Het Lam van God en zijn eerste volgers

In de tweede Martinidienst van deze tijd van Epifanie (Verschijning van de Heer) horen we hoe de evangelist Johannes de doop van Jezus en de roeping van zijn eerste leerlingen beschrijft.

Het gebeurde aan de Jordaan, waar Johannes de Doper al heel wat mensen om zich hen had verzameld die zich door hem wilden laten dopen. Maar voor Johannes zelf is het allang duidelijk, het gaat niet om hem, maar om degene die ná hem komt. Als Jezus bij Johannes komt, ook om zich te laten dopen, weet Johannes het: deze man is het Lam van God, dat de zonden van de mensen zal wegnemen. Het doopritueel van Jezus gaat vergezeld van een duif die op hem neerdaalt en een stem uit de hemel.

De dag daarna is Jezus daar nog eens, en weer duidt Johannes hem aan als het Lam van God. Enkele leerlingen van Johannes worden door Jezus aangemoedigd om hem te volgen. Ook later, in Galilea, roept Jezus nog een aantal volgelingen bij zich, zo groeit langzamerhand de groep van de eerste discipelen. Anders dan bijvoorbeeld Mattheüs en Lucas, vertelt de evangelist Johannes er niet bij dat de mannen visser van beroep zijn, en dat Jezus hen tot “vissers van mensen” zal maken, maar wel is het voor de nieuwe discipelen een gewaagd avontuur, een sprong in het onbekende, “laat je gewone leven achter je en volg Mij”. Maar het is wel een beloftevolle onderneming: “jullie zullen grootse dingen te zien krijgen”.

Welkom in de Martinidienst van zondag 19 januari 2025 om 11:30 uur. Met voorganger Heleen Maat en organist Jan de Roos (en Jan kennende, zou hij behalve het orgel misschien ook wel eens de piano kunnen bespelen, al staat dat niet in de liturgie vermeld). Het gelegenheidskoor wordt gevormd door Jeannette de Bock, Nicolette Kloosterman, Fred Blaauw, Joop Hoexum, Maarten van Damme en Pieter Kamminga.

► Download hier alvast de liturgie.

► De viering wordt zondagochtend vanaf 11:30 uur live gestreamd via het Kerkdienst-gemist kanaal van de Protestantse Wijkgemeente, en ook na afloop kun je de dienst daar terugkijken.

De bestemming van de diaconale collecte is deze week Dokters van de Wereld, de uitgangscollecte is voor de instandhouding van de Martinidiensten. Om hieraan bij te dragen kun je de QR-codes gebruiken, die je vindt in de liturgie op pagina 17.

Epifanie: zegening in plaats van vervloeking

Epifanie is het feest van de Verschijning van de Heer in onze wereld. Als we ons in de tijd die volgt op het kerstfeest laten leiden door de thematiek van Epifanie, dan is het gebruikelijk dat we in de eerste Martinidienst na kerst het verhaal van de Wijzen uit het Oosten horen. Zo ook ditmaal op zondag 12 januari, maar dat is nog niet alles. Er waren niet alleen de “drie koningen” (die volgens een later ontstane traditie bekend zijn geworden als Balthasar, Caspar en Melchior); de Bijbel staat vol van verhalen waarin ook andere koningen een rol spelen, daaronder eveneens koningen van volkeren die tegenstander van het volk Israël waren. En er waren waarzeggers, helderzienden zo je wilt, die boodschappen van de hemelse God kwamen overbrengen. Laten we ons eens verdiepen in de persoon van Bileam.

Bileam en zijn ezelin (Rembrandt van Rijn, 1626)

Bileam komt al vroeg in de Bijbel voor, in het boek Numeri. Hij is afkomstig uit het gebied bij de Eufraat, het oude Mesopotamië, en je zou hem één van de eerste Wijzen uit het Oosten kunnen noemen. Hij hield zijn ogen open voor wat in de toekomst zichtbaar zou worden, een ster die uit Jakob (Israël) zou oprijzen, en ook zijn oren om het Woord van God te horen en Zijn bedoelingen bekend te maken. Hij wordt uitgenodigd door Balak, koning van het vijandige volk der Moabieten, en Balak stelt Bileam kostbare geschenken in het vooruitzicht. Maar daar zit een kwade bedoeling achter: Balak ziet het volk Israël als bedreiging en hij wil dat Bileam een vloek uitspreekt over Israël. Geen vervloeking van Israël, dan ook geen geschenken! Maar het draait helemaal anders uit: Bileam is trouw aan Gods Woord en spreekt over Israël juist een zegening uit.

In het Evangelie van Mattheüs nodigt koning Herodes de drie Magiërs uit de Oriënt ook uit met een dubieuze bijbedoeling. Balthasar, Caspar en Melchior hadden een ster gezien die verwees naar het bijzondere kind dat in de kerstnacht in Bethlehem geboren was, en waren naar dat kind op reis gegaan om het eer te bewijzen en met geschenken te overladen. Herodes beweerde het kind ook te willen eren, en hoopte van de Drie Wijzen belangrijke informatie te krijgen. Maar omdat Herodes er eigenlijk op uit was het Christuskind uit de weg te ruimen, deden de Wijzen er verstandig aan niet langs Herodes maar via een omweg terug naar hun land van herkomst te reizen. En we kennen de gelukkige afloop van dat verhaal: Maria vluchtte met partner Jozef en zoon Jezus per ezel naar Egypte, en zo bleef het kerstkind de vloek van koning Herodes bespaard.

Wellicht zijn er nog meer parallellen te ontdekken tussen het verhaal van Bileam en dat van de Wijzen. We gaan ernaar op zoek in de Martinidienst van zondag 12 januari 2025, een viering met als voorganger Arlette Toornstra, organiste Elena Fabris, en met medewerking van de Cantores Sancti Martini onder leiding van Leo van Noppen. Hartelijk welkom!

► Download hier alvast de liturgie.

► De viering wordt zondagochtend vanaf 11:30 uur live gestreamd via het Kerkdienst-gemist kanaal van de Protestantse Wijkgemeente, en ook na afloop kun je de dienst daar terugkijken.

De bestemming van de diaconale collecte is deze week Vrienden van De Ebbingepoort, de uitgangscollecte is voor de instandhouding van de Martinidiensten. Om hieraan bij te dragen kun je de QR-codes gebruiken, die je vindt in de liturgie op pagina 17.

Volgelingen van Jezus, water en wijn

De weken na Kerst staan bekend als het feest van Epifanie, waarin het draait om de verschijning van Christus in de wereld. Op de tweede zondag van Epifanie bezinnen we ons op twee gedeelten uit het Evangelie van Johannes. In de eerste lezing gaat het over de eerste leerlingen die volgeling van Jezus worden, onder wie Simon die de naam Petrus (‘rots’) krijgt.

De tweede lezing is het bekende verhaal over het bruiloftsfeest in de Galilese plaats Kana, waar Jezus en zijn leerlingen ook te gast zijn. En waar Jezus verschijnt, blijken wonderlijke gebeurtenissen plaats te kunnen vinden. Als de bruiloftswijn dreigt op te raken vraagt Jezus een aantal vaten te vullen met water. Tot ieders verbazing blijkt dit de beste wijn te zijn geworden die de bruiloftsgasten ooit hebben geproefd.

Welkom in de Martinidienst op zondag 14 januari 2024 om 11:30 uur. Voorganger in deze viering is Heleen Maat. Met medewerking van de Cantores Sancti Martini onder leiding van Leo van Noppen. Organist is Pieter Pilon.

► Download hier alvast de liturgie.

► De viering wordt zondagochtend vanaf 11:30 uur live gestreamd via het Kerkdienst-gemist kanaal van de Protestantse Wijkgemeente, en ook na afloop kun je de dienst daar terugkijken.

De bestemming van de diaconale collecte is deze week Terre des Hommes, de uitgangscollecte is voor de instandhouding van de Martinidiensten. Om hieraan bij te dragen kun je de QR-codes gebruiken, die je vindt in de liturgie op pagina 15.

Het begint met een doopverhaal

Een nieuw kalenderjaar is begonnen, en op de eerste zondag van januari, nabij het feest van Driekoningen, wordt meestal stilgestaan bij het kerstverhaal waarin de Wijzen uit het Oosten de pasgeboren Jezus bezoeken. Zo niet deze keer, op zondag 7 januari 2024. Anders dan bijvoorbeeld de evangelisten Mattheüs en Lucas, begint Marcus zijn evangelie namelijk niet met een geboorteverhaal (kerstverhaal) maar met het verhaal over de doop van Jezus in de rivier Jordaan door Johannes de Doper.

Johannes, die met woorden van de profeet Jesaja duidelijk maakt wat zijn rol is – een vooruitgezonden bode, een wegbereider door de woestijn voor die na hem komt, wiens sandaalriem hij niet waard is los te maken – roept mensen op tot bekering en doopt hen in de Jordaan. Ook de uit Nazareth afkomstige Jezus komt naar Johannes toe om zich te laten dopen. Wanneer Jezus weer oprijst uit het water, daalt de Geest van God op hem neer in de gedaante van een duif.

Welkom in de Martinidienst op 7 januari 2024 om 11:30 uur. Met voorganger Tiemo Meijlink en pianist Jan de Roos.

► Download hier alvast de liturgie.

► Door omstandigheden is er ditmaal geen livestream en geen opname van de dienst via Kerkdienstgemist.nl.

De bestemming van de diaconale collecte is deze week Land van ons, de uitgangscollecte is voor de instandhouding van de Martinidiensten. Om hieraan bij te dragen kun je de QR-codes gebruiken, die je vindt in de liturgie op pagina 15.

Kies de weg van het leven

Er is een glans als van zonlicht, lichtstralen heeft Hij aan zijn zijde en daar is het omhulsel van Zijn kracht. (Habakuk 3:4)

Begin februari, en we leven nog steeds in de tijd van Epifanie: de Verschijning van Christus in de wereld. Op de zesde zondag van de Verschijning, verschijnt Jezus aan ons als leraar van de wet. We lezen daarover uit het Evangelie naar Mattheüs.

Uit het boek Deuteronomium horen we het gebod om God lief te hebben. Mooi dat dit een gebod is, want als die liefde het alleen van ons gevoel zou moeten hebben, zou er weinig van terechtkomen. Er worden ons twee wegen voorgehouden: de weg van het leven en de weg van de dood. We worden opgeroepen te kiezen voor het leven zoals ons dat wordt gewezen in Gods woord. De apostel Paulus probeert ons iets te verduidelijken over dat woord van God, bijvoorbeeld in zijn eerste brief aan de gemeente van Korinthe: volgens Paulus is dit woord een voor de beheersers van deze wereld verborgen wijsheid. Christus is de gestalte van die goddelijke wijsheid, zegt Paulus, en het evangelie leert ons vandaag de mores van deze ‘dwaze wijsheid’ van God.

Van harte welkom in de Martinidienst op zondag 12 februari 2023 om 11:30 uur. Voorganger in deze viering is Jaap Goorhuis. De zang wordt verzorgd door Bert Ballast, Maarten van Damme en Pieter Kamminga. De vleugel wordt bespeeld door Jan de Roos.

► Download hier alvast de liturgie.

► De viering wordt zondagochtend vanaf 11:30 uur live gestreamd via het Kerkdienst-gemist kanaal van de Protestantse Wijkgemeente, en ook na afloop kun je de dienst daar terugkijken.

Wil je bijdragen aan de Collecte? Dat kan, bij voorkeur per bankoverschrijving. Maak een bedrag over op rekening NL27 RABO 0136784798 t.n.v. Stichting GSp, onder vermelding van “instandhouding Martinidiensten”. Of op hetzelfde rekeningnummer, onder vermelding van “diaconale collecte: Giro 555”. [In de liturgie staat Salmagundi nog vermeld als bestemming van de diaconale collecte, maar vanwege de recente aardbevingen in Turkije en Syrië is besloten dit collectedoel te wijzigen in Samenwerkende Hulporganisaties (“Giro 555”)]. Wil je aan beide collectes bijdragen, doe dat dan met twee aparte overboekingen, elk met de juiste betalingsomschrijving. Maar ook met contant geld bijdragen is mogelijk.

De beste wijn tot het laatst bewaard

Bij het feest van Epifanie (verschijning van Christus in de wereld) hoort niet alleen het verhaal over de aanbidding door de Wijzen uit het Oosten, maar ook de doop van Jezus in de Jordaan en de bruiloft te Kana. In de Martinidienst van komende zondag, 15 januari, gaat het over dit bruiloftsfeest in de Galilese plaats Kana, waar Jezus ook te gast is. En waar Hij verschijnt, blijken wonderlijke gebeurtenissen plaats te kunnen vinden. Als de bruiloftswijn dreigt op te raken vraagt Jezus een aantal vaten te vullen met water. Tot ieders verbazing blijkt dit de beste wijn te zijn geworden die de bruiloftsgasten ooit hebben geproefd.

Welkom in deze viering op zondag 15 januari 2023 om 11:30 uur in de Martinikerk te Groningen. Voorganger is Arlette Toornstra. Met medewerking van organist Eeuwe Zijlstra en voorzangers Joke Bulthuis en Ton Tromp.

► Download hier alvast de liturgie.

► De viering wordt zondagochtend vanaf 11:30 uur live gestreamd via het Kerkdienst-gemist kanaal van de Protestantse Wijkgemeente, en ook na afloop kun je de dienst daar terugkijken.

Wil je bijdragen aan de Collecte? Dat kan, bij voorkeur per bankoverschrijving. Maak een bedrag over op rekening NL27 RABO 0136784798 t.n.v. Stichting GSp, onder vermelding van “instandhouding Martinidiensten”. Of op hetzelfde rekeningnummer, onder vermelding van “diaconale collecte: INLIA”. Wil je aan beide collectes bijdragen, doe dat dan met twee aparte overboekingen, elk met de juiste betalingsomschrijving. Maar ook met contant geld bijdragen is mogelijk.

Goud, wierook en mirre: het feest van Epifanie

Als er gevraagd wordt naar de christelijke feesten, dan weten de meesten Kerst wel te noemen. Ook Pasen, Hemelvaart en Pinksteren zijn wel bekend. Maar Epifanie??? Toch is het feest van Epifanie, ‘verschijning’, al ouder dan het kerstfeest, dat pas in de vierde eeuw is ontstaan. Vanouds was de adventstijd dan ook de voorbereiding op Epifanie, op de verschijning van Christus in de wereld.

De viering van Epifanie is een luisterrijk feest, met de vertelling van de Wijzen (magiërs) uit het Oosten die volgens Mattheüs 2 een bezoek brengen aan de pasgeboren Jezus. Dat deze Wijzen meestal als Drie Koningen worden uitgebeeld, en dat ze geschenken zoals goud, wierook en mirre aandragen, lijkt geïnspireerd te zijn op Psalm 72 en op Jesaja 60. Tenslotte moet nog één pijler onder het feest van Epifanie niet ongenoemd blijven: de boodschap van de apostel Paulus in zijn brief aan de Efeziërs dat ook de niet-joden voortaan zullen delen in het heil dat aan Israël is geschonken.

Welkom in de eerste Martinidienst van het nieuwe jaar 2023, op zondag 8 januari om 11:30 uur. Voorganger in deze viering is Jaap Goorhuis. Met muzikale medewerking van de Cantores Sancti Martini onder leiding van Leo van Noppen. Organist: Henk de Vries.

► Download hier alvast de liturgie.

► De viering wordt zondagochtend vanaf 11:30 uur live gestreamd via het Kerkdienst-gemist kanaal van de Protestantse Wijkgemeente, en ook na afloop kun je de dienst daar terugkijken.

Wil je bijdragen aan de Collecte? Dat kan, bij voorkeur per bankoverschrijving. Maak een bedrag over op rekening NL27 RABO 0136784798 t.n.v. Stichting GSp, onder vermelding van “instandhouding Martinidiensten”. Of op hetzelfde rekeningnummer, onder vermelding van “diaconale collecte: Stichting Opkikker”. Wil je aan beide collectes bijdragen, doe dat dan met twee aparte overboekingen, elk met de juiste betalingsomschrijving. Maar ook met contant geld bijdragen is mogelijk.

Gezamenlijke viering in de Week van Gebed voor de Eenheid

Op de derde zondag van januari, het begin van de Week van Gebed voor de Eenheid van de Christenen, is er zoals ieder jaar een gezamenlijke oecumenische viering van de binnenstadskerken in de Nieuwe Kerk.

Deze gezamenlijke viering heeft de vorm van een Festival of Lessons and Carols en stamt uit de Anglicaanse traditie. Een dienst zonder overweging, met afwisselend lezingen, gebeden en liederen, afgestemd op de periode van het kerkelijk jaar: Epifanie, het feest van de verschijning van Gods glorie op aarde. De liederen (carols), passend bij Epifanie, worden gezongen door het koor Choral Voices onder leiding van Daniël Rouwkema. De lezingen en gebeden worden verzorgd door vertegenwoordigers van de verschillende deelnemende geloofsgemeenschappen, waaronder de gemeenschap van onze Martinidiensten.

► Deze dienst in de Nieuwe Kerk vindt plaats op zondag 16 januari 2022, ’s middags om 15:00 uur, en kan worden gevolgd via https://www.kerkomroep.nl/#/kerken/10913.

Overigens gaat onze reguliere Martinidienst ’s ochtends om 11:30 uur ook gewoon door op zondag 16 januari.

Water wordt wijn

Op de tweede zondag van Epifanie (“verschijning van Christus in de wereld”), en juist in een periode waarin vanwege de coronapandemie grootschalige (familie-)bijeenkomsten ondenkbaar zijn, is het thema van de Martinidienst ontleend aan het verhaal over de bruiloft in de Galilese plaats Kana, uit het Evangelie van Johannes. Wanneer de bruiloftswijn dreigt op te raken vraagt Jezus een aantal vaten te vullen met water. Tot ieders verbazing blijkt dit de beste wijn te zijn geworden die de bruiloftsgasten ooit hebben geproefd.

Voorganger in deze dienst op zondag 17 januari 2021 is Tiemo Meijlink. Een klein gelegenheidskoor onder leiding van Ton Tromp zou de liederen in de dienst zingen, maar moet daar vanwege de recente PKN-richtlijn helaas van afzien. Organist Henk de Vries, wiens naam in de liturgie vermeld staat, laat zich vervangen door Jan de Roos.

► Download hier alvast de liturgie.

► We hebben deze viering op zondag 17 januari 2021 vanaf 11:30 uur live uitgezonden via het Youtube-kanaal Martinidiensten. Terugkijken van de livestream kan via deze link. Dit is de nabewerkte versie met beeld én geluid (tijdens de live uitzending was er geen geluid). Als op enig moment deze video niet meer publiek beschikbaar is, kan nog tot enkele weken na de dienst de geluidsopname (MP3) worden teruggeluisterd via deze link.

Collecte: Allen die deze viering online meekijken (via de livestream of achteraf), worden van harte uitgenodigd bij te dragen aan de collecte. Dat kan door een bedrag over te maken op rekeningnummer NL27 RABO 0136784798 t.n.v. Stichting GSp, onder vermelding van “instandhouding Martinidiensten”. Of op hetzelfde rekeningnummer, onder vermelding van “diaconale collecte: Voedselbank Groningen”. Wil je aan beide collectes bijdragen, doe dat dan bij voorkeur met twee aparte overboekingen, elk met de juiste betalingsomschrijving. Bedankt voor je gift! Meer over giften en fiscale aftrekbaarheid, zie de giftenpagina.

Water voor wie dorst heeft

Dorstlessend en levenbrengend water, zoals daar in de profetie uit Jesaja 55 over gesproken wordt. En ook het water van de Jordaan, waar Jezus in ondergedompeld wordt als hij zich laat dopen door Johannes de Doper: teken van een nieuwe start maken in het leven. Dit vormt de thematiek waaraan we in de Martinidienst van zondag 10 januari aandacht schenken.

Voorganger in deze dienst is Matty Metzlar. De liederen worden gezongen door een klein gelegenheidskoor, met hierbij orgelspel van Jan de Roos (hij vervangt Eeuwe Zijlstra wiens naam nog wel in de liturgie vermeld staat).

► Download hier alvast de liturgie.

► We hebben deze viering op zondag 10 januari 2021 vanaf 11:30 uur live uitgezonden via het Youtube-kanaal Martinidiensten. Terugkijken van de livestream kan via deze link. Als op enig moment deze video niet meer publiek beschikbaar is, kan nog tot enkele weken na de dienst de geluidsopname (MP3) worden teruggeluisterd via deze link. In de Youtube-video is het geluid kortstondig onderbroken tijdens het kyriëgebed; de MP3-geluidsopname is wel volledig.

Collecte: Allen die deze viering online meekijken (via de livestream of achteraf), worden van harte uitgenodigd bij te dragen aan de collecte. Dat kan door een bedrag over te maken op rekeningnummer NL27 RABO 0136784798 t.n.v. Stichting GSp, onder vermelding van “instandhouding Martinidiensten”. Of op hetzelfde rekeningnummer, onder vermelding van “diaconale collecte: Stichting Urgente Noden (SUN)”. Wil je aan beide collectes bijdragen, doe dat dan bij voorkeur met twee aparte overboekingen, elk met de juiste betalingsomschrijving. Bedankt voor je gift! Meer over giften en fiscale aftrekbaarheid, zie de giftenpagina.