Exaudi / “het Weeskind”

Tussen Hemelvaart en Pinksteren ligt de zondag die de Latijnse naam Exaudi (“Hoor!”) draagt – een naam ontleend aan Psalm 27: “Hoor mij Heer, als ik tot u roep; wees genadig en antwoord mij”. De oude Nederlandse benaming voor deze zondag, “het Weeskind” tekent ook het bijzondere karakter van deze zondag. Jezus heeft afscheid genomen en is in de hemel opgenomen. Zijn leerlingen voelen zich verlaten, zoals ook een wees zich verlaten kan voelen. Ze moeten hun levensweg nu verder gaan zonder de lijfelijke aanwezigheid van hun leermeester. Toch gaan ze die weg niet helemaal alleen, want voordat Jezus afscheid nam heeft hij zijn leerlingen een belofte gedaan: “Ik zal de Vader vragen jullie een andere pleitbezorger te geven, die altijd bij je zal zijn: de Geest van de waarheid”. Die belofte van de Geest is een opmaat naar Pinksteren.

In de Martinidienst van zondag 29 mei 2022 om 11:30 uur gaat Alberte van Ess voor. Met medewerking van de Cantores Sancti Martini onder leiding van Leo van Noppen. Eeuwe Zijlstra bespeelt het orgel. Welkom!

► Download hier alvast de liturgie.

► Wil je liever de dienst vanuit huis meemaken, volg dan de livestream zondag om 11:30 uur of bekijk de dienst op een later moment via het Kerkdienst-gemist kanaal van de Protestantse Wijkgemeente.

Collecte: Iedereen kan bijdragen aan de collecte door een bedrag over te maken op rekeningnummer NL27 RABO 0136784798 t.n.v. Stichting GSp, onder vermelding van “instandhouding Martinidiensten”. Of op hetzelfde rekeningnummer, onder vermelding van “diaconale collecte: Chavah”. Wil je aan beide collectes bijdragen, doe dat dan bij voorkeur met twee aparte overboekingen, elk met de juiste betalingsomschrijving. Aanwezigen in de kerk hebben de mogelijkheid contant bij te dragen aan de collecte, maar als je liever per bankoverschrijving bijdraagt dan kan dat uiteraard ook. Bedankt voor je gift! Meer over giften en fiscale aftrekbaarheid, zie de giftenpagina.

Aan de slag in Toentje

Gisterochtend hebben, op initiatief van de Werkgroep Diaconaat (WGD), een aantal Martinigangers een paar uurtjes nuttig werk verricht in Toentje. Dit is de tuin in de Oosterparkwijk waar met de inzet van vrijwilligers diverse groenten worden geteeld, en waarvan de opbrengst ten goede komt aan de voedselbank. Het veldje met zonnebloemen in wording wordt niet meer overwoekerd door ander ongewenst groen, en ook in de bedden met uien en andere gewassen is onkruid gewied. Hierbij een paar foto’s van deze zaterdagochtend.

Een morgen als ooit de eerste

Zaterdag 21 mei gaan we vanaf 9:00 uur ’s ochtends met een aantal mensen aan de slag, niet in de Hof van Eden maar in Toentje in de Oosterparkwijk. (Meedoen? Kom gewoon langs!) Na gedane arbeid word je zondagochtend hopelijk uitgerust wakker, tevreden terugdenkend aan het werk van de vorige dag, terwijl de zon opkomt en de eerste vogels hun lied alweer laten horen. Misschien heb je zelf ook een ochtendlied in je hoofd: “Dit is een morgen als ooit de eerste, zingende vogels geven hem door. (…) Dank elke morgen Gods nieuwe schepping, dank opgetogen Gods nieuwe dag”. Op een melodie die heel erg doet denken aan Cat Stevens’ Morning has broken. Wat is er dan mooier dan dat we juist met dat lied de Martinidienst van zondag 22 mei om 11:30 uur beginnen? Een dienst waarin ook nog eens het scheppingsverhaal uit Genesis 1 aan de orde komt.

Voorganger in deze viering is Arlette Toornstra. Met organist Henk de Vries en voorzangers Ton Tromp en Joke Bulthuis. Welkom!

► Download hier alvast de liturgie.

► Wil je liever de dienst vanuit huis meemaken, volg dan de livestream zondag om 11:30 uur of bekijk de dienst op een later moment via het Kerkdienst-gemist kanaal van de Protestantse Wijkgemeente.

Collecte: Iedereen kan bijdragen aan de collecte door een bedrag over te maken op rekeningnummer NL27 RABO 0136784798 t.n.v. Stichting GSp, onder vermelding van “instandhouding Martinidiensten”. Of op hetzelfde rekeningnummer, onder vermelding van “diaconale collecte: Het Groninger Landschap”. Wil je aan beide collectes bijdragen, doe dat dan bij voorkeur met twee aparte overboekingen, elk met de juiste betalingsomschrijving. Aanwezigen in de kerk hebben de mogelijkheid contant bij te dragen aan de collecte, maar als je liever per bankoverschrijving bijdraagt dan kan dat uiteraard ook. Bedankt voor je gift! Meer over giften en fiscale aftrekbaarheid, zie de giftenpagina.

Na afloop lunchen we gezamenlijk en bespreken we met elkaar de voortgang van de Martinidiensten in de nabije toekomst.

Het gebod van de liefde

Vanouds heeft het joodse volk dit als belangrijkste gebod meegekregen, zoals opgeschreven in het boek Deuteronomium: “Hoor Israël, de Heer onze God, de Heer is één. Heb daarom de Heer lief met hart en ziel en al uw krachten, zodat het u goed zal gaan in het land dat overvloeit van melk en honing”. Als Jezus in Johannes 13 zijn afscheid aankondigt aan zijn discipelen, geeft hij hen het gebod mee elkaar lief te hebben. “Heb elkaar lief zoals ik jullie heb liefgehad.” Elkaar liefhebben, als concrete invulling van: God liefhebben; eigenlijk hebben die beide geboden dezelfde betekenis.

Van harte welkom in de Martinidienst op zondag 15 mei om 11:30 uur. Voorganger is Marga Baas. Zang: Stineke Haas en Bert Ballast. De piano wordt bespeeld door Pieter Pilon.

► Download hier alvast de liturgie.

► Wil je liever de dienst vanuit huis meemaken, volg dan de livestream zondag om 11:30 uur via het Kerkdienst-gemist kanaal van de Protestantse Wijkgemeente (update: de opname is ditmaal helaas niet gelukt, dus op een later moment terugkijken is niet mogelijk).

Collecte: Iedereen kan bijdragen aan de collecte door een bedrag over te maken op rekeningnummer NL27 RABO 0136784798 t.n.v. Stichting GSp, onder vermelding van “instandhouding Martinidiensten”. Of op hetzelfde rekeningnummer, onder vermelding van “diaconale collecte: Appie’s Minimacamping”. Wil je aan beide collectes bijdragen, doe dat dan bij voorkeur met twee aparte overboekingen, elk met de juiste betalingsomschrijving. Aanwezigen in de kerk hebben de mogelijkheid contant bij te dragen aan de collecte, maar als je liever per bankoverschrijving bijdraagt dan kan dat uiteraard ook. Bedankt voor je gift! Meer over giften en fiscale aftrekbaarheid, zie de giftenpagina.

Alvast voor in je agenda voor komende week: zaterdag 21 mei kun je actief meehelpen bij Toentje, de tuin in de Oosterparkwijk waarvan de opbrengst ten goede komt aan de voedselbank. Verzamelen om 9:00 uur, Paradijsvogelstraat 10. Eerst even een lekkere kop koffie, daarna gaan we aan de slag.

Zondag 22 mei: gezamenlijke lunch na afloop van de Martinidienst.

De goede herder

In het Evangelie van Johannes spreekt Jezus over zichzelf als de Goede Herder. Een andere aanduiding van Jezus kennen we bijvoorbeeld uit het boek Openbaringen: Jezus als het Lam Gods dat de zonde van de wereld op zich heeft genomen. Vergelijkingen met een herder, een lam en schapen komen in de Bijbel vaker voor. Zo was de latere Koning David een herdersjongen, en ook waren het in de kerstnacht herders die het eerste de pasgeboren Jezus te zien kregen. Door de kinderbijbel hebben we vaak een zoet beeld van een herder met aaibare schapen, maar klopt dat beeld wel met een herder uit de tijd van Jezus?

Welkom in de Martinidienst op zondag 8 mei 2022 om 11:30 uur. Voorganger is Heleen Maat. Met medwerking van de Cantores Sancti Martini onder leiding van Leo van Noppen. Eeuwe Zijlstra bespeelt het orgel.

► Download hier alvast de liturgie.

► Wil je liever de dienst vanuit huis meemaken, volg dan de livestream zondag om 11:30 uur of bekijk de dienst op een later moment via het Kerkdienst-gemist kanaal van de Protestantse Wijkgemeente.

Collecte: Iedereen kan bijdragen aan de collecte door een bedrag over te maken op rekeningnummer NL27 RABO 0136784798 t.n.v. Stichting GSp, onder vermelding van “instandhouding Martinidiensten”. Of op hetzelfde rekeningnummer, onder vermelding van “diaconale collecte: STOOT”. Wil je aan beide collectes bijdragen, doe dat dan bij voorkeur met twee aparte overboekingen, elk met de juiste betalingsomschrijving. Aanwezigen in de kerk hebben de mogelijkheid contant bij te dragen aan de collecte, maar als je liever per bankoverschrijving bijdraagt dan kan dat uiteraard ook. Bedankt voor je gift! Meer over giften en fiscale aftrekbaarheid, zie de giftenpagina.

Vrede zij met U

De nieuwe paaskaars van 2022 draagt de woorden “Dona nobis pacem”, vertaald: “Geef ons vrede”. En nu sinds enkele maanden de oorlogsdreiging in Oost-Europa werkelijkheid is geworden, lijkt de vrede ver weg en zijn die woorden actueler dan ooit. Maar laten we niet ophouden te bidden en te zingen voor vrede, zoals ook op zondag 13 maart luid en duidelijk te horen was op de Vismarkt in Groningen tijdens de manifestatie voor vrede in Oekraïne (kijk en luister het hier terug op Youtube).

Vrede is ook het woord waarmee Jezus zijn volgelingen begroet, wanneer hij aan hen verschijnt als de Opgestane Heer. “Vrede zij met jullie” zegt hij, en hij toont hen de wonden in zijn handen en voeten. We lezen dit in de Martinidienst van zondag 1 mei uit het Evangelie van Lucas. Wist je trouwens dat Jezus in dit schriftgedeelte geroosterde vis te eten krijgt aangeboden? Was mij nog niet eerder zo specifiek opgevallen…

Ook lezen we uit het boek Jeremia de profetie dat God zijn volk Israël uit de Babylonische ballingschap zal terugleiden naar Jeruzalem. In sombere tijden is er altijd dat sprankje hoop, de belofte dat God met zijn volk een eeuwigdurend verbond zal sluiten.

In deze viering op 1 mei gaat Jesmar Jonker voor. Met medewerking van organist Henk de Vries en voorzangers Stineke Haas, Maaike Pronk, Eeke Scheweer en Joop Hoexum.

► Download hier alvast de liturgie.

► Wil je liever de dienst vanuit huis meemaken, volg dan de livestream zondag om 11:30 uur of bekijk de dienst op een later moment via het Kerkdienst-gemist kanaal van de Protestantse Wijkgemeente.

Collecte: Iedereen kan bijdragen aan de collecte door een bedrag over te maken op rekeningnummer NL27 RABO 0136784798 t.n.v. Stichting GSp, onder vermelding van “instandhouding Martinidiensten”. Of op hetzelfde rekeningnummer, onder vermelding van “diaconale collecte: Stichting Exodus”. Wil je aan beide collectes bijdragen, doe dat dan bij voorkeur met twee aparte overboekingen, elk met de juiste betalingsomschrijving. Aanwezigen in de kerk hebben de mogelijkheid contant bij te dragen aan de collecte, maar als je liever per bankoverschrijving bijdraagt dan kan dat uiteraard ook. Bedankt voor je gift! Meer over giften en fiscale aftrekbaarheid, zie de giftenpagina.

Op zondagmiddag 1 mei 2022 om 17:00 uur is er in de Martinikerk nog de vesper die, zoals ieder jaar in de tijd rond 4 en 5 mei, in het teken staat van Gedenken en bevrijding. Aan de orde komt het levensverhaal van de Groninger goochelaar Ben Ali Libi, aan wiens leven een einde kwam op 2 juli 1943 in concentratiekamp Sobibór.

Reisgenoot en metgezel

Afgelopen zondag hebben we Pasen gevierd, en op maandag kon iedereen nog genieten van een vrije Tweede Paasdag. Je zou kunnen denken dat het daar dan bij zou blijven, maar welbeschouwd is het nu nog de hele week Pasen, en sluiten we het feest pas echt af op zondag 24 april, de dag die ook wel Beloken Pasen genoemd wordt. “Beluiken” is een archaïsche term voor “besluiten“. Een andere naam voor deze zondag is “Quasimodo Geniti”, dat wil zeggen “als nieuwgeboren kinderen”, verwijzend naar de in de paasnacht gedoopten die een week lang in blinkend wit gekleed waren en op deze zondag na Pasen hun witte kleding afleggen.

Onderweg van Jeruzalem naar Emmaüs. Afbeelding: Jan van ’t Hoff (bron: www.gospelimages.nl)

De lezing uit het Lucasevangelie op deze eerste zondag na Pasen is het verhaal van de Emmaüsgangers. Twee mannen, op weg naar het dorp Emmaüs, praten nog vol verdriet na over de recente gebeurtenissen in Jeruzalem met hun leermeester Jezus. Over zijn dood aan het kruis en over het graf dat op de derde dag leeg werd aangetroffen. Tot zich nog iemand als reisgenoot voegt bij deze twee. Pas als deze metgezel bij de twee mannen thuis aan tafel het brood breekt en deelt, herkennen de twee hem als de opgestane Heer.

Welkom in de Martinidienst op zondag 24 april om 11:30 uur, met voorganger Alberte van Ess. Met medewerking van pianist Jan de Roos en voorzangers Aly Jellema en Martin de Bruijn.

► Download hier alvast de liturgie.

► Wil je liever de dienst vanuit huis meemaken, volg dan de livestream zondag om 11:30 uur of bekijk de dienst op een later moment via het Kerkdienst-gemist kanaal van de Protestantse Wijkgemeente.

Collecte: Iedereen kan bijdragen aan de collecte door een bedrag over te maken op rekeningnummer NL27 RABO 0136784798 t.n.v. Stichting GSp, onder vermelding van “instandhouding Martinidiensten”. Of op hetzelfde rekeningnummer, onder vermelding van “diaconale collecte: Humanitas Maatjesproject”. Wil je aan beide collectes bijdragen, doe dat dan bij voorkeur met twee aparte overboekingen, elk met de juiste betalingsomschrijving. Aanwezigen in de kerk hebben de mogelijkheid contant bij te dragen aan de collecte, maar als je liever per bankoverschrijving bijdraagt dan kan dat uiteraard ook. Bedankt voor je gift! Meer over giften en fiscale aftrekbaarheid, zie de giftenpagina.

De viering van Paasmorgen

Nadat we in de viering van de Paasnacht (zaterdag 16 april om 23:00 uur) hebben meegemaakt dat het duister van de nacht in de Martinikerk werd doorbroken door het licht van de nieuwe paaskaars, zet de vreugde van Pasen zich voort in de viering van Paasmorgen. Pasen is het feest van bevrijding en opstanding, het feest waarin we mogen vieren dat het Leven sterker is dan de dood. En tegelijk is Pasen een oproep tot een opstandig leven: sta op tegen de doodsmachten in jezelf en om ons heen.

Voorganger in de viering van Paasmorgen, zondag 17 april 2022 om 11:30 uur, is Jaap Goorhuis. Met medewerking van de Cantores Sancti Martini onder leiding van Leo van Noppen. Organist: Pieter Pilon.

► Download hier alvast de liturgie.

► Wil je liever de dienst vanuit huis meemaken, volg dan de livestream zondag om 11:30 uur of bekijk de dienst op een later moment via het Kerkdienst-gemist kanaal van de Protestantse Wijkgemeente.

Collecte: Iedereen kan bijdragen aan de collecte door een bedrag over te maken op rekeningnummer NL27 RABO 0136784798 t.n.v. Stichting GSp, onder vermelding van “instandhouding Martinidiensten”. Of op hetzelfde rekeningnummer, onder vermelding van “diaconale collecte: Vluchtelingen uit Oekraine” (zet geen trema op de i). Dit diaconale doel is dus gewijzigd ten opzichte van het in de liturgie vermelde doel Chavah. Wil je aan beide collectes bijdragen, doe dat dan bij voorkeur met twee aparte overboekingen, elk met de juiste betalingsomschrijving. Aanwezigen in de kerk hebben de mogelijkheid contant bij te dragen aan de collecte, maar als je liever per bankoverschrijving bijdraagt dan kan dat uiteraard ook. Bedankt voor je gift! Meer over giften en fiscale aftrekbaarheid, zie de giftenpagina.

Paascyclus 2022 in de Martinikerk en Nieuwe Kerk

Nog even en dan is het Pasen, het grootste feest van de christelijke kerk. Maar hieraan vooraf gaat eerst nog de Stille Week, met van donderdag 14 tot en met zaterdag 16 april een serie diensten die je kunt bijwonen om de betekenis van Pasen goed tot je te laten doordringen. Deze Paascyclus wordt door de Martinidiensten en de Nieuwe Kerk gezamenlijk georganiseerd. Er is één doorlopende liturgie (zie onderstaande link), maar de diensten zijn ook afzonderlijk te bezoeken. Je bent van harte welkom in beide kerken. Voor wie de diensten online wil volgen: op Witte Donderdag om 19:30 uur en op zaterdag de Paasnachtviering om 23:00 uur, beide in de Martinikerk, worden gestreamd via Youtube, en op Goede Vrijdag om 19:30 uur alsmede de Paaswake op Stille Zaterdag om 22:00 uur, beide in de Nieuwe Kerk, zijn te volgen via Kerkomroep. De links staan hieronder per viering aangeduid. Bijdragen aan de collecte: zie informatie aan het eind van dit bericht.

► Download hier alvast de liturgie.

14 april 2022 om 19:30 uur, Witte Donderdag (Martinikerk; Youtube)
Op Witte Donderdag ligt het accent op het avondmaal, de laatste maaltijd die Jezus met zijn volgelingen hield. In de Evangelielezing uit Johannes wordt verhaald over de voetwassing tijdens deze maaltijd en de opdracht van Jezus aan zijn discipelen om dienstbaar te zijn voor elkaar. De viering wordt afgesloten door samen in een kring het brood en de wijn met elkaar te delen: onze maaltijd ter gedachtenis aan de mens Jezus.

Voorganger is Evert Jan Veldman. Met orgelspel van Pieter Pilon en voorzang van Jeannette de Bock, Maarten van Damme en Rinka de Jager. Kijk hier de opname terug op Youtube.

15 april 2022 om 19:30 uur, Goede Vrijdag (Nieuwe Kerk; Kerkomroep)
De dienst van Goede Vrijdag staat geheel in het teken van het lijdensevangelie van Jezus, afwisselend verteld en gezongen naar het Evangelie van Mattheüs, hoofdstuk 26 en 27. De vertelling begint al met de zalving van Jezus door een verder onbekende vrouw met een flesje kostbare olie. Tijdens de laatste maaltijd met zijn leerlingen voorzegt Jezus dat één van hen hem later zal verraden. In de nacht die volgt gaat Jezus in de tuin van Getsemane bidden, terwijl de discipelen nauwelijks wakker kunnen blijven. Dan volgt het verraad door Judas en de uitlevering. Het verhoor door de hogepriesters. De verloochening door Petrus, en het kraaien van de haan. De kruisiging en het sterven van Jezus.

Voorganger is Tirtsa Liefting. Met medewerking van organist Euwe de Jong en de cantorij van de Nieuwe Kerk onder leiding van Mannes Hofsink.

16 april 2022 om 22:00 uur, Stille Zaterdag (Nieuwe Kerk; Kerkomroep)
Een korte Paaswake op Stille Zaterdag met voorganger Tirtsa Liefting en organist Mannes Hofsink. Gelezen wordt er uit het Evangelie naar Lucas over de kruisafneming en graflegging van Jezus door Jozef van Arimatea.

16 april 2022 om 23:00 uur, Paasnacht (Martinikerk; Youtube)
De Paasnachtviering is het jaarlijkse indrukwekkende hoogtepunt van de paascyclus. Met het binnendragen van de nieuwe paaskaars vieren we de overwinning van het licht op het duister: teken van de opstanding van Christus. In deze viering is plaats ingeruimd voor de geloofsbelijdenis en doopvernieuwing van Hannah Westerink, en ieder die dat wil mag zich hierbij aansluiten.

Na de lezing van het opstandingsevangelie en een overdenking zetten we de viering voort met het opnieuw samen delen van het brood en de wijn. Ook delen we met elkaar het licht van de nieuwe paaskaars, in een grote kring van lichtjes waarmee we het duister van de nacht doorbreken.

Voorganger is Evert Jan Veldman. Met medewerking van pianist Jan de Roos en enkele voorzangers van de Nieuwe Kerk onder leiding van Mannes Hofsink. Kijk hier de opname terug op Youtube.

Collecte: Zowel op Witte Donderdag als in de Paasnacht kun je bijdragen aan de collecte door een bedrag over te maken op rekeningnummer NL27 RABO 0136784798 t.n.v. Stichting GSp, onder vermelding van “instandhouding Martinidiensten”. Of op hetzelfde rekeningnummer, onder vermelding van “diaconale collecte: Vluchtelingen uit Oekraine” (zet geen trema op de i). Wil je aan beide collectes bijdragen, doe dat dan bij voorkeur met twee aparte overboekingen, elk met de juiste betalingsomschrijving. Aanwezigen in de kerk hebben de mogelijkheid contant bij te dragen aan de collecte, maar als je liever per bankoverschrijving bijdraagt dan kan dat uiteraard ook. Bedankt voor je gift! Meer over giften en fiscale aftrekbaarheid, zie de giftenpagina.

Palmzondag 2022

Op Palmzondag wordt zoals gebruikelijk aandacht besteed aan de intocht van Jezus in Jeruzalem, in de aanloop naar het Paasfeest. De bevolking van de stad zwaait hem enthousiast toe met palmtakken, als ware hij een koning die een vorstelijk onthaal verdient. Maar de houding die Jezus zelf laat zien is een heel andere: hij gaat niet als een vorst hoog te paard, maar is nederig gezeten op een jong ezeltje. Zoals Paulus later schrijft in zijn brief aan de christelijke gemeente in Filippi: “Hij, die de gestalte van God had (…) deed afstand van zijn positie en nam de gestalte aan van een dienaar. Hij werd gelijk aan de mensen, en als mens verschenen heeft Hij zich vernederd en werd gehoorzaam tot in de dood – de dood aan het kruis”.

Van harte welkom in de Martinidienst op Palmzondag 10 april 2022 om 11:30 uur. Voorganger in deze viering is Feike Volbeda. Met orgelspel van Henk de Vries en voorzang van Bert Ballast en Hans van der Veen. Traditiegetrouw mogen de kinderen tijdens de kindernevendienst vrolijk versierde palmpasenstokken maken.

► Download hier alvast de liturgie.

► Wil je liever de dienst vanuit huis meemaken, volg dan de livestream zondag om 11:30 uur of bekijk de dienst op een later moment via het Kerkdienst-gemist kanaal van de Protestantse Wijkgemeente.

Collecte: Iedereen kan bijdragen aan de collecte door een bedrag over te maken op rekeningnummer NL27 RABO 0136784798 t.n.v. Stichting GSp, onder vermelding van “instandhouding Martinidiensten”. Of op hetzelfde rekeningnummer, onder vermelding van “diaconale collecte: Het Groninger Landschap”. Wil je aan beide collectes bijdragen, doe dat dan bij voorkeur met twee aparte overboekingen, elk met de juiste betalingsomschrijving. Aanwezigen in de kerk hebben de mogelijkheid contant bij te dragen aan de collecte, maar als je liever per bankoverschrijving bijdraagt dan kan dat uiteraard ook. Bedankt voor je gift! Meer over giften en fiscale aftrekbaarheid, zie de giftenpagina.

Noteer ook alvast de diensten tijdens de Stille Week en de viering van Eerste Paasdag:

  • 14 april om 19:30 uur: Witte Donderdag (Martinikerk; Youtube)
  • 15 april om 19:30 uur: Goede Vrijdag (Nieuwe Kerk; Kerkomroep)
  • 16 april om 22:00 uur: Paaswake (Nieuwe Kerk; Kerkomroep)
  • 16 april om 23:00 uur: Paasnacht (Martinikerk; Youtube)
  • 17 april om 11:30 uur: Eerste Paasdag (Martinikerk; Kerkdienstgemist)