Welkom bij de Martinidiensten – Oecumenische Vieringen voor Student en Stadjer! Elke zondag -behalve in juli en augustus- om 11:30 uur is er een viering vol met ruimte, licht en liturgie, en delen we brood en wijn.
Wij proberen onze diensten zo vorm te geven dat ze mensen in al hun verscheidenheid aanspreken: reguliere bezoekers en passanten, als mensen die zoeken naar de inspiratie en de actualiteit van een oud verhaal. We zijn mensen -modern, open-minded en van alle leeftijden- die midden in het leven staan en die samen deze gemeente vormen. Graag leggen wij verbinding tussen geloof, eigentijdse cultuur en maatschappelijke verantwoordelijkheid. We zien geloven als een werkwoord en we streven ernaar te groeien in ons persoonlijk en gelovig leven.
De martinidiensten zijn te volgen zijn via www.kerkdienstgemist.nl, Groningen, Martinikerk, 11:30 uur, via deze link, ook op een later tijdstip.
29 juni 2025: ’s ochtends in de Pepergasthuiskerk, ’s middags kunstvesper in de Martinikerk
Op de laatste zondag van juni is normaalgesproken ook de laatste Martinidienst van het seizoen voordat het zomerreces begint. Ditmaal is er op 29 juni om 11:30 geen viering in de Martinikerk, maar zijn we te gast in een gezamenlijke viering in de Pepergasthuiskerk om 10:30 uur. Deze viering is voorbereid door Marian van der Schors, Janita Rutgers en Henk van der Spoel.
Engel voller Hoffnung (Paul Klee, 1939)
Centraal hierin staat het gedicht “Er is nog zomer” van Judith Herzberg. Een bekend, heel kort gedicht, maar met krachtige woorden. Eindigend met “… als iedereen niet iedereen op handen droeg”, is het een gedicht waarvoor de handen op elkaar gaan, zou je zeggen. Zó zouden we moeten leven. Maar de aarzeling begint al bij de eerste zin, “Er is nog zomer en genoeg …”. Genoeg, dat is voldoende, misschien wel overvloedig, maar genoeg waarvan? Of heeft juist gebrek ons het zicht erop ontnomen?
Behalve poëzie beschouwen we in deze viering ook de tekening “Engel voller Hoffnung” van Paul Klee. De aandacht wordt gevestigd op de wonderlijke plekken waar je, achteraf, zo’n engel zou vermoeden.
Om 17:00 uur is er in de Martinikerk nog wel de laatste kunstvesper van het seizoen, mede vormgegeven door leden van de Remonstrantse gemeente Groningen, en met Berend Borger als voorganger. Ook deze vesper staat in het teken van poëzie, met gedichten van onder meer Hans Andreus, Ida Gerhardt, Paul Rodenko en een Engelstalig gedicht van William Blake. Het thema is: Licht.
Na een welverdiende zomervakantie zien we elkaar in september weer in de Martinidiensten zondags om half 12.
Van de drie bijbellezingen die de liturgie voor komende zondag 22 juni vermeldt, vertonen er twee een duidelijk overlappende thematiek. In 1 Koningen 19 komen we Elisa tegen, die door de profeet Elia geroepen wordt om met hem mee te gaan als zijn dienaar en latere opvolger. Elisa wil dat wel, maar eerst wil hij nog afscheid nemen van zijn ouders, en de geslachte en gebraden ossen uitdelen aan zijn knechten.
In het slot van Lucas 9 hebben verschillende mensen ook eerst nog verscheidene andere prioriteiten voordat ze gehoor willen geven aan de oproep van Jezus om hem te volgen. De begrafenis van een familielid, of afscheid nemen van de huisgenoten. Maar als je Hem wilt volgen en met vertrouwen je ogen op de toekomst wilt richten, werkt het niet mee als je stug blijft vasthouden aan wat geweest is: ‘Wie de hand aan de ploeg slaat en achterom blijft kijken, is niet geschikt voor het koninkrijk van God’.
Tussen 1 Koningen en Lucas lezen we ook nog uit de brief van Paulus aan de Galaten. Paulus wil deze gemeente, en ook ieder ander die deze woorden tot zich wil nemen, wijze levenslessen meegeven die tegelijk een waarschuwing in zich meedragen. Mensen, jullie zijn geroepen om vrij te zijn, maar maak geen misbruik van die vrijheid! Toegeven aan allerlei aardse begeerten zal kwalijke gevolgen hebben. Beter is het te leven vanuit de liefde, heb je naaste lief zoals jezelf. Liefde, vreugde, vrede, geduld, vriendelijkheid, goedheid en geloof, dát zijn de goede vruchten van de Geest.
Zondag 22 juni 2025 is het de laatste Martinidienst van dit seizoen. Dat is vanwege de gezamenlijke dienst op 29 juni in de Pepergasthuiskerk (waarover binnenkort meer) en ons zomerreces in juli en augustus. In de viering van 22 juni om 11:30 uur gaat Tiemo Meijlink voor en zingen de Cantores Sancti Martini onder leiding van Leo van Noppen. Tevens zal (voor de laatste keer) Elena Fabris ons begeleiden met de magnifieke klanken van het Martiniorgel.
De bestemming van de diaconale collecte is deze week Dokters van de Wereld, de uitgangscollecte is voor de instandhouding van de Martinidiensten. Om hieraan bij te dragen kun je de QR-codes gebruiken, die je vindt in de liturgie op pagina 17.
Een week na Pinksteren is het Zondag Trinitatis, de zondag van de Drie-Eenheid. Niet een dag om je tanden stuk te bijten op een lastig theologisch leerstuk, eerder een dag om te vieren hoe de Ene, de Eeuwige, zich in drie verschijningsvormen aan de wereld bekend heeft gemaakt: Vader, Zoon en Geest.
We lezen een gedeelte uit Spreuken 8, en al meteen lijken we op het verkeerde been gezet te worden. Is dit het scheppingsverhaal uit Genesis maar dan in omgekeerde volgorde? “De Heer heeft mij vóór al het andere verworven, toen hij zijn scheppingswerk begon, schiep hij eerst mij. Ik ben in het begin gemaakt, nog voor alles er was, nog voor de aarde vorm kreeg.” Het is niet een persoon die hier aan het woord is, het is de Wijsheid, realiseren we ons als we, na de lezing uit Spreuken, Lied 846 zingen.
Jezus en Nikodemus (Henry Ossawa Tanner)
Veel wijsheid ligt ook besloten in de woorden van Jezus als hij met de farizeeër Nikodemus in gesprek is. Nikodemus vraagt Jezus om uitleg bij een voor hem moeilijk te begrijpen schriftgedeelte. Er staat dat je alleen toegang hebt tot Gods koninkrijk als je opnieuw geboren wordt, maar Nikodemus – toch al een man op leeftijd – heeft grote moeite met die woorden als hij ze letterlijk wil interpreteren. De uitleg van Jezus gaat over geboren worden uit water en Geest. Er is verschil tussen menselijke en geestelijke geboorte. ‘De wind waait waarheen hij wil; je hoort zijn geluid maar je weet niet waar hij vandaan komt en waar hij heen gaat. Zo is het ook met iedereen die uit de Geest geboren is.’
Van harte welkom in de Martinidienst op zondag 15 juni 2025 om 11:30 uur. Voorganger is Jasja Nottelman. Met pianist en/of organist Jan de Roos en voorzangers Ton Tromp en Joke Bulthuis.
De bestemming van de diaconale collecte is deze week, anders dan vermeld in de liturgie, Artsen zonder Grenzen, de uitgangscollecte is voor de instandhouding van de Martinidiensten. Om hieraan bij te dragen kun je de QR-codes gebruiken, die je vindt in de liturgie op pagina 18.
Zondag 8 juni is het Pinksteren, het feest van de uitstorting van de Heilige Geest. In het begin van het bijbelboek Handelingen is het verhaal te lezen waarin de apostelen, na het heengaan van hun leermeester Jezus, samen in huis verblijven in afwachting van de dingen die komen gaan. Jezus had hen een pleitbezorger beloofd, een trooster en inspirator. En die komt ook binnen, ook al zijn alle ramen en deuren stevig afgesloten. Wat gebeurt er, en wat is daarvan te merken?
Op de voorkant van de liturgie staat de titel “There’s a ghost in this house”, en die titel is ook gegeven aan de overweging in de Martinidienst van Pinksteren 2025. Als je op internet gaat zoeken op deze titel, kom je uit bij een prentenboek voor jonge kinderen, van de Noord-Ierse auteur Oliver Jeffers, ook bekend onder de Nederlandstalige titel “Het spookt in dit huis”. Een meisje gaat in een oud landhuis op zoek naar spoken, maar ze ziet ze nergens. Zijn ze er eigenlijk wel, en hoe en waar laten ze zich zien? Verhalen als deze gaan vaak over spoken die een bepaald soort angst inboezemen. Maar de geest van Pinksteren is anders: een goede geest, een vertrouwenwekkende inspiratiebron die de apostelen ertoe aanzet naar buiten te treden en de goede boodschap van Jezus ruimhartig te verspreiden onder alle volken en in alle talen. Geest van hierboven, leer ons geloven, hopen, liefhebben door uw kracht!
Van harte welkom in de Martinidienst op zondag 8 juni 2025 om 11:30 uur. Met voorganger Rob Fortuin en organiste Elena Fabris. De voorzang wordt verzorgd door Pieter Kamminga en Bert Ballast, ook is er solozang van Ginet Tuinder.
De bestemming van de diaconale collecte is deze week INLIA, de uitgangscollecte is voor de instandhouding van de Martinidiensten. Om hieraan bij te dragen kun je de QR-codes gebruiken, die je vindt in de liturgie op pagina 23.
Zondag 1 juni wordt Exaudi genoemd, wat betekent “Hoor”, genoemd naar Psalm 27:7 Exaudi, Domine, orationem meam – Hoor, heer, mijn gebed. De zondag heet ook wel Wezenzondag omdat Jezus is heengegaan en de Heilige Geest nog niet is uitgestort.
Op deze speciale zondag bereiden we ons voor op het Pinksterfeest. De teksten uit het oecumenisch leesrooster, die gelezen worden, zijn 1 Samuël 12: 19b-24 en Johannes 14: 15-21. Jezus zegt: “Ik laat jullie niet als wezen achter, ik kom bij jullie terug”.
Verbinding van contemplatie en actie, het mystieke begrip van inwoning uit Johannes en het belang van gebed uit Samuel worden voor ons toegelicht door voorganger Alberte van Ess. Zo kunnen we herademen en vanuit de verstilling komen tot revolutionaire daden.
Muzikale medewerking wordt verleend door de Cantores Sancti Martini onder leiding van Leo van Noppen en organist Henk de Vries. Van harte welkom in deze viering op zondag 1 juni 2025 om 11:30 uur in de Martinikerk. Dit welkom geldt ook de gemeenschap van de Pepergasthuiskerk: deze viering in de Martinikerk is een gezamenlijke dienst en er is deze zondag daarom om 10:30 uur geen viering in de Pepergasthuiskerk.
De bestemming van de diaconale collecte is deze week de Grunnegse Rieders, de uitgangscollecte is voor de instandhouding van de Martinidiensten. Om aan de uitgangscollecte bij te dragen kun je de QR-code gebruiken, die je vindt in de liturgie op pagina 16. Voor de diaconale collecte was de QR-code helaas niet op tijd beschikbaar om in de liturgie af te drukken, maar er komt een geprint exemplaar op de tafel bij de uitgang te liggen. Of doneer contant, dat kan natuurlijk ook!
Bloeiende woestijn. Bron: Orlando Muñoz Amigo, Wikipedia (CC BY-SA 4.0).
Een profetie van Joël, een belofte van Godswege waarmee de profeet het volk Israël een hart onder de riem steekt: na een lange periode van ontberingen zal nu weer een tijd van overvloedige oogsten aanbreken. Een deken van groen zal de woestijn bedekken, de steppe zal bloeien, de Heer zal op de juiste tijd weer een verkwikkende hoeveelheid regenwater laten neerdalen en een eind maken aan de droogte (het lijkt de meteorologische actualiteit van mei 2025 wel). Graanakkers, vijgenbomen en wijnstokken zullen weer rijkelijk vrucht dragen.
Ook in de kring van volgelingen rondom Jezus klinkt een hoopvolle belofte: er komt een pleitbezorger! Jezus wijst alvast vooruit naar Pinksteren, als de Heilige Geest zal neerdalen om de ongerustheid weg te nemen en de leerlingen moed in te spreken, want zelf zal Jezus niet meer lijfelijk bij hen aanwezig blijven. Het is tevens de vredeswens die Jezus uitspreekt en die wij elkaar nog steeds zondag aan zondag toewensen:
Maak je niet ongerust en verlies de moed niet, want vrede laat ik jullie. Mijn vrede geef ik jullie. Niet om voor jezelf te houden, maar om ruimhartig rond te strooien als zaad in de aarde, opdat de vrede mag bloeien, overal en alle dagen, te beginnen hier en nu, als wij elkaar de vrede wensen.
Van harte welkom in de Martinidienst van zondag 25 mei 2025 om 11:30 uur. Met voorganger Berend Borger, pianist Jaap de Kok en een gelegenheidskoor onder leiding van Ton Tromp. Wie ergens een bericht van ons heeft opgevangen dat we ditmaal om 11:45 uur beginnen, na de koffie, dat scenario is niet meer van toepassing, we beginnen gewoon om 11:30 uur, en er is zoals gebruikelijk koffie en thee na afloop van de viering!
De bestemming van de diaconale collecte is deze week Jantje Beton, de uitgangscollecte is voor de instandhouding van de Martinidiensten. Om hieraan bij te dragen kun je de QR-codes gebruiken, die je vindt in de liturgie op pagina 16.
Elke vierde zondag van de maand (tot en met mei 2025) organiseert Schoonheid met een Ziel om 17:00 uur in de Martinikerk een Uit-de-kunstvesper, dit seizoen onder de titel ‘Streetwise’. In deze serie vespers wordt telkens aandacht geschonken aan beeldende kunst in en rondom de Groninger binnenstad.
Fietsles, van beeldhouwer Kees Verkade
Uit de veelheid van kunstwerken in de straten van de stad is voor de laatste vesper in deze serie, op zondag 25 mei a.s., de keuze gevallen op het beeld van Kees Verkade aan de Ubbo Emmiussingel (nabij het Hereplein), getiteld Fietsles. Het toont de dynamiek van dit spannende gebeuren. Het vertelt iets over de relatie tussen een ouder en een kind.
Leren fietsen, leren vliegen, op eigen benen leren staan, zelfstandig worden. Je kunt denken aan het lied van Huub Oosterhuis “Die mij droeg op adelaatsvleugels”. Daarin wordt niet alleen verwezen naar onze onderlinge verhoudingen, maar wordt – ook – verwezen naar de verbondenheid tussen God en mensen.
Voorgangers in deze viering zijn Hiltje Koopmans en Marga Baas. Muzikale medewerking wordt verleend door organist Eeuwe Zijlstra. De kerkdeuren gaan open om 16:30 uur. U kunt voorafgaand aan de viering een kop thee drinken.
De zondag die voor ons ligt, draagt de naam ‘Zondag Cantate’. Een zondag bij uitstek om in de Martinidienst het samen zingen een centrale plek te geven. Samen zingen over de oproep om de God van Israël lief te hebben: Hoor Israël, de Ene is onze God, de Ene alleen (Deuteronomium 6) – prent die woorden in je hart en blijf ze herhalen. Samen zingen over de liefde voor elkaar (het gebod van de liefde dat Jezus geeft aan zijn leerlingen in Johannes 13), over het leven, de hoop en de zo vurig gewenste vrede. En zingen over het zingen zelf: “Zolang wij ademhalen schept Gij in ons de kracht, om zingend te vertalen waartoe wij zijn gedacht” (Lied 657). Hoe passend is het dan om juist op Zondag Cantate de aandacht te vestigen op de mooie tekst die kunstenares Matty de Vries op onze nieuwe paaskaars voor 2025 heeft aangebracht: “Soms gaan wij op de vleugels van een lied”.
Van harte welkom in de Martinidienst op zondag 18 mei 2025 om 11:30 uur. Met voorganger Arlette Toornstra, pianist Jan de Roos en voorzangers Joanna Goebertus, Joke Bulthuis, Ton Tromp en Maarten van Damme.
De bestemming van de diaconale collecte is deze week Sea Shepherd, de uitgangscollecte is voor de instandhouding van de Martinidiensten. Om hieraan bij te dragen kun je de QR-codes gebruiken, die je vindt in de liturgie op pagina 14.
In het boek Openbaring, in de visioenen van Johannes op het eiland Patmos, wordt Christus voorgesteld als het Lam Gods dat midden voor de troon van God verschijnt. Van dit Lam wordt gezegd dat het degene is van wie de mensen redding mogen verwachten.
Uit de Evangeliën kennen we het beeld van Jezus als de Goede Herder. Volgens het Evangelie van Johannes zegt Jezus hierover: “Mijn schapen luisteren naar mijn stem, ik ken ze en zij volgen mij”.
Deze beide beelden zijn tekenend voor de thematiek die aan de orde is in de Martinidienst van zondag 12 mei 2025. Uit Johannes 10 lezen we niet het (bekendste) eerste deel, maar een stukje verderop waar Jezus zijn woorden nogmaals uitspreekt ten overstaan van de Joden die op het feest van de Tempelwijding aanwezig zijn.
Welkom in deze Martinidienst met voorganger Heleen Maat, organist Henk de Vries en met de Cantores Sancti Martini onder leiding van Leo van Noppen. Aanvang 11:30 uur.
De bestemming van de diaconale collecte is deze week, anders dan vermeld in de liturgie, Save the Children; de uitgangscollecte is voor de instandhouding van de Martinidiensten. Om hieraan bij te dragen kun je de QR-codes gebruiken, die je vindt in de liturgie op pagina 14.
Welkom in de Martinidienst op zondag 4 mei 2025 om 11:30 uur in de Groninger Martinikerk. Met voorganger Tiemo Meijlink en organiste Elena Fabris. De voorzang wordt verzorgd door Bert Ballast, Fred Blaauw, Maarten van Damme en Pieter Kamminga.
Naast een lezing uit het profetenboek Jeremia en een gedeelte uit de Openbaring van Johannes, zal in deze viering de evangelielezing uit Lucas 24 vanaf vers 35 centraal staan. Na Pasen zijn de leerlingen van Jezus nog in Jeruzalem bijeen, en terwijl ze met elkaar aan het praten zijn over hoe de opgestane Heer aan de twee Emmaüsgangers was verschenen, staat Jezus zelf opeens in hun midden en groet hen met vrede. Langzaam maken gevoelens van verbijstering en angst bij de leerlingen plaats voor de vreugde van het weerzien van hun leermeester. Belangrijker dan dat er geroosterde vis op het menu staat, is de opdracht die Jezus hen meegeeft: jullie moeten getuigen van de opstanding en mensen tot inkeer brengen, zodat hun zonden vergeven kunnen worden. Om te beginnen hier in Jeruzalem, later ook in de wijde wereld.
De bestemming van de diaconale collecte is deze week de Bijenstichting, de uitgangscollecte is voor de instandhouding van de Martinidiensten. Om hieraan bij te dragen kun je de QR-codes gebruiken, die je vindt in de liturgie op pagina 16.
Zondagavond 4 mei om 20:00 uur zijn we twee minuten stil ter nagedachtenis aan de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog en latere oorlogen. Dat kan ook tijdens de herdenking die op het Martinikerkhof aan de noordkant van de kerk georganiseerd wordt (bij het monument van Sint Joris en de draak, tevens het eindpunt van de stille tocht vanaf het Joods monument aan de Hereweg). Maandag 5 mei vieren we 80 jaar vrede en vrijheid. Wel een zeer kwetsbare vrede en vrijheid, laten we dat wel beseffen in het huidige tijdsgewricht!
