Welkom bij de Martinidiensten – Oecumenische Vieringen voor Student en Stadjer! Elke zondag -behalve in juli en augustus- om 11:30 uur is er een viering vol met ruimte, licht en liturgie, en delen we brood en wijn.
Wij proberen onze diensten zo vorm te geven dat ze mensen in al hun verscheidenheid aanspreken: reguliere bezoekers en passanten, als mensen die zoeken naar de inspiratie en de actualiteit van een oud verhaal. We zijn mensen -modern, open-minded en van alle leeftijden- die midden in het leven staan en die samen deze gemeente vormen. Graag leggen wij verbinding tussen geloof, eigentijdse cultuur en maatschappelijke verantwoordelijkheid. We zien geloven als een werkwoord en we streven ernaar te groeien in ons persoonlijk en gelovig leven.
De martinidiensten zijn te volgen zijn via www.kerkdienstgemist.nl, Groningen, Martinikerk, 11:30 uur, via deze link, ook op een later tijdstip.
Al vele eeuwen lang komen, ieder jaar op nieuw met Kerst, mensen samen in de Martinikerk in Groningen (en in heel veel andere plaatsen trouwens ook), om te luisteren naar een eeuwenoud maar nog altijd actueel verhaal. Een verhaal dat hoop geeft en dat een verlangen in ons wakker houdt naar vrede en goedheid onder de mensen, een verhaal dat ieder voor zich op zijn of haar eigen wijze zal willen invullen en beleven.
Fresco van Giotto in de St. Franciscusbasiliek in Assisi, voorstellende de herders en engelen bij de stal waar Christus ter wereld kwam
Het vond plaats tegen de achtergrond van het ‘grote wereldgebeuren’, twintig eeuwen geleden was dat de Romeinse overheersing, heden ten dage spelen er weer heel andere krachten op het wereldtoneel. Maar de aandacht werd getrokken naar wat er zich afspeelde op een onbeduidend lijkende plek, een armzalige stal in de buurt van Bethlehem. Een kwetsbaar kind zag het eerste levenslicht in die stal, want in de herbergen van Bethlehem was immers geen plaats voor Jozef en de hoogzwangere Maria. Maar dat kwetsbare kind is wel een teken van Gods nabijheid, een belofte van vrede gebleken. Bij de herders in de nabije omgeving, die het pasgeboren kind als eerste kwamen opzoeken, wekte het hoop en verwachting. Dit oude verhaal nodigt ook ons uit om in de Kerstnacht nieuwe mogelijkheden van leven te ontdekken.
Daarom van harte welkom in de Kerstnachtdienst op dinsdag 24 december 2024 vanaf 23:00 uur. De deuren van de kerk zullen open zijn vanaf ongeveer 22:30 uur. Tiemo Meijlink zal voorgaan in deze dienst. Verder zullen muzikale medewerking verlenen het orkest Harmonie ’67 onder leiding van Jan Wijenberg, organist Jan de Roos en het Gelegenheidskoor Martinidiensten onder leiding van Ton Tromp. Naast de vele zang en muziek zal het voorlezen van het Kerstevangelie uit Lucas 2 het hoogtepunt van de viering vormen, met een in het licht badend hoogkoor van de Martinikerk en gebeier van de klokken van de Martinitoren, die hiermee de boodschap van vrede en goedheid wijd verspreiden over Stad en Ommeland.
De bestemming van de diaconale collecte is deze kerstnacht de Voedselbank Groningen, de uitgangscollecte is voor de instandhouding van de Martinidiensten (immers ook de organisatie van de kerstnachtdienst zelf kost geld!). Om hieraan bij te dragen kun je, ook als je geen cash geld bij je hebt, de QR-codes gebruiken, die je vindt in de liturgie op pagina 18.
Vierde advent, het licht van Kerst komt steeds meer in zicht! Nog even het Engelenpoortje door en dan…
Zondag 22 december is de vierde zondag van de Adventsperiode, de weken waarin we in hoopvolle verwachting toeleven naar Kerst. Gaandeweg deze vier zondagen leggen we een weg af van het donker naar steeds weer iets meer licht, totdat in de Kerstnacht het licht ten volle zal doorbreken. Steeds een beetje licht erbij blijkt niet alleen uit het aansteken van de adventskaarsen (eerst één, dan twee, vorige week drie en komende zondag vier), maar ook uit de onderwerpen die aan bod komen: aanvankelijk sober van karakter en in het teken van bezinning (donkere dagen voor kerst, hoe de tekenen van de tijd te verstaan, de oproep van Johannes de Doper tot bekering), maakt deze reeks op de vierde zondag plaats voor een steeds vreugdevoller boodschap.
Net nadat Maria volgens het Evangelie van Lucas bezoek heeft gehad van de engel Gabriël, die haar bekendmaakte dat ze uitverkoren was om het leven te schenken aan de Zoon van de Allerhoogste, gaat ze op reis naar een familielid, Elisabeth. Zodra Maria aankomt, wordt ze door Elisabeth begroet met de woorden: “De meest gezegende ben je van alle vrouwen, en gezegend is de vrucht van je schoot!” Maar Maria is niet de enige die in blijde verwachting is, ook Elisabeth zelf staat op het punt te bevallen van een zoon Johannes (inderdaad, de Doper). Beide zwangerschappen zijn heel bijzonder, en bedoeld om een goddelijke belofte in vervulling te laten gaan.
Van harte welkom in de viering van de vierde zondag van Advent, 22 december 2024 om 11:30 uur, met voorganger Heleen Maat, organiste Elena Fabris, en met medewerking van de Cantores Sancti Martini onder leiding van Leo van Noppen.
Het Magnificat, de lofzang van Maria, wordt in een bewerking van Huub Oosterhuis ten gehore gebracht door de cantorij tijdens de collecte. Maar vergeet ondertussen niet je donatie te doen. De bestemming van de diaconale collecte is deze week Jantje Beton, de uitgangscollecte is voor de instandhouding van de Martinidiensten. Om hieraan bij te dragen kun je de QR-codes gebruiken, die je vindt in de liturgie op pagina 15.
Uit het Lucasevangelie, het gedeelte dat is geselecteerd voor de viering van de derde Adventszondag: de mensen zijn massaal toegestroomd naar Johannes de Doper om zich te laten onderdompelen in de rivier Jordaan. Met woorden ontleend aan de profeet Jesaja heeft Johannes zich bekendgemaakt als een vooruitgezonden bode, een wegbereider door de woestijn voor die na hem komt, wiens sandaalriem hij niet waard is los te maken. Hij doopt de mensen en roept op om tot inkeer te komen. Breng goede vruchten voort, om daarmee te laten zien dat je je leven een wending ten goede hebt gegeven, want aan de vruchten kun je de boom herkennen. Johannes geeft ook voorbeelden en praktische aanwijzingen, als antwoord op de vragen die de mensen hem stellen, “Wat moeten we dan precies doen?”: Wie meer dan genoeg aan eten of kleding heeft, moet daarvan delen met wie te weinig heeft. Of specifiek aan het adres van tollenaars (belastingontvangers) en ook van soldaten: neem genoegen met je normale verdiensten en pers niemand af.
Van harte welkom in de Martinidienst op de derde zondag van Advent, 15 december 2024 om 11:30 uur. Met voorganger Jasja Nottelman en voorzangers Ton Tromp en Joost de Ridder. Het orgel wordt bespeeld door Elena Fabris (in plaats van Henk de Vries wiens naam in de liturgie vermeld is).
De bestemming van de diaconale collecte is deze week INLIA, de uitgangscollecte is voor de instandhouding van de Martinidiensten. Om hieraan bij te dragen kun je de QR-codes gebruiken, die je vindt in de liturgie op pagina 13.
Spoiler alert: Wie er vorige week bij was in de viering van de eerste Adventszondag, heeft het van voorganger Jaap Goorhuis al gehoord: verderop in de Adventsperiode gaat het over de ontmoeting tussen Maria en Elisabeth, familieleden van elkaar en beiden zwanger, waarbij Maria haar lofzang aanheft, maar eerst is het op de tweede Adventszondag Johannes de Doper die ten tonele verschijnt om op te roepen tot bekering.
Welnu, de profeet Maleachi kondigt het al aan: zie, ik zend mijn bode vooruit die voor mij de weg zal effenen. En Lucas citeert de profeet Jesaja, om daarmee aan te geven dat Johannes de Doper degene is die zich laat kennen als de Stem van een roepende – in de woestijn, maak de weg van de Heer gereed, maak recht zijn paden! De interpretatie van dit citaat is overigens wel een eigenaardigheid, want de woestijn, dat is niet de plaats waar iemand staat te roepen, maar waar de boodschap niet gehoord wordt. Zoals het spreekwoord ooit is ontstaan: ‘een roepende in de woestijn’, een bericht aan dovemansoren. Nee, in de woestijn, dat is de plaats waar een weg gebaand moet worden voor de Eeuwige.
Combinatie Herepoort is ondertussen al goed bezig met het weer rechttrekken van de Hereweg. Die rare, tijdelijke, slingerende bocht is er inmiddels uit, volgende week komen de asfaltmachines in actie en nog voor Kerst is de weg weer toegankelijk voor iedereen. Hiernaast zie je ze aan het werk, meer foto’s vind je bij Aanpak Ring Zuid. Maar natuurlijk had Johannes het niet over dit wegenbouwproject in Groningen; het gereedmaken van de weg van de Heer en het rechtmaken van zijn paden is bedoeld als een oproep tot bekering, om af te stappen van foute keuzes die nadelig zijn voor de medemens en voor de wereld, en om je leven een andere richting te geven. “Probeer om te keren!”, klinkt er uit ons on-board navigatiesysteem als we de verkeerde richting ingeslagen zijn of de juiste afslag gemist hebben.
Van harte welkom in de Martinidienst op zondag 8 december 2024 om 11:30 uur. Voorganger is Ynte de Groot. Met voorzangers Fred Blaauw, Maarten van Damme en Bert Ballast en pianist Jan de Roos.
De bestemming van de diaconale collecte is deze week de Grunnegse Rieders, de uitgangscollecte is voor de instandhouding van de Martinidiensten. Om hieraan bij te dragen kun je de QR-codes gebruiken, die je vindt in de liturgie op pagina 14.
Zondag 1 december begint de adventsperiode, de tijd van het jaar waarin de periode met daglicht het kortst duurt en waarin we door al dat duister heen hoopvol uitzien naar het licht van Kerst. Grijs is het weer, dikke donkere wolkenpakketten drijven over, en als we dan uit een Bijbelse profetie vernemen dat “pas tegen het vallen van de avond weer licht zal gloren”, ontstaat er ook in onze ogen een klein lichtpuntje van herkenning. In die profetische woorden, in dit geval van Zacharia waaruit we op de eerste adventszondag zullen lezen, gaat het ook om heftige gebeurtenissen in de wereld om ons heen, voorafgaand aan het aanbreken van het Koninkrijk Gods. Bergketens die in tweeën splijten en mensen die op de vlucht slaan als bij een aardbeving.
Ook Jezus spreekt over dergelijke gebeurtenissen waaraan je zou kunnen herkennen dat de tijd van het koninkrijk nabij is, net zoals je aan het uitlopen van de vijgenboom kunt herkennen dat het weer zomer wordt.
Van harte welkom in de Martinidienst op deze eerste zondag van Advent, zondag 1 december 2024 om 11:30 uur. Met voorganger Jaap Goorhuis, organist Henk de Vries en met medewerking van de Cantores Sancti Martini onder leiding van Leo van Noppen.
De bestemming van de diaconale collecte is deze week de Bijenstichting, de uitgangscollecte is voor de instandhouding van de Martinidiensten. Om hieraan bij te dragen kun je de QR-codes gebruiken, die je vindt in de liturgie op pagina 15.
Zal er ooit een dag van vrede, zal er ooit bevrijding zijn? In een tijd waarin er op verscheidene plekken in de wereld, ver weg en dichterbij, sprake is van oorlog en oorlogsdreiging, en ook van misleidende berichtgeving, desinformatie, sabotage van infrastructurele netwerken en noem maar op wat al niet meer, vraag je je steeds vaker af of het ooit nog goedkomt. Maar we mogen de hoop nooit opgeven, daarom blijven we die woorden zingen, “Zal er ooit …?”, ook na het lezen van de woorden van Jezus uit Marcus 13, waar hij uiteenzet wat er nog staat te gebeuren voordat het einde der tijden aanbreekt. Ook al komt er heel wat onheil over ons heen, wees standvastig en laat je niet misleiden.
De sterrennacht – Vincent van Gogh
“Zie de sterren aan de hemel, waar het duister van de nacht door hun schijnsel wordt verdreven tot een nieuwe dag die lacht.” Volgende week wordt het alweer Advent, en leven we weer hoopvol toe naar Kerst, naar de komst van Christus in de wereld. Maar eerst is er op zondag 24 november om 11:30 uur nog de laatste viering van het ‘oude’ kerkelijk jaar, de Martinidienst met voorganger Jasja Nottelman, organist Jan de Roos en een gelegenheidskoor met dirigent Ton Tromp. Van harte welkom in deze viering!
De bestemming van de diaconale collecte is deze week Justdiggit, de uitgangscollecte is voor de instandhouding van de Martinidiensten. Om hieraan bij te dragen kun je de QR-codes gebruiken, die je vindt in de liturgie op pagina 15.
Er staat een offerkist in de tempel, eens kijken wat de mensen daar zoal in werpen. Een paar welgestelden gooien er flinke bedragen in, maar die hadden wellicht nog wel veel meer kunnen missen. Een arme weduwe doneert twee muntstukken, wat ongeveer gelijkstaat aan haar hele levensonderhoud. Jezus grijpt dit tafereel aan om zijn leerlingen een wijze les mee te geven over arm en rijk. Wijze woorden, groot vertoon, goede sier proberen te maken met goede werken, en ook de opzichtig geklede schriftgeleerden die breedsprakig en op luide toon lange gebeden opzeggen, daar valt wel het nodige op af te dingen. Meer waardering krijgt de weduwe die een grotere bijdrage weggeeft dan wie dan ook. Het lijkt wel de omgekeerde wereld!
Deze scène uit het Evangelie naar Marcus staat centraal in de Martinidienst van zondag 17 november 2024, een viering samen met de gemeenschap van de Pepergasthuiskerk. Voorganger in deze dienst is Berend Borger. Met medewerking van het koor van de Pepergasthuiskerk onder leiding van Martijn Jager, organist/pianist Pieter Pilon en fluitiste Anne Hesseling. De viering vindt plaats in de Martinikerk vanaf 11:30 uur; er is deze zondag geen dienst in de Pepergasthuiskerk om 10:30 uur.
De bestemming van de diaconale collecte is deze week INLIA, de uitgangscollecte is voor de instandhouding van de Martinidiensten. Om hieraan bij te dragen kun je de QR-codes gebruiken, die je vindt in de liturgie op pagina 15.
Wat zijn de belangrijkste leefregels om toe te passen, opdat we een goed leven leiden, de goede keuzes maken voor onszelf, voor de samenleving en voor al het leven op aarde? De beste tips heeft de Bijbel reeds meerdere malen aangereikt, Mozes heeft ze meegegeven aan het volk Israël na de bevrijding uit Egypte, Jezus heeft ze nogmaals benadrukt in zijn discussies met schriftgeleerden, en ook wij kunnen het niet vaak genoeg tegen elkaar blijven zeggen, het telkens weer herhalen: “Heb je naaste lief zoals je jezelf liefhebt”. Een levenswijsheid die nauw aansluit bij het gebod dat eraan voorafgaat in de woorden van Jezus: “Heb de Heer lief met heel je hart, met heel je ziel, heel je verstand en heel je kracht”.
Concrete voorbeelden om daar invulling aan te geven zijn er legio, we hoeven maar te beginnen bij Mozes in het derde bijbelboek Leviticus. Denk niet alleen aan jezelf maar ook aan de armen en vreemdelingen in de maatschappij, bijvoorbeeld bij de graanoogst en bij de druivenpluk: houd niet alles voor jezelf maar laat ook wat over voor de ander. Niet liegen, niet bedriegen, geen kwaad spreken over de ander.
Schilderij “St. Martinus” van Egbert Modderman in de Martinikerk Groningen. Foto: Romke Hoekstra, Wikipedia, CC BY-SA 4.0.
Wees niet haatdragend, zo staat het letterlijk in Leviticus 19 vers 17, maar waarom is er anno 2024 dan nog zo ontzettend veel haat in de wereld en is het zo lastig dit uit te bannen? Oorlogsgeweld in het Midden-Oosten en in Oekraïne, of dichter bij huis de politieke onwil om vluchtelingen en asielzoekers een humane opvang te bieden. Het gaat ook om hoe we in het dagelijks leven met elkaar omgaan, in het verkeer op straat of op de tribunes van voetbalstadions. Hoeveel mooier wordt het leven als we ons laten leiden door dat “van ver, van oudsher aangereikte woord, dat toch niet van ons wijkt”. Dus nogmaals, wees niet haatdragend, maar heb je naaste lief als jezelf.
Van harte welkom in de Martinidienst op zondag 10 november 2024 om 11:30 uur. Voorganger in deze viering is Heleen Maat. Met medewerking van de Cantores Sancti Martini onder leiding van Leo van Noppen, organist en pianist Jan de Roos en violiste Inge Muntendam.
De bestemming van de diaconale collecte is deze week Sea Shepherd, de uitgangscollecte is voor de instandhouding van de Martinidiensten. Om hieraan bij te dragen kun je de QR-codes gebruiken, die je vindt in de liturgie op pagina 14.
Lieve oma, wat missen we je ontzettend. Je hebt heel veel meegemaakt, lief en leed gedeeld, en je hebt je leven ten volle geleefd. Tot op hoge leeftijd, en helaas de laatste jaren zonder opa aan je zijde. Totdat het op het einde niet meer ging, en we enkele jaren geleden afscheid van je moesten nemen. Er wordt nog vaak aan je gedacht, we halen nog regelmatig mooie herinneringen op. En op de zondag van Allerheiligen en Allerzielen steken we een lichtje aan voor jou en voor alle anderen die ons dierbaar waren, maar van wie we ook afscheid moesten nemen. Dat doen we in de Martinidienst op zondag 3 november om 11:30 uur, en daarmee zetten we een jaarlijkse traditie voort.
Afbeelding: Jan van ’t Hoff (bron: www.gospelimages.nl)
Na rouw en afscheid gaat onze levensweg verder. Net als voor die twee mannen uit Lucas 24, onderweg van Jeruzalem terug naar hun dorp Emmaüs. Het is net Pasen geweest maar de betekenis daarvan is nog niet tot ze doorgedrongen. Ze zijn nog bedroefd om hun leermeester Jezus, die op Goede Vrijdag gekruisigd werd, en geschokt om het bericht dat een paar vrouwen uit hun midden het graf van Jezus leeg hadden aangetroffen. Tot zich opeens een onbekende man bij hen voegt als reisgenoot. Eenmaal thuisgekomen in het dorp neemt deze man bij hen plaats aan tafel. In het breken en delen van het brood laat de man zich herkennen als de opgestane Heer.
Het is nu anno 2024 alweer een dik half jaar na Pasen, precies aan de andere kant van de cyclus van het kerkelijk jaar. Maar ook nu mogen we niet vergeten wie die reisgenoot was en wat hij voor ons betekent, en juist nu lezen we in de Martinidienst het evangeliegedeelte van de Emmaüsgangers. En we horen en overdenken twee gedichten, één van Tim Krabbé en één van de Poolse Czesław Miłosz.
Van harte welkom in deze viering in de Martinikerk te Groningen, zondag 3 november om 11:30 uur, met Ivo de Jong als voorganger. Zang en muziek: een gelegenheidscantorij gevormd door Ellen Kloosterman, Nicolette Kloosterman en Jeannette de Bock ondersteunt de gemeentezang, Henk de Vries bespeelt het magnifieke Martiniorgel.
De bestemming van de diaconale collecte is deze week Dokters van de Wereld, de uitgangscollecte is voor de instandhouding van de Martinidiensten. Om hieraan bij te dragen kun je de QR-codes gebruiken, die je vindt in de liturgie op pagina 21.
Nu we dit weekend de klok weer een uur terugzetten, we de overschakeling maken van zomertijd naar wintertijd, is het tijdelijk even ’s ochtends wat eerder licht, maar vooral ’s avonds weer eerder donker. Maar over dat soort duisternis gaat het hier niet.
Timeüs had een zoon, hij heette Bartimeüs en zat als blinde bedelaar langs de kant van de weg. Toen hij merkte dat Jezus langskwam, van wie hij veel goeds gehoord had, riep hij hem om zijn aandacht en medelijden. Jezus geneest hem van zijn blindheid, en dat is niet zomaar een wonderteken, nee het zit dieper: het is op basis van het geloof en het vertrouwen dat in Bartimeüs’ roepen doorklinkt. Geloof in een God van het licht, een God van bevrijding uit de duisternis van deze wereld.
Libanonceder (Cedrus libani). Foto: Mpeylo, Wikipedia, CC BY-SA 3.0.
Dezelfde bevrijdende God over wie de profeet Jesaja spreekt in een rede die hij begint met zijn visioen over Libanon dat hij kort onder woorden brengt. Libanon is nu nog een plaats waar de duisternis van het alsmaar voortdurend oorlogsgeweld heerst (ook in 2024!), maar ooit zal het weer een boomgaard zijn, een boomgaard als een woud.
Het licht dat de duisternis overwint, klinkt door in woord en muziek, in de Martinidienst van zondag 27 oktober. Zoals in lied 534: “Hij die de blinden weer liet zien, hun ogen kleur liet ondervinden, is zelf het licht dat ruimte geeft: ons levenslicht, de Zoon van God”.
Van harte welkom in deze viering in de Martinikerk te Groningen, aanvang 11:30 uur, met voorganger Ynte de Groot. Met medewerking van de Cantores Sancti Martini onder leiding van Leo van Noppen. En met organist/pianist Jan de Roos en violiste Inge Muntendam.
De bestemming van de diaconale collecte is deze week Vrienden van de Ebbingepoort, de uitgangscollecte is voor de instandhouding van de Martinidiensten. Om hieraan bij te dragen kun je de QR-codes gebruiken, die je vindt in de liturgie op pagina 16.
