasen. Het feest van de opstanding van Christus, waarop de goede boodschap verspreid mag worden dat de dood Hem niet definitief in zijn macht heeft gekregen, dat nieuw leven telkens weer mogelijk is. In het Paasevangelie uit Johannes 20 is het Maria Magdalena die als eerste een ontmoeting heeft met de opgestane Heer.
Jan de Roos (orgel) en Inge Muntendam (viool)
De dienst van Paasmorgen, zondag 4 april, waarin Matty Metzlar voorgaat, krijgt een extra feestelijk tintje door de muziek en de zang. De Dutch Choral Singers, die we kennen van de Engelstalige Morning Prayers, komen met een afvaardiging van vier koorleden onder leiding van dirigent Henk de Vries. De in deze viering gezongen liederen zijn deels Nederlands- en deels Engelstalig. Naast organist Jan de Roos zal ook violiste Inge Muntendam haar medewerking verlenen, zo horen we onder meer muziek van J.S. Bach en G.F. Händel, door organist en violiste samen ten gehore gebracht.
Bij de paaskaarsen 2021:
beperkt in onze vrijheid zitten we vast als achter tralies gekortwiekt onzeker over wat is en nog kan komen
en toch in het diepst van ons wezen groeit, als in donkere aarde, een sprankje reikend naar licht dat onstuitbaar tot bloei wil komen dwars door alles heen hoop
► We hebben deze viering op zondag 4 april 2021 vanaf 11:30 uur live uitgezonden via het Youtube-kanaal Martinidiensten. Terugkijken van de livestream kan via deze link. Er is dit keer geen aparte geluidsopname (MP3) gemaakt.
Collecte: Allen die deze viering online meekijken (via de livestream of achteraf), worden van harte uitgenodigd bij te dragen aan de collecte. Dat kan door een bedrag over te maken op rekeningnummer NL27 RABO 0136784798 t.n.v. Stichting GSp, onder vermelding van “instandhouding Martinidiensten”. Of op hetzelfde rekeningnummer, onder vermelding van “diaconale collecte: Voedselbank Groningen”. Wil je aan beide collectes bijdragen, doe dat dan bij voorkeur met twee aparte overboekingen, elk met de juiste betalingsomschrijving. Bedankt voor je gift! Meer over giften en fiscale aftrekbaarheid, zie de giftenpagina.
Gezamenlijke digitale vieringen in de ‘Stille Week’ vanuit de Martinikerk
Vanaf donderdag 1 april 2021 vieren we samen, weliswaar online, het Paastriduüm: één liturgisch geheel van de avond van Witte Donderdag tot en met de Paasnacht wanneer het licht van Pasen wordt binnengedragen. Met beeld, woord en muziek herdenken en vieren we het lijden, de dood en de verrijzenis van Christus. Het is de bedoeling dat alle vieringen op de dag zelf vanaf 10:00 uur online beschikbaar zijn, en dat je ze dan kunt volgen via het Youtube-kanaal Martinidiensten. Abonneer je alvast op dit kanaal, zodat je vanaf komende donderdag gemakkelijk kunt inschakelen.
1 april, Witte Donderdag [► Liturgie (PDF)] [► Youtube] Tijdens de laatste maaltijd met zijn leerlingen staat Jezus op van tafel en gaat hij de stoffige voeten van zijn leerlingen wassen. Een dienaar die zich buigt onder de voeten van zijn leerlingen. ‘Ubi caritas et amor, Deus ibi est.’ Medewerkers aan deze viering zijn: Voorgangers: Matty Metzlar en Evert Jan Veldman, Lector: Cobie Kamminga, Orgel: Mannes Hofsink, Zang: Alina Rozeboom, Judith Bouma, Martin Herz en Roele Kok, onder leiding van cantor Mannes Hofsink.
2 april, Goede Vrijdag [► Liturgie (PDF)] [► Youtube] De viering van de Goede Vrijdag heeft het karakter van een wake bij het kruis. We staan stil bij een zevental kruiswegstaties van Martien van Woerkum. We luisteren naar het ‘Stabat mater’, vertaald door Willem Wilmink en op muziek gezet door Peter Rippen. We bidden tenslotte de Goede-Vrijdaggebeden. Medewerkers aan deze viering zijn: Voorgangers en lector: Marga Baas, Alberte van Ess en Marjanne Binsbergen, Orgel: Mannes Hofsink, Piano: Peter Rippen, Zang: Anneke van der Heide, Karin Heesen, Martijn Jager en Simon Gjaltema.
3 april, Stille Zaterdag [► Liturgie (PDF)] [► Youtube] Een korte, ingetogen viering naar aanleiding van de graflegging van Jezus en de verdrietige sabbatsrust op de dag voor Pasen. De viering heeft een verstillend karakter, waarin klassieke lezingen samengebracht worden met poëzie. De viering is zowel afzonderlijk als in combinatie met de Paaswake te bekijken. Medewerkers aan deze viering zijn: Voorganger: Nick Everts, Piano: Mannes Hofsink, Zang: Alina Rozeboom, Judith Bouma, Martin Herz en Roele Kok, onder leiding van Mannes Hofsink.
3 april, Paaswake [► Liturgie (PDF)] [► Youtube] Met het binnendragen van de nieuwe paaskaars vieren we de overwinning van het licht op het duister: teken van de opstanding van Christus. Dit wordt voortgezet met de geloofsbelijdenis en doopvernieuwing, de lezing van het evangelie van de verrijzenis en in het breken van brood en wijn. Medewerkers aan deze viering zijn: Voorganger: Nick Everts en Tirtsa Liefting, Lectoren: Jan Haak, Hans van der Veen, Ben Hanewinkel en Joanneke Smeenk, Piano: Mannes Hofsink, Zang: Alina Rozeboom, Judith Bouma, Martin Herz en Roele Kok, onder leiding van Mannes Hofsink.
Voor de 31e keer de paaskaarsen, de grote en de kinderkaars. Ik weet nog dat ik 1990 als eerste jaar op de kaarsen zette in m’n oude koude atelier in de stad. Ieder jaar op Goede Vrijdag kwam Hans van der Veen ze ophalen. Dit jaar gaat dat iets anders, Hans werkt thuis en haalt ‘m iets eerder, en ik woon ondertussen al vijf jaar in Ezinge.
Het thema van dit jaar is een gedicht van Remco Campert, uit Vogels vliegen toch (1951).
CREDO
ik geloof in een rivier die stroomt van zee naar de bergen ik vraag van poëzie niet meer dan die rivier in kaart te brengen
ik wil geen water uit de rotsen slaan maar ik wil water naar de rotsen dragen droge zwarte rots wordt blauwe waterrots
maar de kranten willen het anders willen droog en zwart van koppen staan werpen dammen op en dwingen rechtsomkeert
De harde koppen besloot ik letterlijk zwart op wit neer te zetten in woorden. En ik werkte aan de kracht van water en rotsen. De krantenkoppen die harde feiten neerzetten en ongenadig schreeuwend neerdrukken en tegelijk water naar de rotsen dragen, wat symbool staat voor de zachte krachten, tegen de verdrukking ingaan.
Hoe waar is het, zeker nu in de coronacrisis, dat de zachte krachten ontzettend nodig zijn, opstaan, helpen waar je kunt en je niet gek laten maken door harde feiten. De zwart-witte krantenkoppen heb ik daarom achter blauw van de lucht wat verzacht en uiteindelijk schijnt zonlicht er overheen. Je kunt ze nog lezen, maar ze worden door het licht opgezogen. Dat er uit deze wereldwijde crisis iets mag opbloeien, we weer buigen voor de schoonheid van de natuur, genieten van de kleinste bloem die zonder vragen bloeit nu het weer lente is. Respect hebben voor de aarde en voor elkaar, dat we uiteindelijk weer als één organisme mogen ademen. Dat alle kaarsen die dit jaar aan de paaskaarsen worden aangestoken een stukje licht mogen brengen.
De kinderkaarsen maak ik altijd in dezelfde kleuren, maar ik vertaal de grotemensendingen naar iets wat bij hen past.
Een morgen ben ik zeer vroeg opgestaan en zie de bloemen, halmen, grassen staan in een zo helder eigenaardig licht of zij daar nog niet lang alleen zo staan, maar iemand juist van hen was heengegaan, zo, als men in gezelschap binnentreedt in stilte, en weet dat er gesproken is, maar niemand u wil zeggen wat het was. Het is of er een engel op dit gras getreden is en juist verdwenen is, zodat nog alles luistert naar zijn tred en halmen, grassen staan nog in gebed.
(J.W.F. Werumeus Buning)
Lieve mensen van Pasen, Martinigangers,
Op de foto zien wij de nieuwe Paaskaars, het licht van de opgestane Heer, temidden van het groen en de gele narcissen. Het licht van Christus schijnt in onze wereld, als een lichtend vuur dat nooit meer dooft. Kunstenaar Matty de Vries vertelt haar verhaal over het thema en de symboliek van deze kaars. Ik wens jullie een gezegende Pasen, houd moed, heb lief!
Christus verschijnt aan Maria in de tuin (Rembrandt van Rijn)
In de tuin staat een vrouw bij een graf. Het is donker om haar heen, hier ligt een vriend, nog maar pas begraven. Hij is vermoord na een schijnproces. Zij was erbij, zij heeft Hem niet alleen gelaten, zij is hem gevolgd tot onder het kruis.
In de tuin staat een vrouw bij een geopend graf, Maria van Magdala. Zij huilt en huilt… een beeld van intens verdriet, zij is opgesloten in rouw en verlies. Het is een beeld dat diep in ons hart doordringt, vanochtend op deze eerste dag van de week, de zondag van Pasen.
In een waas van tranen buigt Maria zich naar het lege graf. Op dat moment ziet zij twee hemelse boodschappers zitten in witte kleren, één bij het hoofdeind en één bij het voeteneind van de plek waar het lichaam van Jezus had gelegen. “Waarom huil je”, vragen ze aan haar. Zij spreken haar aan, zien haar staan, Maria kan haar hart luchten, uiting geven aan haar pijn, zo ontstaat er wat ruimte in haar eenzaamheid en verdriet. “Ze hebben mijn Heer weggenomen, en ik weet niet waar ze hem naartoe hebben gebracht”, antwoordt Maria.
En dan gebeurt er iets dat zo wezenlijk is en aangrijpend… Maria draait zich om, zij staat met de rug naar het lege graf, zij ziet een tuinman staan, zonder in hem haar gestorven vriend te herkennen.
Rembrandt tekent die tuinman, de opgestane Christus, met een grote hoed op en met een schop in zijn linkerhand, met zijn rechterhand reikt hij naar Maria die geknield op de grond zit. Zij ziet er wanhopig uit, ze weet niet waar ze het zoeken moet en kijkt handenwringend naar hem op. Ook hij vraagt haar: “Waarom huil je? Wie zoek je?” Ook bij hem lucht zij haar hart: “Als u hem hebt weggehaald, vertel me dan waar u hem hebt neergelegd…”
En dan noemt de tuinman haar bij haar naam: ‘Maria’. Zij keert zich naar Hem toe en pas dan herkent zij in de tuinman haar gestorven vriend. Hij noemt haar naam en zij antwoordt met: ‘mijn meester, rabboeni’.
Christus verschijnt aan Maria in de gestalte van een tuinman, een hovenier. De tuin van Jozef van Arimatea wordt hier een nieuwe tuin van Eden. En zoals de eerste Adam hovenier was in die oertuin van den beginne, zo verschijnt Christus als de tweede Adam, als een hovenier aan Maria.
Temidden van het groen en de gele narcissen schijnt het licht van Christus, licht dat geen duisternis of dood nog ongedaan kan maken. Hij is de hovenier in de tuin van ons bestaan, in onze wereld. Hij is de hovenier van ons hart, van ons leven. Zou dat niet een zinvol beeld zijn om bij stil te staan in deze tijd van crisis? Wat heeft deze tuinman te doen in de tuin van mijn leven? Is de bodem vruchtbaar, komt er voldoende licht binnen, is er ruimte voor groei, wat doet het goed, wat dreigt te worden verstikt? Wat moet gesnoeid of gewied in onze tuin? De hovenier houdt een schop in zijn hand, deze verwijst naar het zware werk wat gedaan moet worden, spitten, schoffelen, zaaien, snoeien, wieden. De hovenier heeft een zeer aandachtig oog, hij ziet de tuin als een geheel, een ecosysteem waar alles met alles samenhangt, waar hij zorgt voor de juiste omstandigheden om iedere boom en iedere plant, iedere bloem tot zijn recht te laten komen.
En zo legt Johannes zijn eigen accent in het Paasevangelie, een vrouw ontmoet opnieuw, in de gestalte van een hovenier, haar leermeester in een tuin, de tuin van onze wereld, onze aarde die in de greep is van een wereldwijde crisis, de aarde die op vele plekken snakt naar adem, die uitgeput en verwoest wordt. Christus, de tuinman, ziet Maria staan, ziet ons staan en roept ons bij onze naam, en wij beantwoorden zijn stem, wij staan op uit onze angst en onmacht, keren om van het lege graf en komen in beweging… en zingen een Paaslied (NLB 630)
Sta op! Een morgen ongedacht, Gods dag is aangebroken, er is in één bewogen nacht een nieuwe lente ontloken. Het leven brak door aarde en steen, uit alle wonderen om u heen spreekt, dat God heeft gesproken.
Hij heeft gezegd: Gij mens, kom uit, open uw dode oren; kom uit het graf dat u omsluit, kom uit en word geboren! Toen heeft zich in het vroegste licht de nieuwe Adam opgericht, ons allen lang tevoren.
Nadat we in de viering van de Paasnacht (zaterdag 20 april om 23:00 uur) hebben meegemaakt dat het duister van de nacht in de Martinikerk werd doorbroken door het licht van de nieuwe paaskaars, zet de vreugde van Pasen zich voort in de viering van Paasmorgen. Pasen is het feest van bevrijding en opstanding.
Volgens het Johannesevangelie is Maria uit Magdala één van de eersten die op de vroege zondagochtend het graf bezoekt, waar Jezus na zijn kruisdood is begraven. Tot haar uiterste verbazing is de zware steen al weggerold, en het graf blijkt leeg te zijn. In de ontmoeting die volgt, dringt het maar langzaam tot Maria door dat het niet de tuinman is, die naast haar staat en tot haar spreekt, maar dat het de Heer zelf is.
Van harte welkom in deze dienst op Eerste Paasdag, zondag 21 april 2019 om 11:30 uur in de Martinikerk. Voorganger is Matty Metzlar. Met medewerking van de Cantores Sancti Martini onder leiding van Leo van Noppen en organist Henk de Vries.
