Welkom bij de Martinidiensten – Oecumenische Vieringen voor Student en Stadjer! Elke zondag -behalve in juli en augustus- om 11:30 uur is er een viering vol met ruimte, licht en liturgie, en delen we brood en wijn.
Wij proberen onze diensten zo vorm te geven dat ze mensen in al hun verscheidenheid aanspreken: reguliere bezoekers en passanten, als mensen die zoeken naar de inspiratie en de actualiteit van een oud verhaal. We zijn mensen -modern, open-minded en van alle leeftijden- die midden in het leven staan en die samen deze gemeente vormen. Graag leggen wij verbinding tussen geloof, eigentijdse cultuur en maatschappelijke verantwoordelijkheid. We zien geloven als een werkwoord en we streven ernaar te groeien in ons persoonlijk en gelovig leven.
De martinidiensten zijn te volgen zijn via www.kerkdienstgemist.nl, Groningen, Martinikerk, 11:30 uur, via deze link, ook op een later tijdstip.
Adam en Eva verdreven uit het paradijs (bron: publicdomainpictures.net)
In den beginne schiep God de hemel en de aarde. In de traditionele vertaling van het Nederlands Bijbelgenootschap, of in de Nieuwe Bijbelvertaling, klinken ons de woorden bekend in de oren. Heel anders klinkt de scheppingsmythe, de vertelling uit het eerste bijbelboek Genesis over hoe het licht, de wereld en het leven in deze wereld zouden zijn ontstaan, als we kiezen voor de tekst uit de Naardense Bijbel. Poëtischer, dat zeker, maar inhoudelijk zijn gedeelten van deze vertelling allerminst paradijselijk te noemen.
In de Martinidienst van zondag 23 februari lezen we dus uit de Naardense Bijbel gedeelten uit Genesis 1 en Genesis 3. Het begint in Genesis 1 als de geest van God, zwevend over de wateren die dan nog een wanordelijke oervloed zijn, het Licht tevoorschijn roept. In het derde hoofdstuk gaat het over de eerste mensen, Adam en Eva genoemd, die na geproefd te hebben van de vruchten van de boom waarvan ze niet mochten eten, uit de hof van Eden verdreven worden en met veel pijn en moeite nageslacht moeten voortbrengen. Een engel met een glimmend zwaard moet Adam en Eva de toegang tot de boom van het eeuwige leven verhinderen. Het bewerken van het land en het voortbrengen van gewassen om van te leven zal zware lichamelijke arbeid vergen.
Nee, echt niet alles uit deze vertelling ademt een paradijselijke sfeer. Het is net als de wereld zelf, de eeuwen door, tot op de dag van vandaag. Maar het begon dus allemaal met het Licht dat geschapen werd door God, laten we dat vooral niet vergeten, en dat licht moet ruimhartig worden gedeeld en zeker niet onder de korenmaat weggezet worden. We hoorden deze uitspraak van Jezus uit de Bergrede enkele weken geleden al en herhalen hem nu nogmaals!
Van harte welkom in deze viering in de Martinikerk op 23 februari 2025 om 11:30 uur. Met voorganger Arlette Toornstra, organiste Elena Fabris, en met de Cantores Sancti Martini onder leiding van Leo van Noppen.
De bestemming van de diaconale collecte is deze week Jantje Beton, de uitgangscollecte is voor de instandhouding van de Martinidiensten. Om hieraan bij te dragen kun je de QR-codes gebruiken, die je vindt in de liturgie op pagina 16.
Elke vierde zondag van de maand organiseert Schoonheid met een Ziel om 17:00 uur in de Martinikerk een Uit-de-kunstvesper, dit seizoen onder de titel ‘Streetwise’. In deze serie vespers wordt telkens aandacht geschonken aan een specifiek beeld in de Groninger binnenstad. Op zondag 23 februari staat het Werkmanmonument van kunstenaar Armando centraal. Dit is de afgeknotte boom in brons, die in 1995 is geplaatst aan de Heresingel, vlakbij de Sint-Jozefkathedraal.
Van harte welkom in deze viering met voorganger Jan Willem Nieboer en met muziek van Jan de Roos op piano en/of orgel. Zoals hierboven vermeld begint de vesper om 17:00 uur, maar al vanaf 16:30 uur ontvangen we bezoekers in de Martinikerk met een dampende kop thee.
Zondag 16 februari is er weer een gezamenlijke viering van de Martinidiensten en de Pepergemeenschap. Het thema van de viering is ‘Herademen’.
Landgoed De Braak in Paterswolde, een prima plek om op adem te komen…
We lezen Psalm 1 en Lucas 6 vers 17-19. Al tastend verkennen we wat er nodig is om te ‘herademen’. Is het bekomen, bijkomen, tot rust komen, opluchting? Waar kunnen we op adem komen? Wanneer kunnen mensen in de knel, zoals in oorlogsgebieden, op adem komen?
Herademen vanuit stilte, heel en compleet worden als je je fouten kunt toegeven en excuses kunt aanbieden. In Lucas lezen we dat de mensen de kracht van Jezus willen voelen om genezen te worden. Was Jezus zich bewust van de indruk die hij op de mensen had? En zijn wij onszelf bewust van de indruk die wij op onze omgeving maken? Hoe kunnen we elkaar raken? Over deze thematiek willen we ons samen bezinnen in zang, muziek, stilte en gesproken woord.
Van harte welkom in deze viering in de Martinikerk op zondag 16 februari 2025 om 11:30 uur. Voorganger en overweger is Jaap Koopmans. Met medewerking van organiste Elena Fabris en het koor van de Pepergemeenschap onder leiding van Dineke Oostra en pianist Martijn Jager. Er is deze zondag geen dienst in de Pepergasthuiskerk om 10:30 uur.
De bestemming van de diaconale collecte is deze week de Grunnegse Rieders, de uitgangscollecte is voor de instandhouding van de Martinidiensten. Om hieraan bij te dragen kun je de QR-codes gebruiken, die je vindt in de liturgie op pagina 15.
“Lieve Heer, Gij zegt ‘kom’ en ik kom”. Het zal je maar gebeuren, je bent als visser samen met je collega-vissers de hele nacht op het meer geweest zonder dat het wat heeft opgeleverd, en dan ontmoet je op de oever een onbekende man die je aanspoort om nogmaals de netten uit te werpen. En als dat dan wel een onverwacht grote visvangst oplevert, moedigt hij je vervolgens aan om je dagelijks bestaan als visser achter je te laten en hem te volgen. Het gaat natuurlijk over Jezus, die op deze manier zijn eerste volgelingen bij zich roept, voor zijn missie om de goede boodschap van zijn hemelse Vader te verspreiden. En kennelijk hebben de voormalig vissers veel vertrouwen in deze Jezus, dat ze het inderdaad aandurven hun hele bestaan over een andere boeg te gooien en met hem mee te gaan.
Over dit bekende roepingsverhaal gaat het in de Martinidienst van zondag 9 februari om 11:30 uur. En wat kunnen we daarbij aanvullend opsteken van de woorden van de profeet Jesaja over vergeving van zonden en van de apostel Paulus uit zijn brief aan de nog jonge christelijke gemeente in Korinthe over de genade van God?
Van harte welkom in deze viering met voorganger Tiemo Meijlink, organist (en/of pianist) Jan de Roos en een gelegenheidscantorij gevormd door Ellen en Nicolette Kloosterman, Jeannette de Bock, Bert Ballast, Fred Blaauw, Joop Hoexum, Maarten van Damme en Martin de Bruijn.
De bestemming van de diaconale collecte is deze week Sea Shepherd, de uitgangscollecte is voor de instandhouding van de Martinidiensten. Om hieraan bij te dragen kun je de QR-codes gebruiken, die je vindt in de liturgie op pagina 15.
Als Jezus met zijn leerlingen in gesprek is over onderwerpen als zonde, berouw en vergeving, zoals opgetekend in het Evangelie van Lucas, dan vragen de leerlingen Jezus of hij hen een groter geloof kan geven. Eigenlijk is het niet zozeer een vraag als wel een hartstochtelijke uitroep: “Geef ons meer geloof!”. Het ontlokt aan Jezus de bekende uitspraak over het mosterdzaadje, één van de kleinste van alle soorten zaden, waaruit wonderlijk genoeg een enorme mosterdplant kan groeien.
Moerbeiboom, schilderij van Vincent van Gogh
Hadden jullie maar een klein geloof, zo klein als een mosterdzaadje, krijgen de leerlingen als reactie van Jezus te horen, dan zouden jullie in staat zijn om een moerbeiboom, toch een behoorlijk krachtige boomsoort, op te dragen zichzelf te verplanten, en de moerbeiboom zou jullie gehoorzamen.
Rondom dit thema, een geloof als een mosterdzaadje, en ook rond de profetie van Jesaja waarin gesproken wordt over het omsmeden van zwaarden tot ploegijzers en speren tot snoeimessen, is de Martinidienst van zondag 2 februari 2025 vormgegeven. Van harte welkom in deze viering met voorganger Rob Fortuin, organist Henk de Vries en de Cantores Sancti Martini onder leiding van Leo van Noppen. Aanvang zoals gebruikelijk om 11:30 uur.
De bestemming van de diaconale collecte is deze week INLIA, de uitgangscollecte is voor de instandhouding van de Martinidiensten. Om aan de uitgangscollecte bij te dragen kun je de QR-code gebruiken, die je vindt in de liturgie op pagina 16. Er is helaas op dit moment nog geen QR-code beschikbaar voor de diaconale collecte, wellicht komt er zondag één geprint op tafel in de kerk te liggen, en zo niet, dan kun je altijd contant doneren of een bedrag overmaken op ons rekeningnummer (zie liturgie) onder vermelding van het collectedoel.
In het begin van de bekende Bergrede (Mattheüs 5 t/m 7) spreekt Jezus tot zijn toehoorders met bemoedigende woorden: “Jullie zijn het zout van de aarde” en “Jullie zijn het licht van de wereld”. Met de belangrijke toevoeging dat dat licht volop moet schijnen en niet onder een korenmaat moet worden weggezet. Een korenmaat is een metalen of houten vat, het zou eventueel ook een gevlochten mand kunnen zijn, bedoeld om een standaardhoeveelheid graan mee af te meten, en dus niet om als een soort lampenkap voor een sfeervolle schemerlamp te gebruiken. Laat jullie licht schijnen in alle hoeken van het huis en in de wereld, tot eer van de hemelse Vader.
Christe, lux mundi, qui sequitur te, habebit lumen vitae, lumen vitae (Taizé)
Van harte welkom in de Martinidienst van zondag 26 januari 2025. Voorganger in deze viering om 11:30 uur in de Martinikerk te Groningen is Jasja Nottelman. Met organiste Elena Fabris en een gelegenheidscantorij met voorzangers Dorine Wijmenga, Nicolette Kloosterman, Fred Blaauw, Joop Hoexum, Maarten van Damme en Pieter Kamminga.
De bestemming van de diaconale collecte is deze week Justdiggit, de uitgangscollecte is voor de instandhouding van de Martinidiensten. Om hieraan bij te dragen kun je de QR-codes gebruiken, die je vindt in de liturgie op pagina 12.
In de tweede Martinidienst van deze tijd van Epifanie (Verschijning van de Heer) horen we hoe de evangelist Johannes de doop van Jezus en de roeping van zijn eerste leerlingen beschrijft.
Het gebeurde aan de Jordaan, waar Johannes de Doper al heel wat mensen om zich hen had verzameld die zich door hem wilden laten dopen. Maar voor Johannes zelf is het allang duidelijk, het gaat niet om hem, maar om degene die ná hem komt. Als Jezus bij Johannes komt, ook om zich te laten dopen, weet Johannes het: deze man is het Lam van God, dat de zonden van de mensen zal wegnemen. Het doopritueel van Jezus gaat vergezeld van een duif die op hem neerdaalt en een stem uit de hemel.
De dag daarna is Jezus daar nog eens, en weer duidt Johannes hem aan als het Lam van God. Enkele leerlingen van Johannes worden door Jezus aangemoedigd om hem te volgen. Ook later, in Galilea, roept Jezus nog een aantal volgelingen bij zich, zo groeit langzamerhand de groep van de eerste discipelen. Anders dan bijvoorbeeld Mattheüs en Lucas, vertelt de evangelist Johannes er niet bij dat de mannen visser van beroep zijn, en dat Jezus hen tot “vissers van mensen” zal maken, maar wel is het voor de nieuwe discipelen een gewaagd avontuur, een sprong in het onbekende, “laat je gewone leven achter je en volg Mij”. Maar het is wel een beloftevolle onderneming: “jullie zullen grootse dingen te zien krijgen”.
Welkom in de Martinidienst van zondag 19 januari 2025 om 11:30 uur. Met voorganger Heleen Maat en organist Jan de Roos (en Jan kennende, zou hij behalve het orgel misschien ook wel eens de piano kunnen bespelen, al staat dat niet in de liturgie vermeld). Het gelegenheidskoor wordt gevormd door Jeannette de Bock, Nicolette Kloosterman, Fred Blaauw, Joop Hoexum, Maarten van Damme en Pieter Kamminga.
De bestemming van de diaconale collecte is deze week Dokters van de Wereld, de uitgangscollecte is voor de instandhouding van de Martinidiensten. Om hieraan bij te dragen kun je de QR-codes gebruiken, die je vindt in de liturgie op pagina 17.
Epifanie is het feest van de Verschijning van de Heer in onze wereld. Als we ons in de tijd die volgt op het kerstfeest laten leiden door de thematiek van Epifanie, dan is het gebruikelijk dat we in de eerste Martinidienst na kerst het verhaal van de Wijzen uit het Oosten horen. Zo ook ditmaal op zondag 12 januari, maar dat is nog niet alles. Er waren niet alleen de “drie koningen” (die volgens een later ontstane traditie bekend zijn geworden als Balthasar, Caspar en Melchior); de Bijbel staat vol van verhalen waarin ook andere koningen een rol spelen, daaronder eveneens koningen van volkeren die tegenstander van het volk Israël waren. En er waren waarzeggers, helderzienden zo je wilt, die boodschappen van de hemelse God kwamen overbrengen. Laten we ons eens verdiepen in de persoon van Bileam.
Bileam en zijn ezelin (Rembrandt van Rijn, 1626)
Bileam komt al vroeg in de Bijbel voor, in het boek Numeri. Hij is afkomstig uit het gebied bij de Eufraat, het oude Mesopotamië, en je zou hem één van de eerste Wijzen uit het Oosten kunnen noemen. Hij hield zijn ogen open voor wat in de toekomst zichtbaar zou worden, een ster die uit Jakob (Israël) zou oprijzen, en ook zijn oren om het Woord van God te horen en Zijn bedoelingen bekend te maken. Hij wordt uitgenodigd door Balak, koning van het vijandige volk der Moabieten, en Balak stelt Bileam kostbare geschenken in het vooruitzicht. Maar daar zit een kwade bedoeling achter: Balak ziet het volk Israël als bedreiging en hij wil dat Bileam een vloek uitspreekt over Israël. Geen vervloeking van Israël, dan ook geen geschenken! Maar het draait helemaal anders uit: Bileam is trouw aan Gods Woord en spreekt over Israël juist een zegening uit.
In het Evangelie van Mattheüs nodigt koning Herodes de drie Magiërs uit de Oriënt ook uit met een dubieuze bijbedoeling. Balthasar, Caspar en Melchior hadden een ster gezien die verwees naar het bijzondere kind dat in de kerstnacht in Bethlehem geboren was, en waren naar dat kind op reis gegaan om het eer te bewijzen en met geschenken te overladen. Herodes beweerde het kind ook te willen eren, en hoopte van de Drie Wijzen belangrijke informatie te krijgen. Maar omdat Herodes er eigenlijk op uit was het Christuskind uit de weg te ruimen, deden de Wijzen er verstandig aan niet langs Herodes maar via een omweg terug naar hun land van herkomst te reizen. En we kennen de gelukkige afloop van dat verhaal: Maria vluchtte met partner Jozef en zoon Jezus per ezel naar Egypte, en zo bleef het kerstkind de vloek van koning Herodes bespaard.
Wellicht zijn er nog meer parallellen te ontdekken tussen het verhaal van Bileam en dat van de Wijzen. We gaan ernaar op zoek in de Martinidienst van zondag 12 januari 2025, een viering met als voorganger Arlette Toornstra, organiste Elena Fabris, en met medewerking van de Cantores Sancti Martini onder leiding van Leo van Noppen. Hartelijk welkom!
De bestemming van de diaconale collecte is deze week Vrienden van De Ebbingepoort, de uitgangscollecte is voor de instandhouding van de Martinidiensten. Om hieraan bij te dragen kun je de QR-codes gebruiken, die je vindt in de liturgie op pagina 17.
De Stuurgroep Martinidiensten wenst iedereen een fijne jaarwisseling en alle goeds voor het nieuwe jaar 2025 dat voor ons ligt.
Zoals ieder jaar was de Kerstnachtdienst op 24 december de laatste viering van het kalenderjaar 2024. Zondag 29 december is er dus geen dienst. Op zondag 5 januari 2025 is er om 10:30 uur een gezamenlijk kort ochtendgebed in de Pepergasthuiskerk (en is er ook geen Martinidienst om 11:30 uur). Onze eerstvolgende reguliere Martinidienst is op zondag 12 januari 2025 om 11:30 uur met voorganger Arlette Toornstra.
Al vele eeuwen lang komen, ieder jaar op nieuw met Kerst, mensen samen in de Martinikerk in Groningen (en in heel veel andere plaatsen trouwens ook), om te luisteren naar een eeuwenoud maar nog altijd actueel verhaal. Een verhaal dat hoop geeft en dat een verlangen in ons wakker houdt naar vrede en goedheid onder de mensen, een verhaal dat ieder voor zich op zijn of haar eigen wijze zal willen invullen en beleven.
Fresco van Giotto in de St. Franciscusbasiliek in Assisi, voorstellende de herders en engelen bij de stal waar Christus ter wereld kwam
Het vond plaats tegen de achtergrond van het ‘grote wereldgebeuren’, twintig eeuwen geleden was dat de Romeinse overheersing, heden ten dage spelen er weer heel andere krachten op het wereldtoneel. Maar de aandacht werd getrokken naar wat er zich afspeelde op een onbeduidend lijkende plek, een armzalige stal in de buurt van Bethlehem. Een kwetsbaar kind zag het eerste levenslicht in die stal, want in de herbergen van Bethlehem was immers geen plaats voor Jozef en de hoogzwangere Maria. Maar dat kwetsbare kind is wel een teken van Gods nabijheid, een belofte van vrede gebleken. Bij de herders in de nabije omgeving, die het pasgeboren kind als eerste kwamen opzoeken, wekte het hoop en verwachting. Dit oude verhaal nodigt ook ons uit om in de Kerstnacht nieuwe mogelijkheden van leven te ontdekken.
Daarom van harte welkom in de Kerstnachtdienst op dinsdag 24 december 2024 vanaf 23:00 uur. De deuren van de kerk zullen open zijn vanaf ongeveer 22:30 uur. Tiemo Meijlink zal voorgaan in deze dienst. Verder zullen muzikale medewerking verlenen het orkest Harmonie ’67 onder leiding van Jan Wijenberg, organist Jan de Roos en het Gelegenheidskoor Martinidiensten onder leiding van Ton Tromp. Naast de vele zang en muziek zal het voorlezen van het Kerstevangelie uit Lucas 2 het hoogtepunt van de viering vormen, met een in het licht badend hoogkoor van de Martinikerk en gebeier van de klokken van de Martinitoren, die hiermee de boodschap van vrede en goedheid wijd verspreiden over Stad en Ommeland.
De bestemming van de diaconale collecte is deze kerstnacht de Voedselbank Groningen, de uitgangscollecte is voor de instandhouding van de Martinidiensten (immers ook de organisatie van de kerstnachtdienst zelf kost geld!). Om hieraan bij te dragen kun je, ook als je geen cash geld bij je hebt, de QR-codes gebruiken, die je vindt in de liturgie op pagina 18.
